Metodyka pracy opiekuńczo-wychowawczej
Proces opiekuńczo-wychowawczy - to ogół wzajemnych oddziaływań między wychowawcą, opiekunem a wychowankiem, podopiecznym odbywającym się w ramach określonej formy opieki nad dzieckiem. Proces ten może mieć charakter jednostkowy i w tym przypadku podstawę procesu stanowi relacja wychowanek-wychowawca. Może równiez mieć charakter zbiorowy, gdzie występuja relacje bardziej złożone, jak: wychowawca-wychowankowie, wychowankowie- wychowankowie, grupa wychowawcza-cała społeczność placówki, wychowanek-grupa wychowawcza, wychowawca-grupa wychowawcza.
Dom dziecka - to historycznie ukształtowana, mająca bogate tradycje instytucja opiekuńczo-wychowawcza przeznaczona dla dzieci i młodzieży pozbawionych trwale lub czasowo opieki w rodzinie własnej. Zastępuje rodzinę, zapewnia opiekę i wychowanie, odpowiednio do potrzeb warunki rozwoju, przygotowuje do samodzielnego życia. Obejmuje opiekę wychowawczą dzieci i młodzieży do 18 roku życia, a w przypadku kontynuowania nauki do 25 roku życia.
Pogotowie opiekuńcze - to placówka opieki całkowitej, z którą styka się dziecko zmuszone przez coś lub niekorzystną sytuację rodzinną, do odejścia z domu.
Rodzina zastępcza - jest po adopcji najkorzystniejszą formą opieki nad dzieckiem. Powstaje wtedy, gdy małżeństwo lub osoba nie pozostająca w związku małżeńskiem bierze na wychowanie nie więcej niż troje dzieci, przy czym stosunki między tymi osobami a dziećmi nie pozostają takie same skutki prawne, jak przy adopcji.
Rodzina adopcyjna - stanowi najbardziej skuteczną i optymalną formę kompensowania dziecku zaburzonego funkcjonowania rodziny lub jej brak. Jej szczególne walory opiekuńczo-wychowawcze polegają na tym, iż stwarza ona pomiędzy dzieckiem a adoptującymi taką więź rodzinną, jaka istnieje pomiędzy dzieckiem a rodzicami naturalnymi.
Ognisko wychowawcze - to placówka środowiskowa, która ma na celu zapobieganie niedostosowaniu i sieroctwu społecznemu dzieci i młodzieży, zapewnia też pomoc
rodzinom niewydolnym wychowawczo.
Wg Kowalik:
Internat - jest jednym z ogniw organizacyjnych szkoły. Stanowi formę opieki pełnej, poszerza bazę rekrutacyjną szkoły i pozwala na pogłębienie pracy opiekuńczo-wychowawczej.
Wg Bursa - jest międzyszkolną placówką opiekuńczo-wychowawczą dla młodzieży uczącej się z różnych szkół.
Wg A. Maksymowicza:
Świetlica - to zespół środków i form organizacyjnych prowadzonych w celu racjonalnego gospodarowania wolnym czasem między zakończeniem nauki w szkole, a powrotem ucznia do domu.
Pedagog - organizuje w szkołach i placówkach pomoc psychologiczną i pedagogiczną dla dzieci i młodzieży, której celem jest wspomaganie rozwoju psychicznego i efektywności uczenia się poprzez pomoc wychowankom i współdziałanie z nauczycielami, rodzicami, organami szkoły oraz instytucjami pozaszkolnymi zwracajacymi uwagę na przestrzeganie postanowień konwencji o prawach dziecka.
Formy opieki w metodyce pracy opiekuńczo-wychowawczej.
Wg Kelma:
Potrzeba opiekuńcza - oznacza zespół
czynników stważających sytuacje zagrożenia, której przezwyciężenie wymaga dostarczenia odpowiednich srodków i wykonania określonych czynnośći, a więc podjęcia opieki. Potrzeba opieki to potrzeba podjęcia opieki ze względu na określoną sytuację.
Wg Dąbrowskiego:
Potrzeba opiekuńcza - to tyle samo co potrzeba -konieczność opieki wobec kogoś lub taki niekorzystny stan, w jakim się ktoś znajduje, który wymaga interwencji opiekuńczej. Potrzeby opiekuńcze to te spośród całości potrzeb jednostki lub grupy, których nie jest ona zdolna przejściowo lub trwale, częściowo lub całkowicie, samodzielnie zaspakajać, regulować.
Proces opiekuńczo-wychowawczy - to ogół wzajemnych oddziaływań między wychowawcą, opiekunem a wychowankiem, podopiecznym odbywającym się w ramach określonej formy opieki nad dzieckiem. Proces ten może mieć charakter jednostkowy i w tym przypadku podstawę procesu stanowi relacja wychowanek-wychowawca. Może równiez mieć charakter zbiorowy, gdzie występuja relacje bardziej złożone, jak: wychowawca-wychowankowie, wychowankowie- wychowankowie, grupa wychowawcza-cała społeczność placówki, wychowanek-grupa wychowawcza, wychowawca-grupa wychowawcza.
Proces opiekuńczo-wychowawczy - to ogół wzajemnych oddziaływań między wychowawcą, opiekunem a wychowankiem, podopiecznym odbywającym się w ramach określonej formy opieki nad dzieckiem. Proces ten może mieć charakter jednostkowy i w tym przypadku podstawę procesu stanowi relacja wychowanek-wychowawca. Może równiez mieć charakter zbiorowy, gdzie występuja relacje bardziej złożone, jak: wychowawca-wychowankowie, wychowankowie- wychowankowie, grupa wychowawcza-cała społeczność placówki, wychowanek-grupa wychowawcza, wychowawca-grupa wychowawcza.
1. Ze względu na istotę działania (stan zagrożenia jest kryterium różnicującym):
Wg Z. Dąbrowskiego:
Opieka - jest opartym na odpowiedzialności kompensacyjnej ciągłym i bezinteresownym zaspakajaniem przez opiekuna opiekuńczych potrzeb podopiecznego.
Wg A. Kelma:
Opieka - to działania podejmowane wobec osób ze względu na faktyczne lub potencjalne zagrożenie ich istnienia, przy braku lub ograniczonych możliwościach przezwyciężenia własnymi siłami
tych osób.