Badanie laryngologiczne.
wywiad laryngologiczny
oglądamy całą twarz pacjenta, między innymi szukamy obrzęków: twardy/miękki, krwiaki, trzeszczenie (powietrze w tk. miękkich)
nos
-czy choruje? Nadciśnienie? Alergie? Bóle głowy?
-czy dobrze oddycha przez nos? (problemy z przegrodą nosa?)
-czy nie stosuje leków przeciwkrzepliwych?
-Przy pomocy szpatułki metalowej sprawdzamy, czy pacjent oddycha symetrycznie/ asymetrycznie przez dziurki
ucho
-czy występują problemy ze słyszeniem (przewodzeniowe, odbiorcze); zawroty głowy (okoliczności, towarzyszące dolegliwości- zaburzenia słuchu, utrata przytomności)?; okoliczności pojawienia się problemu? Urazy?
jama ustna i gardło
-czy pacjent odczuwa dyskomfort? (pieczenie, drapanie, uczucie ciała obcego-często wskazują te objawy na przewlekłe zmiany zapalne błony śluzowej); nieprzyjemny zapach z ust? (choroby zębów, uchyłki przełyku); ból gardła? (angina, ostre zapalenie migdałków); ból przy połykaniu lub zmiana barwy głosu/chrypa (patologie krtani)
badanie otolaryngologiczne (ORL) z użyciem wziernika
nos
-zakładamy lampę
-wziernik nosowy prowadzimy w lewej ręce nachwytem, drugą rękę trzymamy na głowie pacjenta (pacjent siedzi), jeżeli leży to nie na wznak tylko na boku
-wkładamy zamknięty wziernik w przedsionek nosa, otwieramy góra/dół tak żeby nie dotknąć śluzówki
-obserwujemy: przedsionek nosa (skóra)/próg nosa/jama właściwa nosa (błona śluzowa); małżowiny na bocznej ścianie nosa; przegrodę nosa z naczyniami w części przedniej dobrze widocznymi
ucho
-oglądamy małżowinę uszną i wyrostek sutkowaty, okolicę zauszną, węzły chłonne szyi po obu stronach; oceniamy symetrię
-odciągamy jedną ręką małżowinę w dół, tył i górę. U dzieci odciągamy w tył i dół.
-zajmując się prawym uchem mamy otoskop w prawej dłoni, umieszczony w części chrzęstnej, oceniamy przewód słuchowy (woskowina, obrzęki, patologiczne zmiany, wydzielina)
-błona bębenkowa prawidłowa ma szaroperłową barwę; widzimy na niej uwypuklenie rękojeści młoteczka i refleks świetlny; zaczerwienienie błony bębenkowej świadczy o zapaleniu ucha środkowego; natomiast ropa może powodować jej uwypuklenie
jama ustna i gardło
-lewa ręka na czole chorego, w prawej ręce szpatułka, po oświetleniu jamy ustnej ocenia się stan języka (ruchomość, naloty), ujścia ślinianek podżuchwowych i przyusznych, stan uzębienia, przedsionek jamy ustnej (odchylamy wargi i policzki), szpatułką uciskamy nasadę języka- oglądamy podniebienie miękkie (symetria), migdałki podniebienny i tylną ścianę gardła (ocena grudek chłonnych); palpacyjnie ocenia się okolicę podżuchwową, bada węzły chłonne
podstawowe zabiegi w laryngologii
tamowanie krwawienia z nosa- tamponada
-typ tamponady determinuje miejsce krwawienia
Przednia część jamy nosowej |
Tylna część jamy nosowej |
Tamponada setonem |
Tamponada tylna |
Tamponada w palcu gumowym |
3 dni, w znieczuleniu ogólnym |
-narzędzia: wziernik, pęseta nosowa, szpatułka (do obserwacji tylnej ściany gardła)
Seton |
Palec gumowy |
Ustalamy miejsce krwawienia Usuwamy skrzepliny |
|
Chwytamy rozwinięty seton pęsetą na długość (1) jamy nosa: początek setonu możemy posmarować maścią z lignokainą i wkładamy przez wziernik do nosa, wyjmujemy wziernik, wkładamy wziernik powyżej miejsca włożenia setona i ponownie wkładamy seton-tym razem o długości 2 jam nosa itd. Na zakończenie przykładamy gazik+plaster Instalacja na 48 h. Seton przykleja się do ścian jamy nosowej, w razie problemów z wyjęciem należy nasączyć go solą fizjologiczną. |
Odcinamy jeden palec z rękawiczki gumowej. Wypełniamy go w 50% setonem. Umieszczamy palec w jamie nosowej- przez wziernik, następnie dokładamy setonem, ile się zmieści. Palec smarujemy lidokainą, żeby nie bolało. Na zakończenie gazik+plaster. Instalacja na 48 h. Usuwanie: najpierw trochę setona wyjmujemy z palca, potem wyjmujemy |
Wyznacznikiem skuteczności tamponady jest brak krwi na tylnej ścianie gardła |
|
Sami możemy zdecydować której tamponady użyjemy, jeśli przegroda jest skrzywiona łatwiej jest włożyć seton.
Umiejętność płukania ucha
-płukamy, gdy zalega woskowina lub substancja nie pęczniejąca pod wpływem wody
-zestaw do płukania zawiera: nerkę, strzykawkę, wodę letnią
-strzykawki z wodą używamy 2,3 razy: kierujemy ją na tylno-górną część przewodu słuchowego; w czasie płukania nerka pod uchem
-jeśli nie działa 5-6 razy to prosimy żeby kupić krople i sobie prze z 1-2 dni wkraplać parę razy dziennie a następnie znowu przyjść
- jeśli mamy przeciwwskazanie, to aplikujemy krople z antybiotykiem (odsysamy ssakiem), używamy metalowego haczyka lub przepłukujemy rivanolem
-przeciwwskazania mogą być następujące: stany przebiegające z perforacją błony, przewlekłe zapalenia ucha, ostre zapalenie ucha z wyciekiem, świeży uraz głowy, zawroty głowy - w takich wypadkach wyciągamy pętelką lub haczykiem
-płukanie ucha ( należy pamiętać o obejrzeniu błony bębenkowej przed i po płukaniu)
Przyczyny krwawień:
zadrapania, urazy (miejscowe)
zaburzenia krzepnięcia (ogólne)
nadciśnienie
niewydolność wątroby (wit. K)
przewlekła niewydolność nerek
toksyny uszkadzają błonę śluzową (w tym leczenie przeciwnowotworowe)
zatrucia
awitaminozy
infekcje (miejscowe)
stosowanie doustnych leków i używek
guzy
75% krwawień to krwawienia ze splotu Kisselbacha (przednia część przegrody)- głównie u dzieci. Natomiast w tylnej części jamy nosowej znajduje się splot Udrufa- krwawienie głównie u osób starszych.
Inne rodzaje tamponad:
tamponada sztywna ( z takiej jakby gąbki, która po namoczeniu mięknie): wkłada się jednym ruchem do końca, z nosa wystaje tylko sznurek, można nasączyć za pomocą strzykawki. Usuwanie- pociągnąć za sznurek; nie przykleja się do błony śluzowej, może być dłużej niż 48 h (inne max tyle) 5-7 dni pod warunkiem codziennie podawania 'do niej' antybiotyku, najmniej urazowa, ale przy obfitym krwawieniu tętniczym mało skuteczna
Tamponada Bivona (gumowa z systemem 2 balonów o różnych objętościach), po włożeniu pompujemy balony zaczynając od mniejszego tylnego - dzięki temu się nie przesunie, ma być on w nozdrzach tylnych,potem przedni do objętości 30 ml
najmniej urazowa jeśli chodzi o zakładanie i usuwanie (spuścić, wyciągnąć), na 48h, można dopompować, ale nie można do niej dołożyć innej tamponady np. przy zwiększeniu krwawienia
Tamponada tylna Bellocka - obustronna przednia z pojedynczego+ kulka w części nosowej gardła, zakłada się gdy krwawienie jest bardzo obfite i kilka przednich było nieskuteczne w znieczuleniu ogólnym dotchawiczym np. pacjentom po wypadkach z połamaną podstawą czaszki, twarzą, głową...Nie może wystawać przy zaglądaniu do gardła. Może być na 72h, zdejmujemy najlepiej też w znieczuleniu ogólnym. Zakłada się mniej więcej tak, ze najpierw na cewnik zakładamy nitki, wpychamy kulkę do gardła i ciągniemy za nitki przez nos, między te nitki pojedyncze stetony, wiążemy. (?)