Badania przewodu pokarmowego

W 2005 roku niewątpliwie coraz częściej stosowano MSCT do badania układu pokarmowego, tj. enteroklizę czy wirtualną kolonoskopię - badanie jelita grubego po insuflacji powietrzem. W porównaniu z tradycyjną kolonoskopią ta technika jest szybsza, lepiej tolerowana przez pacjentów oraz nie wymaga sedacji - pacjenci mogą wrócić do normalnej aktywności tuż po zakończeniu badania. Niestety nie jest możliwa weryfikacja histologiczna znalezionej zmiany patologicznej ani bezpośrednia interwencja terapeutyczna.

Ze względu na małą inwazyjność i obiecujące wyniki ostatnich publikacji i doniesień zjazdowych (gdzie jej skuteczność w wykrywaniu polipów wielkości 6-10 mm uznano za podobną bądź nawet większą [!] niż kolonoskopii optycznej) kolonoskopia wirtualna jest używana jako metoda przesiewowa do wczesnego wykrywania raka jelita grubego. Oceniane są również możliwości badania bez uciążliwego przygotowania - po podaniu jedynie niewielkiej ilości środka cieniującego do popijania podczas posiłków. Ma to zachęcić osoby bez objawów do badań przesiewowych. Warto również podkreślić stosunkowo dużą częstość (ok. 27%) wykrywania zmian pozajelitowych w tych badaniach.

Na podstawie kolonoskopii wirtualnej możliwe stają się także zabiegi operacyjne bez wcześniejszej weryfikacji histologicznej, szczególnie w przypadkach, gdy dostęp do zmiany i pobranie wycinków podczas tradycyjnej (optycznej) kolonoskopii są utrudnione (ryc. 5).

Ryc. 5. Kolonoskopia wirtualna - guz okrężnicy

W enteroklizie przez cewnik umieszczony (najczęściej endoskopowo) w dalszej części dwunastnicy jelito cienkie wypełnia się płynem. Następnie po podaniu środka cieniującego ocenia się grubość ściany jelita, jego wzmocnienie, ewentualne zwężenia, guzy, występowanie przetok, a także zmian poza światłem jelita (np. ropni). Według prac opublikowanych w 2005 roku jest to obecnie metoda z wyboru m.in. w ocenie zmian zapalnych w chorobie Leśniowskiego i Crohna (ryc. 6), a także guzów jelita cienkiego.

Ryc. 6. Badanie jelita cienkiego (enterokliza - tzw. opcja jelitowa). Pogrubienie końcowego odcinka jelita krętego ze wzmocnieniem kontrastowym ściany - choroba Leśniowskiego i Crohna.

W obu tych metodach możliwa jest nie tylko ocena zmian w samym jelicie, ale także określenie stopnia zaawansowania choroby nowotworowej - naciekania ścian, zajęcia węzłów chłonnych, a także obecności przerzutów. Obiecujące wydaje się połączenie kolonoskopii wirtualnej z pozytronową tomografią emisyjną (PET), pozwalające na ocenę charakteru (złośliwości) zmiany.

---