DEKADENTYZM
Postawa, którą cechuje irracjonalizm i pesymizm. Uznaje bezsensowność istniejących form społecznych. Bezsilność jednostki ludzkiej prowadzi do charakterystycznego buntu artysty przeciw społeczeństwu, sztuka dla sztuki, wolna od celów społecznych i użytkowych. Postawa bierna - nirwana, postawa aktywna - krytyka filistra, ucieczka w poezję. Dekadentyzm objawiał się poczuciem grożącej zewsząd katastrofy i bezsensem istnienia, niewiarą w wartość jakiejkolwiek idei, ogólną apatią i niechęcią do wszelkiego działania.
SYMBOLIZM
Rzeczywistość, która nas otacza, ma dwoistą naturę - składa się z materii i ducha; zadaniem sztuki powinno być odzwierciedlenie owej głębszej, duchowej, metafizycznej sfery ludzkiej egzystencji; świata duchów nie można przedstawić przy pomocy środków stosowanych przez sztukę realistyczną, gdyż nie jest on jednoznaczny i sprecyzowany; to co nieuchwytne, niewyrażalne, bo rozgrywające się poza światem zmysłów, można próbować przedstawić przy pomocy języka symbolów, który dopuszcza możliwość wielu interpretacji. Symbol jako środek artystyczny ma dwa znaczenia: pierwsze, to postrzegalny zmysłowo obraz przedmiotu, osoby lub sytuacji, drugie, to podtekst, ukryte znaczenie, nie wypowiedziana jednoznacznie treść.
NATURALIZM
Metoda twórcza, polegająca na drobiazgowym i szczegółowym przedstawieniu miejsc, zdarzeń, postaci, przedmiotów, dążeniu do maksymalnie obiektywnego przedstawienia rzeczywistości, bez komentowania jej; od realizmu różni się przede wszystkim większym przywiązaniem do szczegółów oraz podkreśleniem czynników biologicznych, decydujących o życiu ludzi.
IMPRESJONIZM
Kierunek w kulturze europejskiej ostatniego 30-lecia XIX w. i początku XX w., zainicjowany w sztukach plastycznych, mający swoje odpowiedniki w literaturze i muzyce. lit. W liryce (P. Verlaine, K. Przerwa Tetmajer) impresjonizm przejawiał się jako dążność do utrwalania w obrazie poetyckim przelotnych wrażeń i nastrojów, do wywoływania doznań zmysłowo-uczuciowych poprzez swobodne skojarzenia wrażeń różnego typu (barw, dźwięków); w prozie (J.K. Huysmans, W.S. Reymont, S. Żeromski) i w dramacie (M. Maeterlinck) prowadził do rozluźnienia kompozycji, fragmentaryczności, wyeksponowania pierwiastków liryczno-nastrojowych; w krytyce literackiej wyrażał się w formułowaniu osobistych ocen na temat dzieła literackiego, wolnych od zobowiązań naukowych i ideologicznych; impresjonizm w literaturze nie był kierunkiem samodzielnym, wchodził w związki z innymi prądami (naturalizm, symbolizm).