Sobory powszechne - sobory ekonomiczne - przed wszelkimi podziałami w obrębie chrześcijaństwa
1 sobór Nicejski I - 325r.
2 Sobór Konstantynopolitański I - 381r.
3 Sobór Efezki - 431
4 Sobór Chalcedoński - 451r.
1 i 2 sobory - zajmują się sformułowaniem doktryny trynitarnej - relacje między ojcem synem i duchem
3 i 4 - sobory - doktryny chrystologia - w jaki sposób jednoczą się 2 natury - boska i ludzka w Chrystusie
Nazwy pochodzą od miast. A jak więcej niż raz to się dodatkowo numeruje.
Proces hellenizacji chrześcijaństwa
Język filozoficzny jest zaangażowany w formułowanie doktryny chrześcijaństwa
Aleksandria i Antiochia - 2 szkoły filozoficzne
Antiochia - stricte filozoficzny język, racjonalność myślenia
Aleksandryjska - wykazuje związki z ezoterycznymi źródłami chrześcijaństwa, mistyczna bardziej
Doktryna Trynitarza
Trudność, jak obronić monoteizm chrześcijaństwa wobec trójcy,
2 stanowiska [[skrajne]
Moralizm - 3 osoby to postrzeganie jednego boga, brak różnicy pomiędzy osobami, iluzoryczna różnica
Subordynacjonizm - [etymologia, 2 osoba i trzecia są podporządkowane bogu ojcu] - doprowadza w skrajnej formie do trydeizmu - albo boskość przysługuje tylko boskość jednemu bogu
Zwołanie soboru Nicejskiego, spowodowane Ariusza - kapłana Aleksandryjskiego - skrajnie poglądy miał Subordynacyjne
[sobory jako reakcja na podejrzane stanowiska ]
[tu odpowiedź na Ariusza]
Ariusz - poglądy:
Skrajny Subordynacjonizm - syna logosu w stosunku do ojca
Logos do rangi stworzenia - zakwestionował boskość Chrystusa
Wyobrażenie boga jako absolutnej jedności - pewne konsekwencje i tezy - oznacza to, że bogu należy przypisywać jedność niezmienność i niepodzielność - to oznacza, że istoty bóstwa nie można dzielić ani dopuszczać innego bytu. Gdyby bóg dopuścił zmianę w sobie, coś doszłoby byłby zmienny a bóg jest niezmienny. Albo podział boga.
Bóg nie może nikomu, niczemu swojej istoty, wszystko inne co istnieje poza bogiem, musiało pójść nie na drodze przechadzania ale na drodze z niczego ?????
Logos - słowo [tu Jezus]
3 tezy o logosie
1 syn - logos - jest stworzeniem, został stworzony z niczego
Emanacja byłaby sprowadzaniem boga do zmienności negowałoby wieczność i transcendentność boską
Logos jest stworzeniem doskonałym , nie można go porównywać z innymi stworzeniami
2Logos, ,nie ma łączności z Bogiem, nie ma bezpośredniego poznania, doznania boga, - jest innym i niepodobnym bytem od boga ojca
3 Logos jest stworzeniem - ale zaistniał przed czasem, przed wiekami, bóg jako absolutna jedność, bóg nie mógł sam stworzyć świata, dlatego wyłonił logos z siebie a logos stworzył świat z niczego i czas.
4 Syn jako stworzenie, podlega zmianie, czyli podlega kategoriom, które mają stworzenia, mógł zgrzeszyć [choć tego nie zrobił]
Aggennos - byt nie zrodzony, byt odwieczny
Ariusz mówi, że logos jest nie zrodzony
Zrodzenie - z boga - jest tej samej co istoty materii
Kwestionuje on boskość Chrystusa
Te poglądy Ariańskie nie były niczym nowym
Np. Lucjan z Antiochii - poszła za nim cała szkoła
Paweł z Samosanty
Na czym polega specyfika tego ujęcia Ariańskiego:
Jest jednym z tych pierwszych teologów, który angażuje język filozoficzny ale także metodę dialektyczną[logiczną] wynikają wszystkie tezy logicznie ze siebie
Bardzo gwałtowna reakcja - najpierw w środowisku Aleksandryjskim, synod lokalny i ekskomunika oraz potępienie
Potem spór doprowadziło do Soboru W Nicei - [prawo soboru należało do Cesarza]
Potępienie Ariusza
Kredo Nicejskie
Euzebiusz z Cezarei - dał Kredo
„Bóg prawdziwy, z boga prawdziwego, światłość ze światłości, zrodzony a nie stworzony”
Tożsamość natury, tożsamość substancji [logosa Chrystusa co ojca] ta sama natura tego słowa logosu
Dalsze spory o Homo Ucios - istota bądź substancja
Termin wzięty z języka potocznego a nie z języka biblijnego - „przedmioty z tego samego materiału”
Nieprecyzyjne formuowanie postanowień
1 sobór powszechny
Cesarz Konstanty
Jako sobór zwycięski - Zwołano wszystkich prześladowanych biskupów
Zwołano wybitnych Teologów
Ten spór toczył się do końca 4 w
1 niekonsekwencja samego cesarza - zwołuje, i wygnanie potwierdza, ale potem go z wygnania z powrotem sprowadza i mówi że jest chrześcijaninem prawowitym, i formuje w około siebie ludzi
Syrod z Tyru 335 - „bezprawie z Tyru” - odwołano wiele osób którzy byli w około nicyjskiego wyznania wiary [np. Ademaz- biskup Antiochii]
Potem było fingowanie przestępstwo niektórych biskupów
Nowe pokolenie
Nowy neoradykalny Arianizm -Ecjusz i Hormoniusz
Syn jest całkowicie niepodobny do ojca - Anomonos[użył takiego sformmuowania]
Albo próbowali omijać problem i pogodzić opcje
Bazylii z Ancyji - Homoilianie
Syn jest podobny do ojca -Homoiusos
Macedonianie - gr. Duchoborcy
Od Medyceusza
Na tle tych dyskusji pojawił się problem ducha świętego
Odbierają rangę boskości trzeciej osobie boskiej
Źródłem koncepcji, która była przejęta na soborze.
Adamazy Aleksandryjski - odwołał się do doktryny wcielenia Chrystusa oraz do doktryny o odkupieniu, poza tym Chrystus logos stał się człowiekiem po to, żeby człowiek mółbyć pzebóstwiony, zbawiony
Zakwestionowanie tego, by odebrało człowiekowi możliwości zbawienia
W 381 roku mógł być zrobiony Sobór - sprzyjająca osoba na dworze cesarskim, zwolennik Nicejczyków, otacza się obrońcami Nicei, i zwołuje sobór
2 Sobór Konstantynopolitański I - 381r.
Doprecyzowanie nicejskiego wyznania wiary
Sformułowanie nicejskie, jest jedna istota w trzech postaciach
Gr tłumaczenie iousia jako substancja
A w łacinie hipostaza - u nas „w trzech postaciach”
Pogodziło wszystkie [niemal] opcje, które się spierały.
Potępiono wyłącznie Macedonian.
Doprecyzowanie formuły trynitarnej kończy spory postaci
2 szkoły
[phisis - natura]
Antiocheńska - oddzielenie, rozróżnienie, dwoistość obu natur Diofizytyzm
Aleksandryjska - jedność, zjednoczenie natury boskiej i ludzkiej Monofizytyzm
481 rok Patriarcha Konstantynopola Nestoriusz Antiocheński diofizytyzm
Od Teodora X dużo zaczerpnął
Zapytano prowokacyjnie o pewien termin theotokos [a nie był teologiem] ale był patriarchatą
Theotokos - Bogurodzica
Rozwój kultu maryjnego
Ten termin był mu obcy.
Odniósł się do niego że jest wątpliwy, że trzeba dodać termin antrophos
Antropotokos
Maryja nie mogła zrodzić Chrystusa boskiego tylko jego ludzką naturę a boska jest oddzielna
2 natury w Chrystusie są oddzielne
Każda natura ma swoją formę.
Nestor - 2 natury o dwóch odmiennych usyiach [substancjach]
Cyryl - wyznawał ortodoksyjną chrystologiczną opcje - oskarżyl nestoriusza, dołożył starań żeby były przedstawione jeszcze bardziej radykalnie pokazane niż reszta
„Kanibalizm eucharystyczny” - ciało Jezusa a nie Chrystusa
Postuluje lizuje wcielenia a więc kwestionuje odkupienie
Cierpienie Chrystusa jako cierpienie pozorne - gnostyckie
Potępienie Nestoriusza -
dochodzi ostatecznie do soboru
3 Sobór Efezki - 431
Doktryna Chrystologiczna po raz pierwszy na soborze
Przebieg soboru
Potępienie Nestoriusza
Zatwierdzenie terminu Theotokos
Powstanie pewnego zrębu doktryny chrystologicznej:
Chrystus jako syn boga, prawdziwy syn boga i człowieka, dusza i ciało bóg i Maryja
Zjednoczenie tych 2 natur - nie ma na czym polega ono
Eutyches - duże miał wpływy na dworze cesarskim, mało kto mógł mu się sprzeciwić
Opcja monofizycka - reprezentuje - w skrajnej radykalnej formie
Natura ludzka została pochłonięta przez naturę boską
Ogromna rola Papież Leon Wilki - inicjatywa papieża - sformuowanie doktryny obrony ortodoksyjnej?? Do Flawiana
4 Sobór Chalcedoński - 451r.
Przewodniczą legaci papieży
1 ten sam Chrystus syn boski i ludzki, w 2 naturach, bez pomieszania i bez zamiany [przeciwko monofizytom], bez podziału i bez rozłączenia [przeciwko skrajnemu diofizycyzmowi]
Akcentuje, że różnica nie została usunięta w zjednoczeniu, takie same mają właściwości, ale są one nierozerwalne.
Konsekwencja PIERWSZY WIELKI ROZŁAM
egepski
aramejski
się odłączyli w całości