Rodzaje zabaw

Zabawy konstrukcyjne: polegają na budowaniu, składaniu całości z elementów,

z wykorzystaniem różnorodnego materiału. Dziecko bawiąc się, wykonując czynności

konstrukcyjne odczuwa przyjemność, zadowolenie, jednocześnie zaspakaja ważną

potrzebę tworzenia.

Według I. Dudzińskiej można wyróżnić następujące zabawy konstrukcyjne:

• budowanie z klocków różnej wielkości i różnorodnych kształtów,

• konstruowanie, łączenie elementów z zestawów,

• budownictwo z piasku lub śniegu,

• tworzenie i konstruowanie różnych przedmiotów i zabawek do zabaw

tematycznych czy inscenizowanych,

• budowanie na wolnym powietrzu, łączenie większych elementów (deseczek,

palików, łuków drewnianych), konstruowanie budowli, które mogą być

wykorzystane w zabawach tematycznych.

Zabawy tematyczne: nazywane również zabawami naśladowczymi, w role,

dramowymi lub fikcyjnymi. Przez S. Szumana zostały nazwane tematycznymi,

ponieważ są to zabawy dziecięce na określony temat zaczerpnięty z różnych

sytuacji, zdarzeń, faktów z życia zauważonych przez dzieci i odtworzonych

w formie zabawy.

Zabawy dydaktyczne to forma zabawy organizowana i kierowana przez dorosłych.

Są to zadania, które mają na celu osiągnięcie zamierzonego wyniku, ich celem jest

przede wszystkim rozwój procesów poznawczych. Dają dziecku okazję do

uporządkowania swoich wiadomości, operowania nimi, rozumienia

i dociekania.

Z. Bogdanowicz dokonała podziału zabaw dydaktycznych biorąc pod uwagę

materiał wykorzystywany w zabawie. Wyróżniła cztery rodzaje zabaw:

• zabawy z pomocami gotowymi, w których konstrukcji zawarte jest zadanie do

wykonania, jak np. wieża piko, baby, sześciany różnej wielkości;

• zabawy typu czarodziejski woreczek, zgadnij, czego brak na stole,

w których stosuje się drobne przedmioty codziennego użytku;

• zabawy z wykorzystaniem układanek, łamigłówek, zagadek obrazkowych,

gier stolikowych itp.;

• zabawy słowne, takie jak zagadki, niedokończone rymy i inne.

Zabawami dydaktycznymi kieruje nauczyciel. Może to w pewnym sensie

hamować aktywność twórczą dzieci, ale zawarty w nich jest wartościowy cel

wychowawczy tj. wdrażanie dzieci do posłuchu i podporządkowania własnej woli

regułom zabawy. Przestrzeganie reguł zabawy wdraża dzieci do stosowania ich, oraz

uczy zrozumienia potrzeby doprowadzania zabawy, gry do końca. W trakcie tych

zabaw dziecko ma możliwość wykorzystania zdobytych doświadczeń i umiejętności

w określonym celu. W zabawie tej oprócz celu kształcącego powinien znajdować się

również cel bliski dzieciom, czyli zabawowy. Kiedy dzieci opanują reguły gier

dydaktycznych w sposób spontaniczny wtedy według własnych pomysłów podejmują

pewne czynności o charakterze zabaw dydaktycznych wprowadzając w nich swoje

zasady i reguły.

W innym podziale zabaw i gier dydaktycznych zaproponowanym przez

I. Dudzińską kryterium doboru stanowi cel występujący w zabawie, czyli:

- określanie cech przedmiotów i ich położenia;

- utrwalenie pojęć matematycznych;

- utrwalenie wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym;

- ćwiczenie poprawności wymowy.4

Zabawy ruchowe stanowią fizyczny bodziec do rozwoju motorycznego, stosowany

w nich różny typ ruchu prowadzi do rozwoju fizycznego. Kształtują charakter, wolę,

twórczą wyobraźnię, pamięć, pojęcia przestrzenne. Mogą być to zabawy swobodne

i organizowane, w których realizowany jest określony cel. Cel ten według

I. Dudzińskiej stanowi kryterium wyodrębnienia następujących rodzajów zabaw

ruchowych:

• zabawy orientacyjno-porządkowe, które wyrabiają umiejętność oceny kierunku

i odległości, orientację w przestrzeni, uczą biegania bez potrącania, omijania

przeszkód;

• zabawy bieżne angażujące duże grupy mięśniowe, pobudzające krążenie,

oddychanie;

• zabawy równoważne rozwijają zdolność utrzymania równowagi, uczą

przekraczania przeszkód, działają mobilizująco na układ nerwowy;

• zabawy z czworakowaniem działają na organizm wszechstronnie - tak na

układ wegetatywny, jak i ruchowy;

• zabawy z elementem skoku i podskoku pobudzają krążenie

i oddychanie;

• zabawy z elementem wspinania i włażenia ćwiczą sprawność pokonywania

przeszkód;

• zabawy z elementem rzucania, chwytania, toczenia, celowania rozwijają

umiejętność rzucania, chwytania, zdolność oceniania kierunku i odległości;

• zabawy rytmiczno-ruchowe wpływające na ogólne usprawnienie ruchowe

dzieci, wyrabiające poczucie rytmu, koordynację ruchową, ćwiczą oddech.5

Zabawy badawcze są kontynuacją zabaw manipulacyjnych, występujących

w wcześniejszych okresach rozwojowych. Dziecko manipulując przedmiotami

i działając na nich zaspokaja swoje potrzeby poznawcze. M. Kwiatkowska uważa, że

małe dzieci lubią wykonywać różne doświadczenia np. sprawdzają kruchość lodu,

wilgotność piasku, bawić się magnezem, szkłem powiększającym, pryzmatem,

kalejdoskopem. Mają możliwość w ten sposób zaspokoić swoją ciekawość świata,

doświadczyć interesujących je zjawisk i przedmiotów. Doświadczenia te niosą ze

sobą pytania:, dlaczego tak jest? co, z czego zostało zrobione? co, do czego służy?

itp.6 Zabawy badawcze służą zaspokojeniu potrzeb poznawczych dzieci poprzez

działanie i manipulowanie przedmiotami. Pokrewne zabawom badawczym jest też

żartowanie, przekomarzanie, igranie z rzeczywistością, która się tym bardziej

odsłania im bardziej jej się zaprzecza.

Zabawy twórcze stymulują rozwój dyspozycji twórczych dziecka. Wiek przedszkolny

to okres intensywnego rozwoju wyobraźni, fantazji, pomysłowości. Ma to związek

z podejmowaniem przez dzieci działań w formie ekspresji plastycznej, werbalnej,

ruchowej i muzycznej. Ekspresja twórcza wypływa z psychicznych potrzeb dziecka.

Manipulacja zostaje zastąpiona poszukiwaniem, eksperymentowaniem, prawdziwym

badaniem aż do tworzenia. W początkowej fazie dziecko przypadkowo coś odkrywa,

wpada na jakiś pomysł, coś tworzy. Według A.Brzezińskiej aktywność własna

dziecka będzie aktywnością twórczą, gdy dziecko:

• podejmuje działania z własnej woli, powodowane ciekawością;

• pojawi się osobisty stosunek do wykonywanych działań (radość z samej

możliwości działania, poszukiwania, eksperymentowania), pokonywanie

trudności, samodzielność;

• pojawi się u dziecka najpierw poczucie, a potem przekonanie, że dziecko

samo coś nowego dla siebie odkrywa, tworzy się coś, czego nie było.

Działania twórcze pozwalają na przekraczanie granic dotychczasowych osiągnięć,

tworzą działania autokreacyjne, zwane samorozwojem lub tworzeniem siebie według

własnego projektu.7 Każdy rodzaj zabawy odgrywa w rozwoju dziecka swoistą rolę,

dlatego też w przedszkolu powinno stwarzać się takie warunki, które pozwoliłby na

różnorodną aktywność zabawową dziecka.

Zabawa dowolna, podejmowana z własnej inicjatywy sprawia dziecku przyjemność

i jednocześnie jest swoistą formą zdobywania doświadczeń, wiadomości,

umiejętności, sprawności, czyli staje się procesem uczenia się w sposób mimowolny

i niezamierzony.

Każda zabawa podejmowana przez dziecko jest działaniem swobodnym,

bezinteresownym, motywowanym wewnętrznie, rozwija się razem z dzieckiem. Mając

na uwadze znaczącą rolę zabawy dla prawidłowego rozwoju dziecka myślę, że

należy dzieciom stworzyć warunki do zabawy, zorganizować tak dzień w przedszkolu

i w domu, aby mogły swobodnie, bez ograniczeń, ingerencji osób dorosłych

podejmować różne formy aktywności zabawowej. Należy pamiętać o tym, że zabawa

dla dziecka w wieku przedszkolnym jest działalnością najważniejszą, wpływającą na

jego rozwój i niczym nie da się jej zastąpić.

Zabawa zajmuje centralne miejsce w wychowaniu przedszkolnym. Jest ona tak

silną i trwałą potrzebą dziecka jak potrzeba pokarmu, ruchu, towarzystwa innych

dzieci. Na zabawę i inną działalność dowolną musi się znaleźć dużo czasu

w rozkładzie dnia przedszkolnego, ponieważ w rozwoju małego dziecka są one

Zabzwy ruchowe

Zabawa orientacyjno-porządkowa

„ Zapamiętaj swoją parę!”
Miejsce: sala szkolna, boisko, las,
Dzieci dobierają się parami. Mają zapamiętać, kto z kim stoi.
Na sygnał nauczycielki ( gwizdek, uderzenie w bębenek) dzieci biegają swobodnie wymijając się zręcznie, n następny sygnał chwytają swoją parę i maszerują razem kilka kroków.
„ Dzieci w lesie”
Miejsce: boisko, las
Dzieci ( połowa) otrzymują zielone znaczki, rozstawiają się swobodnie po Sali lub boisku. Dzieci bez znaczków biegają w różnych kierunkach uważając, aby nie trącać drzew. Na sygnał i zawołanie: „Stój!”- dzieci zatrzymują się. Nauczycielka poleca rozejrzeć się i stanąć za najbliższym drzewem. Zabawę powtarza się kilkakrotnie, a następnie bawiący się zamieniają się miejscami.

„Przejście przez ulicę”
Miejsce: boisko, las
Wyznaczamy jezdnię. Na znak zielonym znaczkiem dzieci - pojazdy ruszają prawą stroną „jezdni”. Na podniesienie czerwonego znaczka - zatrzymują się i wtedy przechodnie mogą przejść środkiem jezdni na drugą stronę. W czasie zabawy kilkakrotnie zmieniamy sygnały.
„Balonik”
Miejsce: boisko, las
Zgromadzone blisko siebie dzieci trzymają się za ręce i w miarę powtarzania słów: „Baloniku nasz malutki, rośnij duży okrąglutki. Balon rośnie, że aż strach” dzieci odchodzą powoli od siebie. Po słowach: „Przebrał miarę no i trach” dzieci puszczają się za ręce i przykucają lub padają. Powtarzamy tę zabawę kilkakrotnie.
„Słonko świeci - deszcz pada”

Miejsce: sala
Dzielimy salę na dom i ogród.
Kiedy pokazuje się rysunek słonka - dzieci wychodzą z „domu”, spacerują pojedynczo, parami, podskakują. Na zawołanie „Deszcz pada” i pokazaniu rysunku parasola - dzieci wracają do domu.

„Wiatr i śnieżynki”
Miejsce: sala
Na szybkie uderzenie w bębenek dzieci biegają - wieje wiatr i śnieżynki wirują. Gdy bębenek cichnie - wiatr przestaje wiać i śnieżynki spadają na ziemię (dzieci przysiadają).
„Piłka parzy”
Zabawa bieżna, orientacyjno porządkowa
Miejsce: boisko szkolne
Nauczycielka ma piłkę, którą kieruje silnym rzutem w stronę zebranych w gromadę dzieci, ostrzega, że piłka parzy. Dzieci muszą ją omijać i nie dać się sparzyć (piłka toczy się po ziemi).
„W chowanego”
Zabawa bieżna, orientacyjno - porządkowa
Miejsce: las
W wyniku wyliczanki wybiera się kryjącego. Przy np. drzewie kryjący liczy np. do 20. Reszta dzieci ukrywa się w lesie. Po skończeniu liczenia kryjący wykrzykuje: „Pałka zapałka dwa kije, kto się nie schował, ten kryje” i zaczyna szukać. „Zakuwa” odnalezione dzieci. Kto pierwszy da się „zakuć”, ten jest następnym kryjącym.
„Gorące krzesła”
Miejsce: sala w przedszkolu
Do zabawy potrzebne są krzesła. Ma ich być o 1 mniej niż dzieci. Krzesła ustawione są w kole. W środku koła na krzesłach siedzą dzieci. Jedno dziecko stoi na środku i mówi np. Kto lubi czekoladę? Jeżeli są dzieci, które lubią czekoladę, wstawiają i zamieniają się miejscami. Szansę na uzyskanie krzesła mają wszyscy, a to dziecko, które zostaje na środku zadaje następne pytanie lub stwierdzenia np. Nie lubię czarownicy itp. Zabawę kończymy wtedy, kiedy dzieci są znużone lub tego chcą.
„Kto najlepszy?”
Miejsce: sala w przedszkolu
Krzesła (o jedno mniej niż dzieci) ustawione są w kole i zwrócone siedziskami na zewnątrz. Dzieci ustawione są dookoła krzeseł. Chodzą wokoło w trakcie grania muzyki. Gdy cichnie muzyka, starają się usiąść na najbliżej stojące krzesło. Za każdym razem odpada jedno dziecko, które odchodzą z gry zabiera krzesło. Zabawa kończy się w momencie, gdy zostaje tylko jedno dziecko o krzesło.

DZIECI W DOMKACH - DZIECI NA SPACER

 Przygotowanie: Prowadząca odznacza z boku sali duży dom. Dzieci zebrane w gromadkę za linia mieszkają
w domku.

Zabawa: Na polecenie: „Dzieci na spacer!”- wszyscy wychodzą       z domku, rozchodzą się
w różnych kierunkach, spacerują , biegają. Na klaśnięcie lub uderzenie oraz wołanie
„ dzieci do domu”- wracają.

KOT JEST- KOTA NIE MA! 

Dzieci są myszkami i na zapowiedź : „Kot jest!” -myszki chowają się (przysiadają, obejmują rękoma kolana,
a głowę opuszczają nisko). Na zapowiedź: „Kota nie ma '' - myszki biegną swobodnie w różnych kierunkach, omijając się zręcznie.

RYBY W SIECI

Przebieg gry : Ryby starają się wydostać z sieci, a więc próbują przeskoczyć przez związane mocno ręce, jak przez „oczka sieci”. Po upływie określonego czasu prowadzący przerywa grę, liczy ryby, które wydostały się
z sieci. Następuje zmiana ról, wygrywa zespół,    w którym więcej „ryb” wydostało się z „sieci”. Następuje zmian ról. Wygrywa zespół, w którym więcej ryb wydostało się    z sieci.

KAŁUŻA

 Przygotowanie : Zespoły 4-8 osobowe ustawiają się na obwodzie narysowanych na boisku kół  „kałuży ”
i chwytają się za ręce.

Przebieg zabawy : Zespoły wirują po obwodzie swojego koła tak, aby go nie przekroczyć, przy czym gracze usiłują nawzajem wciągnąć się do kałuży. Wciągnięty otrzymuje punkt  karny. Wygrywa ten kto nie da się wciągnąć do kałuży, lub ma najmniej punktów karnych.

WSZYSCY LATAJĄ

Liczba uczestników : Dowolna

Przebieg zabawy : Prowadzący rozpoczyna grę opowiadaniem ,     w czasie którego wymienia nazwy ptaków
i zwierząt. W czasie tego opowiadania uczestnicy , gdy usłyszą nazwę ptaka, zaczynają biegać oraz poruszać rękoma naśladując ruch jego skrzydeł; gdy usłyszą nazwę zwierzęcia zwalniają bieg i kroczą powoli, wysoko podnosząc nogi. Prowadzący od czasu do czasu daje hasło-„wszyscy latają''; wtedy uczestnicy rozbiegają się we wszystkich kierunkach, starannie unikając potrąceń i zderzeń.

Uwaga: Nazwy ptaków i zwierząt w opowiadaniu powinien prowadzący wymieniać tak, aby dzieci nie biegały zbyt długo i nie męczyły się.

ZNAJDŹ SWÓJ KOLOR

Liczba uczestników: Dowolna

Przybory: Dwie chorągiewki i szarfy w dwu kolorach.

Przebieg zabawy: Po otrzymaniu kolorowych szarf dzieci ustawiają się w dwu rzędach, według kolorów szarf,
a następnie rozbiegają się po boisku. Następnie wykonują polecenia „stój”, „zamknij oczy”.      W tym czasie prowadzący zmienia miejsce ustawienia chorągiewek, po czym woła: „biegiem do swych chorągiewek”. Dzieci na to hasło otwierają oczy i biegną w kierunku swych chorągiewek, przy których ustawiają się w rzędach.

DZIEŃ DOBRY

Liczba uczestników: Dowolna

Ustawienie: Uczestnicy siedzą w luźnej gromadce; jeden z nich stoi  przed nimi w odległości kilku kroków, odwrócony tyłem.

Przebieg zabawy: Grupa zachowuje głęboką ciszę, w czasie której jeden z uczestników wypowiada dość głośno słowa: „dzień dobry” . Zadaniem stojącego tyłem jest poznać , kto te słowa wypowiedział. Nie odwracając się , wymienia nazwisko poznanego. Jeśli ma wątpliwości, wówczas  może odwrócić się i znając kierunek, skąd głos dochodzi, wyszukać tego czyj głos usłyszał. Jeśli wskaże trafnie , zamienia z nim miejsce i zabawa toczy się dalej.

Zabawa ruchowa z elementami podskoku.
„ Wyścig rzędów na jednej nodze”
Miejsce: korytarz, boisko, las.
Dzieci dzieli się na dwie grupy( może być więcej grup) ustawione w rzędach. Wyznaczona jest linia startu i linia mety w odległości kilku metrów. Na mecie są chorągiewki lub leżą kolorowe piłki. Pierwsze dziecko z każdego rzędu skacze na jednej nodze, okrąża chorągiewkę i wraca do swojego rzędu na drugiej nodze, dotyka wyciągniętą dłonią następnego dziecka i staje na końcu. Dotknięte dziecko wykonuje zadanie tak samo jak pierwsze. Wygrywa ten rząd, którego uczestnicy szybciej ukończą wyścig.
Zabawa bieżna

SAMOCHODY

Przybory: Krążki lub kółka.

Przygotowanie: Wyznaczenie terenu zabawy i miejsca postoju dla samochodów- 2, 3 duże garaże. Rozdanie dzieciom kółek lub krążków, które będą służyły w czasie zabawy za kierownicę.

Zabawa: Na sygnał dzieci-samochody wybiegają z kierownicami   w rękach i poruszają się w różnych kierunkach, naśladując trąbienie samochodów. Na drugi sygnał zatrzymują się w miejscu i cichutko, bez trąbienia, każdy samochód wraca do garażu.

Urozmaicenia: samochody wjeżdżają na most, gdzie jadą powoli, jeden za drugim; samochody zwalniają jadąc pod górę; „dętka pękła”- dzieci naśladują pompowanie dętki w siadzie rozkrocznym na ziemi.

PRZELOT KUKUŁEK

Przygotowanie: Wyznaczenie 2 dużych gniazd i zebranie dzieci    w jednym z nich.

Zabawa: Dzieci - kukułczęta siedzą w jednym gnieździe, w drugim- nauczycielka- kukułka. Nauczycielka nawołuje kukułczęta do siebie. Dzieci biegiem zmieniają gniazda. Nauczycielka wraca do pierwszego gniazda
i stamtąd przywołuje dzieci.

KONIKI

Przygotowanie:  Wyznaczenie terenu zabawy oraz stajni dla koników.

Zabawa: Na polecenie n-la koniki  wybiegają ze stajni kłusem- szybko na palcach, idą stępa - powoli,
z wysokim podnoszeniem kolan, galopem- z odbijaniem się kolejno jednej i drugiej nogi, cichutko- po piaszczystej plaży, głośno po moście. Na sygnał wracają do stajni.
„Wiewiórki w dziuplach”
Miejsce: boisko, las
Ułożone obręcze (lub narysowane na ziemi) - to dziuple dla wiewiórek. W każdej dziupli jedna wiewiórka (dziecko). Na sygnał „Wiewiórki z dziupli” - dzieci biegają swobodnie z dala od dziupli. Na zawołanie „Wiewiórki do dziupli, lis idzie” - każda wiewiórka wskakuje do najbliższej dziupli i przysiada. Odmiana tej zabawy - to dziupli jest o jedną mniej niż wiewiórek (jedna wiewiórka zawsze zostaje bezdomna).
„Spłoszone ptaki”
Miejsce: sala, boisko, las
Potrzebne są kółka od sersa (lub małe kolorowe obręcze) to są gniazdka dla ptaków. Kółka rozłożone są luźno po całej Sali lub na trawie. „Ptaki” ćwierkając biegają w pobliżu gniazdek. Na sygnał „kot” ptaszki szybko zajmują miejsce w gniazdkach, chowając głowę „pod skrzydłami” w przysiadzie. Zabawę powtarzamy kilkakrotnie

„Lawina”
Miejsce: boisko, las
Dzieci stają w rozsypce. Jedno wyznaczone stoi z boku. Wyznaczone dziecko biegnie za uciekającymi, starając się któreś dotknąć ręką. Każde „ złapane” dziecko pomaga łapać. W ten sposób wszystkie dzieci są złapane i zabawa kończy się.
„Jastrząb, kura i pisklęta”
Miejsce: boisko, las
Wyznaczamy kurnik, podwórko i gniazdo jastrzębia. „Kura” wyprowadza pisklęta na podwórko, przysiada i zbiera „ziarenka”, uczy „pisklęta” grzebać nóżką w ziemi (dzieci naśladują ruchy kury). Na zapowiedź: „Jastrząb leci” - pisklęta uciekają do kurnika, a stara kura rozłożonymi skrzydłami zasłania uciekające pisklęta przed jastrzębiem. Gdy jastrząb złapie umówioną liczbę piskląt, można zakończyć zabawę lub rozpocząć zabawę z innymi dziećmi w roli jastrzębia i kury.
„Kto złapie motyla?”
Miejsce: boisko, las
Dzieci w gromadce. Jedno dziecko ma na kijku i na sznurku przywiązanego motyla. Dziecko biegnie przed grupą, motyl „fruwa”. Dzieci gonią go i chcą go złapać. Można dużą grupę dzieci podzielić na mniejsze zespoły i z każdym zespołem zabawę przeprowadzić oddzielnie.
„Koty i myszki”
Miejsce: boisko
Oznaczamy dzieci 4 kolorami. Dzielimy (dużą grupę) na 4 zespoły. 3 zespoły tworzą koło, czwarty zespół to myszy. „Koty” znajdują się w domkach. Dzieci tworzące koło krążą i mówią wierszyk:
„Myszki, myszki, siedźcie w norze,
Bo pan kotek w złym humorze,
Tylko sapie, tylko mruczy,
Zaraz on was tu nauczy”.
Po wierszu koty łapią myszy i zaprowadzają do swoich domków. Zabawę powtarza się tyle razy ile jest grup. Zamiana postaci.
„Pszczoły o niedźwiadki”
Miejsce: boisko
Dzieci podzielone na niedźwiedzie i na pszczoły. „Niedźwiedzie” zakradają się do uli „pszczół”, gdy te wylatują zbierać nektar. Na szczekanie psa pszczoły powracają do uli i płoszą niedźwiedzie. Lecą za nimi i żądlą je (łapią). Po trzykrotnym łapaniu dzieci, role się odwracają.
„Berek”
Miejsce: boisko, las
W wyniku wyliczanki wybierany jest „berek”. Goni dzieci i kogo dotknie, to ta osoba staje się berkiem. Można wprowadzać do tej zabawy różne urozmaicenia np. berek - kucanka, berek w parach, berek drewniany, berek słupek itd.
„Gąski, gąski do domu”
Miejsce: las, boisko
Spośród dzieci wybierana jest „Mama gąska”, „Wilk”. Reszta dzieci to „gąski”. Na wyznaczonym miejscu ustawiają się „gąski”. Po przeciwległej stronie ustawia się „Mama gąska”. „Wilk” zajmuje miejsce z boku.
Mama Gąska prowadzi dialog z gąskami
- Gąski, gąski do domu!
- Boimy się!
- Czego?
- Wilka złego!
- Gdzie on jest?
- Za górami, za lasami, czeka na nas z pazurami!
- Co on pije?
- Pomyje!
- Co on je?
- Kosteczki!
- Gąski, gąski do domu!
Po tym okrzyku gąski biegną do Mamy gąski, a wilk chwyta je. Zabawa powtarza się, aż wszystkie gąski są wyłapane przez wilka.

„Samoloty”
Miejsce: boisko, las
Dzieci dzielimy na 2 lub 4 grupy (w zależności od liczby dzieci). Wyznaczamy hangary. Na sygnał „lotnicy zapuszczają motory”. Okręcając przed sobą młynka rękami naśladują warkotem motoru. Potem biegną z rozłożonymi ramionami omijając się zręcznie, aby „nie zderzyć się w locie”. Na zapowiedź: „Lotnicy wracać” - „samoloty” kierują się do swoich „hangarów”. Wygrywa ta grupa, która najszybciej wróciła, najsprawniej się ustawiła i nie zepsuła żadnej „maszyny” (nie zderzyła się w locie).
„Ryby w sieci”
Miejsce: boisko, podwórko szkolne
Drogą wyliczanki wybierane są dzieci, które tworzą sieć. Jest ich na początku zabawy dwoje. Dzieci ustawione są po przeciwległych krańcach wyznaczonego kawałka boiska. Na sygnał „Rybak zarzucił sieci” dzieci biegną naprzeciwko siebie, a dzieci, które są siecią , trzymając się za ręce, starają się złowić ryby. Złowiona rybka staje się częścią sieci. Zabawę prowadzi się do momentu, aż wszystkie ryby są złowione.
„Policjanci i złodzieje”
Miejsce: boisko
Zabawę rozpoczyna się wyborem w drodze wyliczanki policjantów. Wyznacza się miejsce więzienia, gdzie będą przyprowadzani złapani przez policjantów złodzieje. Dzieci rozbiegają się, a „policjanci” liczą do 5 i zaczynają łapać złodziei. Zabawa kończy się w momencie wyłapania wszystkich złodziei.
Zabawa z elementami równowagi
„Nie depcz grządek”
Miejsce: sala, boisko, las
Na boisku lub w sali układamy (lub rysujemy) grządki i ścieżki. Grządki są ułożone na przemian ze ścieżkami. Dzieci ustawione są w grupki, wchodzą kolejno, jedno za drugim na ścieżkę, idą parę kroków, potem przekraczają grządki i idą po drugiej ścieżce.

„Po wąskiej dróżce”
Miejsce: boisko, sala
Narysowana wąska (ok.20 cm) dróżka, na której ułożone są różne przedmioty. Dzieci idąc kolejno omijają je, a kiedy zrobią to bezbłędnie, stają na koniec kolejki. Powtarzamy kilka razy.
Zabawa z elementami czworakowania
„Pieski”
Miejsce: sala
„Budki” dla piesków wyznaczamy pod ścianą Sali (jedna budka dla kilku „piesków”). Na hasło „Pieski na spacer” - pieski swobodnie biegają szczekając. Na hasło „Pieski do domu” - pieski szybko wracają do swoich budek. Powtarzamy kilkakrotnie.
„Bocian i żaby”
Miejsce: boisko, las
Na boisku wyznaczamy staw (narysowane koło). W środku małe kółeczko (wysepka dla bociana). „Bocian” stoi na wysepce - „żaby” w przysiadzie na obwodzie koła.
Żaby pytają - „Panie bocianie, chcesz żabkę na śniadanie?”. Potem wskakują do stawu i wyskakują z niego, a bocian stara się je złapać w obrębie stawu. Złapane żabki zabiera na wyspę. Gdy złapie umówioną liczbę żab, wybiera się innego bociana.

.KOTKI NA POLOWANIU

Liczba uczestników : dowolna

Ustawienie: luźna gromadka na czworakach.

Przebieg zabawy: „Kotki `' chodzą cichutko na czworakach. Jedne z nich posuwają się powoli, jakby skradały się i czaiły, co chwila zatrzymują się przywierając nisko do ziemi. Inne posuwają się szybko w tę i tamtą stronę poszukując zdobyczy. Mijają się spokojnie unikając zderzeń i potrąceń. Nagle z głośnym szczekaniem wpada na czworakach piesek. Zaniepokojone i przestraszone kotki umykają , kryjąc się w wyznaczonych miejscach gdzie pieskowi wstęp jest wzbroniony. Gdy kotki ukryją się przed pieskiem, wówczas prowadzący odwołuje go na ubocze. Kotki spostrzegłszy , że niebezpieczeństwo minęło , wychodzą ze swych kryjówek i dalej polują.

Uwaga: Ważne jest , aby dzieci podczas zabawy zachowywały się tak cicho i spokojnie , jak kotki upatrujące zdobyczy.

ŻABKI NA ŁĄCE

Liczba uczestników: Dowolna

Miejsce zabawy: Dowolne z zaznaczonym „stawem” i „łąką”

Ustawienie: Dzieci (część) jako żabki wyłażą ze stawu na łąkę          i chodzą na czworakach ; „bociany” czatują opodal na łące.

Przebieg zabawy: Bociany zobaczywszy na łące żabki , biegną do nich machając wielkimi skrzydłami (ręce naśladują ruchy skrzydeł) . Gdy zbliżają się do żabek, zaczynają je chwytać skacząc na jednej nodze. Żabki uciekają na czworakach do stawu. Schwytane zamieniają role z bocianami. Jeśli jest ich za mało, wyznaczamy dodatkowe polowanie. Należy pość często wprowadzać zmiany.

KOCIĘTA Z PIŁECZKAMI

Liczba uczestników : Dowolna

Przybory: Piłeczki

Ustawienie: W luźnej gromadce na czworakach.

Przebieg zabawy: Prowadzący rozsypuje piłeczki po ziemi. Dzieci jak małe kotki, dobiegają do poszczególnych piłek i bawią się nimi. Potrącając je łapkami, podrzucają popychają. Gdy piłki potoczą się dalej, biegną za nimi na czworakach czając się i skradając, jak to czynią kotki, gdy piłka wymyka im się z łapek.

POLOWANIE NA ZAJĄCZKI

Liczba uczestników: Dowolna

Boisko : Nieduże z wyznaczonymi norkami, których powinno być tyle ile dzieci

Przybory : Duża piłka i szarfy dowolnego koloru

Przebieg zabawy : Zajączki siedzą w norkach na czworakach. Następnie wybiegają na łąkę , skaczą, od czasu do czasu zatrzymują się i stają słupka. Prowadzący w pewnym momencie uderza piłką o ziemię , wtedy zajączki uciekają do norek, aby po małej chwili wyjść ponownie na boisko i hasać dalej.

Uwaga : Przed zabawą należy nauczyć dzieci skoku zajęczego: wykonują go z przysiadu, dłonie układają razem przed sobą  podrywając równocześnie nogi do góry, aby z kolei oderwać dłonie     i opaść na nogi. Słupek zajęczy:
w przysiadzie wznoszą ręce koło uszu i układają dłońmi do góry, pokazując w ten sposób zajęcze słuchy.

TOCZENIE PIŁKI GŁOWĄ

Liczba uczestników : Dowolna

Przybory : Kilka piłek

Ustawienie: Luźna gromadka na czworakach

Przebieg zabawy: Prowadzący rzuca piłki między dzieci, przy czym każde z nich uderzając piłkę głową stara się ją podać najbliższemu sąsiadowi. Piłki toczą się więc z jednego miejsca na drugie , a za nimi uganiają się na czworakach wszyscy uczestnicy zabawy.
Zabawa ze śpiewem
„Ojciec Wirgiliusz”
Miejsca: sala, boisko
W drodze losowania bądź wyliczanki wybierany jest „ojciec Wirgiliusz”, który zajmuje miejsce w środku koła, które tworzą dzieci trzymające się za ręce. Dzieci krążą wokół „ojca Wirgiliusza” śpiewając piosenkę:
„Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje,
A miał ich wszystkich sto dwadzieścia troje.
Hejże, dzieci, hejże ha!
Róbcie wszystko to, co ja.
Hejże, dzieci, hejże ha!
Róbcie to, co ja.
„Ojciec Wirgiliusz” gestami ilustruje np. jazdę konną, strzelanie z łuku, latanie itp.
Dzieci naśladują go, a później wybierana jest następna osoba, która gra rolę „Ojca Wirgiliusza”.
„Stary niedźwiedź mocno śpi”
Zabawa bieżna ze śpiewem
Miejsce: boisko, las
Spośród dzieci wybrany jest niedźwiedź, który śpi wewnątrz koła utworzonego przez trzymające się za ręce dzieci.
Dzieci chodząc w kole dookoła śpiącego niedźwiedzia i śpiewają:
„Stary niedźwiedź mocno śpi.
Stary niedźwiedź mocno śpi.
My się go boimy, cichutko chodzimy.
Jak się zerwie, to nas zje.
Jak się zerwie, to nas zje.”
Dzieci zatrzymują się i machają ręką w kierunku niedźwiedzia, mówią:
„Pierwsza godzina - niedźwiedź śpi!
Druga godzina - niedźwiedź chrapie!”
Przy słowach: „Trzecia godzina - niedźwiedź łapie” dzieci rozbiegają się, a niedźwiedź budzi się, rzuca się w pogoń. Złapane dziecko staje się niedźwiedziem.
Zabawę powtarza się kilka razy.
Zabawa z piłką
„Skuwany w kole”
Miejsce: boisko lub inna otwarta przestrzeń
Dzieci dzielimy, drogą odliczania do dwóch lub losowania np. kolorów czy liczb, na dwa zespoły.
Jeden zespół staje na obwodzie koła, a pozostałe dzieci stoją wewnątrz koła. Gracze stojący na obwodzie koła starają się za pomocą piłki skuć kogoś ze środka. Trafić wolno wszędzie, tylko nie w głowę. Przed skuciem można chronić się ucieczką lub unikami czy podskokami. Ten, kto zostanie trafiony, staje na obwodzie koła i pomaga dalej skuwać. Po wybiciu wszystkich następuje zmiana ról.
Zabawa taneczna
„Grosik”
Miejsce: sala
Dzieci śpiewając, przedstawiają ruchem (tańcem) poszczególne zwrotki piosenki.
„Poszło dziewczę po ziele, po ziele, po ziele,
Nazbierało niewiele, niewiele, hej!”
Przy tych słowach dzieci dobierają się parami, stają na okręgu koła, podają sobie ręce i tańczą bocznym cwałem.
„Przyszedł do niej braciszek, połamał jej koszyczek”
Stojąc twarzami do siebie, dzieci kładą ręce na biodra. Przy słowach „braciszek” przytupują, kręcą dłońmi młynka przy słowach „koszyczek”.
„Oj ty, ty, oj ty ,ty!
Za koszyczek zapłać mi!”
Grożą sobie nawzajem palcem i obracają się wokół siebie, przytupując. Całość powtarza się trzy razy.

„Jestem muzykantem”
Miejsce: sala, podwórko szkolne
Dzieci stoją w rozsypce zwrócone twarzami do nauczycieli lub dziecka, które gra rolę „ dyrygenta”. Zabawa polega na naśladowaniu ruchem gry na różnych instrumentach i naśladowaniu głosem dźwięków, które wydają instrumenty. Zabawę rozpoczyna dyrygent, a dzieci za nimi powtarzają:
- „Jestem muzykantem konszabelantem - dyrygent
- jesteśmy muzykanci konszabelanci - dzieci
- ja potrafię grać - dyrygent
- my potrafimy grać - dzieci
- na bębenku - dyrygent
- na bębenku - dzieci”.
Po tych słowach wszyscy śpiewają:
„Bum ta ra ra , bum ta ra ra , bum ta ra ra,
bum ta ra ra, bęc”
i naśladują ruchem grę na bębenku.
Następnie śpiewają i przedstawiają grę na skrzypcach:
„Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, Ju fu fu, bęc“.
Następna w kolejce jest fujarka:
„Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, Fiju, bęc”
Ostatni z instrumentów, o którym dzieci śpiewają i przedstawiają jest harmonia:
„Rozciągamy i składamy, rozciągamy i składamy
Rozciągamy i składamy, rozciągamy, bęc!”
Przy słowach „bęc”, dzieci klaszczą w ręce.

---