Badanie perfuzyjne serca techniką SPECT
bramkowane sygnałem EKG

Wskazania do wykonania badania

• choroba wieńcowa, martwica mięśnia sercowego

• ocena ruchomości ścian serca - podejrzenie akinezy, hipokinezy lub dyskinezy ścian serca

Zasada badania

Badanie polega na pomiarze aktywności znacznika znajdującej się w sercu w kolejnych fazach cyklu pracy serca, kontrolowanych dzięki sprzężeniu z aparaturą do EKG. Procesem zbierania danych kieruje tzw. bramka fizjologiczna, którą jest zapis EKG: wystąpienie w zapisie załamka R uruchamia rejestrację sekwencji obrazów scyntygraficznych. Badający ustala ile obrazów ma być zarejestrowane pomiędzy dwoma sąsiednimi załamkami R (zaleca się 16 obrazów/cykl). Ponieważ liczba zliczeń zebrana podczas jednego cyklu jest niewystarczająca dla uzyskania wiarygodnego obrazu pracy serca, następuje sumowanie obrazów otrzymanych z rejestracji kilkudziesięciu cyklów dla każdego położenia gammakamery. W trakcie badania gammakmera przemieszcza się wokół klatki piersiowej pacjenta o 180 stopni wykonując kolejne projekcje (co 5 stopni), pozwalające następnie odtworzyć trójwymiarowy obraz serca i jego dowolne przekroje tomograficzne.Wynikiem badania przekroje tomograficzne obrazujące stopień ukrwienia sćian mięśnia sercowego oraz krzywe zmian aktywności w rzucie serca, na podstawie których oszacować można frakcję wyrzutową lewej komory - jeden z najważniejszych parametrów określających czynność komory serca.

Stosowany znacznik: Badanie wykonuje się przy pomocy 99m-Tc-MIBI.

CYSTERNOGRAFIA - BADANIE KRĄŻENIA PŁYNU MÓZGOWO-RDZENIOWEGO

Badanie służy do oceny krążenia płynu mózgowo rdzeniowego, diagnozowania wodogłowia, wycieku płynu mózgowo-rdzeniowego.

Wsk: Zaburzenia krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego:

• wodogłowie normotensyjne komunikujące (zespół Hakima i Adamsa),

• wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego do jamy nosowej

• badanie drożności zastawki komorowo-przedsionkowej (powikłanie w przypadku tworzenie sztucznej drogi odpływu płynu mózgowo-rdzeniowego u osób z wodogłowiem).

Zasada badania

Znacznik wstrzyknięty drogą nakłucia lędźwiowego do jamy podpajęczynówkowej rozprzestrzenia się wraz z krążeniem płynu mózgowo-rdzeniowego uwidaczniając kanał kręgowy, zbiorniki podstawy mózgu a w stanach patologicznych - komory boczne.

Stosowany znacznik W pracowni naszej do tego badania stosuje się 99m-Tc-DTPA czyli kwas dietylenotriaminopentaoctowy znakowany technetem. Aktywność 350-500 MBq.

DYNAMICZNA SCYNTYGRAFIA NEREK (RENOSCYNTYGRAFIA)

Wskazania do wykonania badania

• podejrzenie zwężenia tętnicy nerkowej jako przyczyny nadciśnienia naczyniowo-nerkowego (nadciśnienie tętnicze)

• ocena i kontrola funkcji nerek po ostrych chorobach i zabiegach operacyjnych (także w przypadku nerki przeszczepionej)

• podejrzenie hipoplazji, aplazji lub atrofii jednej z nerek

• podejrzenie bloku odpływu moczu: kamica nerkowa, martwica brodawek nerkowych, pozapalne zwężenie miedniczki nerkowej

• podejrzenie cofania moczu z pęcherza do moczowodów

Zasada badania

Do dynamicznego badania nerek stosuje się znaczniki usuwane z organizmu wraz z moczem. Po dożylnym podaniu są one wychwytywane przez nerki i stopniowo wydalane do pęcherza moczowego. Badanie polega na pomiarze zależności ilości znacznika (ściślej jego aktywności) znajdującej się w nerkach (w każdej osobno) od czasu. Wynikiem badania są tzw. krzywe renograficzne, na podstawie których oszacować można prędkość z jaką znacznik był przez nerki wychwytywany a następnie z nich wydalany oraz procentowy udział każdej z nerek w tym procesie.

znacznik W naszej pracowni badania renograficzne wykonuje się przy pomocy trzech znaczników podawanych w aktywności 200-400 MBq:

• 99m-Tc-EC (znakowana technetem etylenodicysteina)

• 99m-Tc-MAG3

99m-Tc-DTPA (znakowany technetem kwas dietylenotriaminopentaoctowy)

Dynamiczna scyntygrafia wątroby i dróg żółciowych - cholescyntygrafia

Wskazania do wykonania badania

• objawy cholestazy

• podejrzenie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego

• podejrzenie pooperacyjnego lub pourazowego lub innego uszkodzenia dróg żółciowych (wyciek żółci, niedrożność, zwężenie brodawki Vatera, kamica przewodów żółciowych, dyskineza przewodów żółciowych)

• kontrola wykonania plastycznego zabiegu operacyjnego na drogach żółciowych

• refluks dwunastniczo-żołądkowy

• podejrzenie ogniskowego przerostu guzkowatego

Zasada badania

Znaczniki używane w tym typie badań wychwytywane są aktywnie przez hepatocyty wątroby i wydzielane są wraz z żółcią do przewodu pokarmowego. Na obrazie scyntygraficznym widoczne jest gromadzenie znacznika w miąższu wątroby, jego zbieranie w woreczku żółciowym a następnie uwolnienie do jelit.

znacznik W naszej pracowni w badaniu tym używa się pochodnej kwasu iminodwuoctowego o komercyjnej nazwie HEPIDA, znakowanej technetem 99m-Tc. Aktywność preparatu wynosi 80-180 MBq.

FLEBOGRAFIA - SCYNTYGRAFIA NACZYŃ ŻYLNYCH

Niewydolność żylna kończyn dolnych jest jedną z najbardziej rozpowszechnionych chorób a częstość jej występowania stale wzrasta. We wczesnym okresie przebieg choroby jest często bezobjawowy. Niekwestionowaną metodą diagnostyczną w rozpoznawaniu zaburzeń krążenia żylnego kończyn dolnych jest ultrasonografia techniką dopplerowską. Do oceny czynnościowych zaburzeń krążenia żylnego kończyn dolnych mogą również posłużyć techniki radioizotopowe jak flebografia ( znakowane 99m-Tc albuminy lub erytrocyty). Metoda ta nabiera szczególnego znaczenia przy niejednoznacznych wynikach standardowych badań diagnostycznych.

Wskazania do wykonania badania

Do niedawna wskazanie do wykonania badania flebograficznego stanowiły zmiany chorobowe układy żylnego kończyn dolnych i miednicy:

• żylaki (szczególnie w okolicy żyły odpiszczelowej wielkiej)

• zakrzepowe zapalenie żył

• przewlekła niewydolność układu żylnego

Obecnie jednak, ze względu na ogólną dostępność dopplerowskiej aparatury ultrasonograficznej zakres przydatności tgo badania został ogranczony. W naszej pracowni wykonuje sie je aktualnie jako uzupełnienie badania perfuzyjnego płuc.

Zasada badania

Znacznik izotopowy podawany jest do żył grzbietowych stóp i przemieszczając się w nich uwidacznia ich zarysy.

znacznik Mikrosfery albuminowe znakowane 99mTc, erytrocyty znakowane 99mTc, 99mTc-DTPA lub inny radiofarmaceutyk znakowany 99mTc technetem o aktywności około 74-148 MBq (2-4 mCi).

LIMFOSCYNTYGRAFIA

Wskazania do wykonania badania

• diagnostyka różnicowa obrzęku - określenie podłoża obrzęku

• ocena kierunku spływu chłonki przed zabiegiem operacyjnym usunięcia nowotworu złośliwego (czerniaka, raka sutka) - ocena węzła wartowniczego.

Zasada badania

Badanie pomocne jest w ustalaniu rozległości i kierunku szerzenia się procesu nowotworowego (głównie raka sutka, czerniaka, tułowia oraz nowotworów umiejscowionych w miednicy małej). Polega ono na wstrzyknięciu podskórnie (zabieg nieco bolesny) preparatu znakowanego izotopowo. Przez naczynia limfatyczne jest on następnie odprowadzany do węzłów chłonnych, gdzie jest rozkładany. W przypadku prawidłowego funkcjonowania węzłów chłonnych - są one szybko uwidaczniane w badaniu. Brak uwidocznienia węzłów chłonnych może być następstwem ich zmian zapalnych lub nowotworowych - wykonanie badania ułatwia więc prawidłowe zaplanowanie zabiegu operacyjnego mającego na celu usunięcie nowotworu. Węzłach chłonne nie są widoczne także u osób, u których wykonano ich usunięci podczas operacji onkologicznej. Celem badania jest wówczas ocena dróg odprowadzania limfy. Badanie to może być także pomocne w rozpoznawaniu przyczyny obrzęku limfatycznego.

Znacznik W naszej pracowni badanie to wykonuje się jednym z dwóch znaczników: 99m-Tc-nanoalbumon lub 99m-Tc-IgG o aktywności 55,5-111 MBq (1,5-3 mCi).

OZNACZANIE WYCHWYTU JODU PRZEZ TARCZYCĘ

Wskazania do wykonania badania

• nadczynność lub niedoczynność tarczycy (obecnie rzadko - częściej testy in vitro)

• określenie wychwytu jodu dla zaplanowania wielkości dawki terapeutycznej przed leczeniem radiojodem

• potrzeba wykonania testów: hamowania czynności tarczycy (poprzez podawanie trójjodotyroniny), stymulacji tarczycy (podając hormon tyreotropowy TSH)

Zasada badania

Badanie opiera się na założeniu, że stopień wychwytu jodu jest odzwierciedleniem stanu czynnościowego tarczycy. Polega ono na oznaczeniu ilości 131-I jodu pochłoniętego przez tarczycę w określonym czasie w porównaniu z podaną doustnie ilością początkową.

znacznik Badanie wykonuje się przy użyciu jodu 131-I - aktywność pojedynczej kapsułki wynosi 4 MBq.

SCYNTYGRAFIA CAŁEGO CIAŁA JODEM 131-I

Wskazania do wykonania badania

• poszukiwanie przerzutów raka tarczycy (rak pęcherzykowy) oraz ektopowo położonej tkanki tarczycowej (wole podjęzykowe, torbiel tarczycowo-gardłowa, odszczepiona tkanka tarczycowa, wole zamostkowe, potworniak jajnika)

Zasada badania

Badanie wykorzystuje fakt gromadzenia jodu przez tkankę tarczycową także w przypadku jej ektopowego położenia lub przemiany nowotworowej.

Stosowany znacznik Izotop jodu 131-I

SCYNTYGRAFIA MOTORYKI PRZEŁYKU

Wskazania do wykonania badania

Zaburzenia motoryki przełyku - zaleganie pokarmu i refluks żołądkowo-przełykowy (zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku) w różnych jednostkach chorobowych.

• choroby mięśni gładkich

• achalazja i inne choroby układu nerwowego

• sklerodermia i inne kolagenozy

• cukrzyca - neuropatia obwodowa

• niewydolność zwieracza przełyku spowodowana np. chorobą wrzodową lub przepukliną rozworu przełykowego

Zasada badania

Przy pomocy gammakamery śledzony jest tranzyt znacznika rozpuszczonego w wodzie podanej pacjentowi do wypicia. Dzięki komputerowej obróbce otrzymanych obrazów możliwe jest obliczenie czasu przejścia znacznika przez przełyk do żołądka i porównanie go z normą. U zdrowych osób, po 10 sekundach od połknięcia, radioaktywność w przełyku nie powinna przekraczać 10% wartości początkowej. O refluksie świadczy ponowny wzrost aktywności w przełyku, po przełknięciu, do ponad 5% wartości początkowej.

Stosowany znacznik Koloid znakowany technetem 99mTc o aktywności około 7,4-11,1 MBq (0,2-0,3 mCi).

SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA MIĘŚNIA SERCOWEGO

Wskazania do wykonania badania

• choroba wieńcowa, kwalifikacja do operacji założenia bypass'u,

• martwica mięśnia sercowego,

• stan pozawałowy,

• kardiomiopatia.

Zasada badania

Badanie polega na pomiarzeaktywności znacznika znajdującej się w sercu. Wynikiem badania są przekroje tomograficzne obrazujące stopień ukrwienia ścian mięśnia sercowego.

Stosowany znacznik Badanie wykonuje się przy pomocy 99mTc-MIBI lub 99mTc-Myoview.

SCYNTYGRAFIA PERFUZYJNA MÓZGU

Wskazania do wykonania badania

• udar mózgu

• poszukiwanie ognisk padaczkowych

• różnicowanie chorób otępiennych

• zawał mózgu w następstwie zatoru lub zakrzepu i określenie obszaru niedokrwienia

• szacowanie stopnia uszkodzenia mózgu w wyniku urazu czaszkowo-mózgowego

• potwierdzenie śmierci mózgowej

Zasada badania

Stosowane w badaniu znaczniki łatwo pokonują tzw. barierę krew-mózg przedostając się z naczyń krwionośnych do płynu mózgowo-rdzeniowego. U osób zdrowych znacznik rozmieszczony jest w mózgu równomiernie, tak jak równomierne jest jego ukrwienie i proporcjonalny do niego metabolizm. Jednak w przypadku istnienia obszarów niedokrwionych w mózgu, na obrazie scyntygraficznym występują regiony, w których zawartość znacznika jest mniejsza. Dlatego też sens ma jedynie wykonywanie tomograficznych badań perfuzji mózgu, ponieważ odwzorowanie planarne (dwuwymiarowe) nie daje wystarczającej informacji o lokalizacji miejsca niedokrwienia.

Od niedawna w naszej pracowni opracowujemy też tzw. mapy aktywności mózgu. Mapa aktywności mózgu służy do uwidaczniania struktur mózgu o najwyzszej aktywności. Przykłądowe obrazy aktywności mózgu zamieszczono poniżej.

Stosowany znacznik

W naszym zakładzie stosuje się:

• 99mTc-HMPAO (heksametylopropylenoaminooksym znakowany technetem)

• 99mTc-ECD (ester dietylowy etylenodicysteiny znakowany technetem).

Oba znaczniki podaje się w ilości 555-1100 MBq, przeciętnie około 740 MBq (u osób dorosłych).

SCYNTYGRAFIA PŁUC

W pracowni naszej wykonuje się dwa typy badań płuc: badanie perfuzyjne polegające na ocenie ukrwienia płuc (obserwuje się krążenie krwi w naczyniach zaopatrujących płuca) oraz badanie wentylacyjne umożliwiające ocenę drożności drzewa oskrzelowego i płuc (obserwuje się przemieszczanie powietrza w płucach). Obydwa typy badań omówione zostały poniżej:

Perfuzyjna scyntygrafia płuc

Wskazania do wykonania badania

• zatorowość płucna,

• niewydolność oddechowa niejasnego pochodzenia,

• ocena regionalnej perfuzji płuc, np. po leczeniu antygoagulantami, w nabytych chorobach płuc (astma, nowotwory),

• nowotwory płuc (przede wszystkim rak oskrzela) - warto wykonać badanie przed kwalifikacją chorego do zabiegu operacyjnego,

• różnicowanie pomiędzy pierwotnym a wtórnym nadciśnieniem płucnym,

• niektóre wady wrodzone, np.: zwężenie tętnicy płucnej lub hipoplazja płuca,

• niektóre wady serca.

Przeciwwskazania do wykonania badania

• przeciek prawo-lewy w sercu

• ciężkie nadciśnienie płucne

• uczulenie na ludzką albuminę

• ciąża

Stosowany znacznik Mikrosfery albuminowe, o komercyjnej nazwie Pulmocis, znakowane technetem 99m-Tc o aktywności z zakresu 40-150 MBq.

Zasada badania

Badanie przeprowadza się wstrzykując dożylnie preparat znakowany izotopowo - mikrosfery albuminowe (w przypadku łączenia tego badania z flebografią - scyntygrafią naczyń żylnych, znacznik wstrzykuje się do żył grzbietowych stóp). Mikrosfery przemieszczają się razem z krwią: żyłą do prawej komory serca, następnie do płuc, gdzie zostają zatrzymane w naczyniach przedwłosowatych ze względu na swój rozmiar uniemożliwiający im swobodną wędrówkę naczyniami włosowatymi. Pasaż znacznika obserwuje się przy pomocy odpowiedniej aparatury. U osób zdrowych obserwuje się mniej więcej równomierne rozmieszczenie znacznika w płucach, proporcjonalne do ukrwienia, jednak u osób, u których występuje niedrożność naczyń krwionośnych w obrębie płuc - widoczne są obszary, do których znacznik, a więc i krew nie dociera.

SCYNTYGRAFIA PRZYTARCZYC

Wskazania do wykonania badania

• gruczolak przytarczyc

• hiperplazja przytarczyc

• rak przytarczyc

Badanie scyntygraficzne przytarczyc powinno być poprzedone badaniem USG tarczycy.

Stosowany znacznik

Badanie przytarczyc wykonuje się przy pomocy znacznika 99mTc-MIBI (metoksy-izo-butulo-izonitryl). Znacznik ten jest jednak wychwytywany także przez tarczycę utrudniając ocenę scyntygramów. Dlatego wykonuje się podwójne obrazowanie - podanie 99mTc-MIBI uwidoczniające tarczycę i przytarczyce poprzedza się podaniem 99mTc gromadzącego się w tarczycy ale nie w przytarczycach.

SCYNTYGRAFIA ŚLINIANEK

Wskazania do wykonania badania

• upośledzienie wydzielania śliny (asialia)

• ostre lub przewlekłe zapalenie ślinianki

• zwężenie lub poszerzenie przewodów wyprowadzających

• zespół Sjogrena, sarkoidoza, rumień guzowaty, poliarthritis

• stan po radioterapii w obrębie szyi

• zmiany nowotworowe, guzy ślinianek (szczególnie guz Warthina)

• kamica przewodów ślinowych

Zasada badania

Technet wychwytywany jest na drodze czynnego transportu przez komórki gruczołowe i uwidacznia zarys ślinianek. Następnie jest on wydzielany wraz ze śliną. Podanie kwasku cytrynowego, witaminy C lub carbacholu, powoduje wydzielanie śliny a tym samym wydzielanie znacznika do jamy ustnej.

Stosowany znacznik 99mTc-nadtechnecjan o aktywności 37-72 MBq (1-2 mCi).

SCYNTYGRAFIA TARCZYCY

Wskazania do wykonania badania

• wole guzkowe

• wole zamostkowe

• kontrola po wykonanej operacji

• podejrzenie ektopii tarczycy

• podejrzenie autonomii tarczycy

• wole odrostowe

• podejrzenie wznowy lub przerzutów nowotworowych raka tarczycy

Stosowany znacznik Badanie scyntygraficzne tarczycy wykonujemy jednym z dwóch znaczników: jodu 131-I lub technetu 99m-Tc w zależności od wskazań klinicznych.

SCYNTYGRAFIA UKŁADU KOSTNEGO

Wskazania do wykonania badania

• podejrzenie nowotworu pierwotnego lub przerzutów do kości, a także ocena terapii (chemioterapii lub radioterapii) w ich leczeniu

• zapalenia kości i stawów (zarówno ostre jaki i przewlekłe), także w obrębie protez

• jałowa martwica kości,

• zmiany pourazowe i ocena postępu zrostu,

• choroby metaboliczne kości: niedoczynność przytarczyc, osteomalacja (rozmiękanie kości), osteoporoza (zrzeszotnienie kości), choroba Pageta

• histiocytozy: ziarniak kwasochłonny, choroba Handa, Schüllera i Christiana, histiocytoza X (w celu oceny rozległości zmian)

• złamania zaklinowane i marszowe (powolne, stresowe)

Zasada badania

Stosuje się znacznik należący do grupy fosfonianów, transportowany przez krew i wykazujący naturalne gromadzenie się w strukturach kostnych. Znacznik ten gromadzi się bardziej intensywnie w kościach lepiej ukrwionych, dlatego też na scyntygrafie zdrowego człowieka najlepiej widoczne są kości dobrze ukrwione: kręgi, kość krzyżowa, miednica oraz same nasady kości długich, znacznie słabiej natomiast słabo ukrwione kości długie (u dzieci i młodzieży dodatkowo wyraźnie widoczne są dobrze ukrwione strefy wzrostu kości). Natomiast w stanach chorobowych następuje zwiększenie aktywności procesów metabolicznych w kości i dociera do niej znacznie więcej krwi niż w normalnych warunkach. Dlatego też w badaniu tym w miejscach przebiegu choroby obserwuje się ogniska nadmiernego gromadzenia znacznika. Badanie to ma wysoką czułość i można przy jego pomocy wykryć zmiany w kości, w których odwapnienie wynosi 8-15 %, podczas gdy radiologiczne widoczne są zmiany związane z ponad 45 % odwapnieniem.

Stosowany znacznik 99m-Tc-MDP (metyleno-di-fosfonian) o aktywności 550-750 MBq.

SCYNTYGRAFIA WĄTROBY ZNAKOWANYMI KRWINKAMI CZERWONYMI

Wskazania do wykonania badania

Celem wykonania tego badania jest różnicowanie charakteru zmian ogniskowych w wątrobie - rozróżnienie naczyniaka wątroby od innego rodzaju zmian.

Stosowany znacznik Erytrocyty znakowane technetem 99mTc o aktywności około 925 MBq (25 mCi).

Przebieg badania

Wykonuje się trzy projekcje (przednią, prawoboczną i tylnią) bezpośrednio po podaniu znacznika i po 1,5-2 godzinach od podania. Wskazane jest aby badania w fazie późnej wykonane było techniką SPECT umożliwiającą odtworzenie trójwymiarowego rozkładu znacznika w ciele pacjenta.

SCYNTYGRAFICZNA DIAGNOSTYKA OGNISK ZAPALNYCH

Badania izotopowe są jedną z najlepszych metod wykrywania ukrytych ognisk zapalnych. W naszej pracowni do tego celu używa się dwóch znaczników: leukocytów (czyli białych krwinek) wyizolowanych z krwi pacjenta lub spreparowanej immunoglobuliny G. Obie techniki omówione zostały poniżej:

1/ Scyntygrafia znakowanymi leukocytami

Wskazania do wykonania badania

• podejrzenie obecności ognisk zapalnych, zwłaszcza zmian ropnych w obrębie jamy brzusznej i jelit

• gorączka nieznanego pochodzenia

• ostre osteomyelitis, zwłaszcza u chorych na cukrzycę

• zapaleniach w obrębie protez naczyniowych i przeszczepów

Zasada badania

Używane w badaniu jako znacznik, leukocyty pacjenta, są naturalnym składnikiem jego układu odpornościowego i uczestniczą w procesach zapalnych toczących się w organizmie. Dlatego też w badaniu tym obserwujemy gromadzenie się znakowanych leukocytów w obszarach gdzie toczą się procesy zapalne. Niestety są one rozprowadzane przez krew i naturalnie wychwytywane przez niektóre narządy - zwłaszcza wątrobę i śledzionę, co utrudnia interpretację obrazów.

Stosowany znacznik Wyizolowane z krwi pacjenta leukocyty znakowane 99mTc-HMPAO

2/ Scyntygrafia znakowaną immunoglobuliną G

Wskazania do wykonania badania Podejrzenie obecności ognisk zalanych

Zasada badania

Używana w badaniu jako znacznik, immunoglobulina G (oznaczana skrótowo symbolem IgG), jest naturalnym składnikiem jego układu odpornościowego i uczestniczy w procesach zapalnych toczących się w organizmie. Dlatego też w badaniu tym obserwujemy gromadzenie się znakowanej immunoglobuliny w obszarach gdzie toczą się procesy zapalne. Niestety immunoglobulina rozprowadzana jest przez krew i naturalnie wychwytywana przez niektóre narządy - zwłaszcza nerki, wątrobę i śledzionę, co utrudnia interpretację obrazów scyntygraficznych.

Stosowany znacznik Immunoglobulina G znakowana technetem 99mTc.

SCYNTYGRAFICZNE BADANIA KRWAWIENIA W PRZEWODZIE POKARMOWYM

Wskazania do wykonania badania

Metody radioizotopowe stosowane są w diagnostyce krwawień z odcinków przewodu pokarmowego niedostępnych w badaniu endoskopowym (głównie jelit - cienkiego i grubego). Przyczyny wystąpienia krwawienia mogą być następujące:

• choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

• przepuklina rozworu przełykowego

• żylaki przełyku

• ostry nieżyt krwotoczny żołądka

• rak żołądka

• inne: uchyłki jelit (np. uchyłek Meckela - ektopowe położenie fragmentu błony śluzowej żołądka w jelicie), angiodysplazja, zapalenia jelit, choroby hematologiczne (białaczki, choroba Hodkina, czerwienica), polipy, naczyniaki.

W wielu przypadkach nie udaje się ustalić przyczyny krwawienia.

Stosowany znacznik Badanie wykonuje się przy pomocy erytrocytów znakowanych 99mTc technetem. W poszukiwaniu uchyłka Meckela stosuje się 99mTc-nadtechnecjan (370-555 MBq, czyli 10-15 mCi).

Zasada badania

Podany znacznik rozprowadzany jest w organizmie wraz z krwią pacjenta i w przypadku krwawienia pojawia się w przewodzie pokarmowym. Nadtechnecjan stosowany w przypadku lokalizacji uchyłka Meckela, wchwytywany jest przez błonę śluzową żołądka, także położoną ektopowo.

Statyczna scyntygrafia wątroby i śledziony

Znaczniki stosowane w tym badaniu wychwytywane są zarówno przez wątrobę jak i przez śledzionę.

Wskazania do wykonania badania

• ogniskowe uszkodzenia miąższu wątroby - nowotwory pierwotne i przerzutowe, ropnie, torbiele

• hepatomegalia

• przewlekłe zapalenie wątroby

• naczyniowe choroby wątroby - zakrzepica żyły wrotnej lub wątrobowej

• rozsiane uszkodzenia miąższu wątroby - marskość, uszkodzenie polekowe, choroby zwyrodnieniowe (stłuszczenie, skrobiawica, hemochromatoza itp.)

• ocena kształtu, lokalizacji i rozmiaru śledziony

• podejrzenie hipersplenizmu

• podejrzenie istnienia dodatkowej śledziony

• zator lub zawał śledziony

• niektóre choroby hematologiczne - ziarnica złośliwa, białaczki, niedokrwistości hemolityczne

• detekcja ogniskowych uszkodzeń miąższu śledziony - ropnie, cysty, torbielei nowotwory

Zasada badania

Badanie wykonuje się przy pomocy znaczników wychwytywanych fizjologicznie przez układ siateczkowo-śródbłonkowy (komórki Borowicza-Kupfera). Znacznik gromadzi się zatem w wątrobie, śledzionie i szpiku kostnym (przede wszystkim kręgosłupa).

Uszkodzenie bądź nieobecność powoduje, że wychwyt znacznika jest mniejszy, co stanowi podstawę do diagnozowania schorzenia.

Stosowany znacznik W naszej pracowni w badaniu tym używa się substancji koloidowej o komercyjnej nazwie HEPATATE, znakowanej technetem 99m-Tc. Aktywność preparatu wynosi 74-111 MBq.

TERAPIA RADIOJODEM

Wskazania do przeprowadzenia terapii

• autonomiczny gruczolak tarczycy

• nadczynność tarczycy (m.in. wole guzkowe nadczynne, czyli choroba Plummera oraz choroba Graves-Basedowa)

Stosowany radioizotopTerapię przeprowadza się podając kapsułki z jodem 131-I o aktywności dobranej indywidualnie na podstawie wcześniejszych wyników badań pacjenta (opisu USG, jodochwytności tarczycy itp).

ZasadaJod-131 w widmie promieniowania ma około 20% promieniowania beta, którego zasięg w tkance jest rzędu milimetrów. Zgromadzony na drodze procesów fizjologicznych w tkance tarczycowej oddziaływuje z nią powodując jej częściowe zniszczenie - w ten sposób niszczona jest tkanka nowotworowa lub nadczynna, podczas gdy tkanki sąsiednie są zachowane.

---