Cz. Zgorzelski: Historycznoliterackie perspektywy genologii w badaniach nad liryką

Podział liryki wg Markiewicza:

1. liryka bezpośrednia (autoprezentacyjna):

1. słowne odtworzenie uczucia upodobnione do monologu wewnętrznego lub wyznania,

2. relacja o przeżyciu, nazywająca jego cechy, objawy zewnętrzne,

3. umowna transpozycja sytuacji uczuciowej, na przykład życzenie, zamiar bezcelowy, apostrofa do pojęcia / rzeczy martwej;

2. liryka apelu (funkcja postulatywna wobec adresata);

3. liryka przedstawiająca:

1. opisowa - rzeczywistość przedstawiona subiektywnie / symbolicznie,

2. narracyjna - - rzeczywistość przedstawiona subiektywnie / symbolicznie,

3. uogólnień pojęciowych,

4. kreacyjna - rzeczywistość przedstawiona to świat autonomiczny, niewspółmierny z rzeczywistością obiektywną.

3 podstawowe funkcje poezji:

1. emotywna (w bezpośredniej) - wyrażanie; nacisk na ja;

2. konatywna (w apelu) - oddziaływanie, nacisk na „ty”;

3. denotatywna (w przedstawiającej) - poznawanie; nacisk na „on”.

ad a) kształt - naturalne zadania wypowiedzi podmiotowej,

ad b) zbliża się w działaniu do utworów dramatycznych, zawiera apele, pouczenia, prośby itp.,

ad c) - jak narracja epicka.

Borys Eichenbaum - klasyfikacja na 3 typy liryki, zależnie od intonacji retorycznej, śpiewnej lub mówionej. Ale ważne są nie typy liryki, a wyróżnienie podstawowych tendencji strukturalnych.

S.159 tendencje kształtujące utwory liryczne na wypowiedź śpiewną, deklamacyjną lub „mówioną” przenikają zarówno gatunki poezji przedromantycznej, jak i odmiany liryki późniejszej.

---