1.GEOGRAFIA WYBORCZA, TEORIA I PRAKTYKA

Geografia wyborcza - prog wyborow, formula wyborcza, zajmuje się wyborami ( liczba glosow )

WYBORY - CO I JAK BADAĆ?

System wyborczy próg wyborczy, formuła wyborcza

Rodzaje wyborow: d'Hondta Hare-Niemeyera (1990) St.Laguē (2001) - manipulowanie wyborami, wprowadzenie przez odchodzących, utrudnienie mniej korzystne dla danych partii

Marketing polityczny (np. koszt uzyskania mandatu, skuteczne oddziaływanie na wyborców )

Geografia wyborcza (wielkość, kształt i granice okręgów wyborczych)

- nowa dziedzina zainteresowań

Geografia wyborcza

subdyscyplina badań politologicznych z zakresu geografii politycznej

André Siegfried - badania uwarunkowań i krajobrazu wyborczego we Francji w 1913 i 1949

V. O. Key Jr - badania nad zjawiskami wyborczymi w USA

Geografia wyborcza - zajmuje się zespołem zagadnień dotyczących wyborów oraz zachowań wyborczych danego społeczeństwa w wymiarze przestrzennym.

Podstawowe zagadnienia badawcze:

1. Analiza uczestnictwa w wyborach (frekwencja wyborcza) - gdzie jest niska, gdzie wysoka 2.Analiza zmienności przestrzennej poparcia poszczególnych kandydatów lub partii 3.Analiza czynników wpływających na zmienność przestrzenną zachowań wyborczych 4.Organizacja terytorialna wyborów i jej wpływ na podział miejsc w wybieranym organie

Nurty badawcze w geografii wyborczej: Behawioralny (jak się wyborcy zachowują, skąd czerpią wiedzę) Przestrzenno -strukturalny (korelacja wyników wyborów z cechami społecznymi populacji danego obszaru, określenie tzw. klimatu politycznego regionu)

Niektóre mają staly klimat polityczny ( chodzi o sprawdzenie, w których rejonach jak glosowali, czy zmieniali z każdymi wyborami decyzje )

Jak i dlaczego glosujemy?

Zachowania wyborcze:

-udzial w wyborach, jako kandydat

-glosowanie

-absencja

-aktywne zainteresowanie kampania

-pasywnosc

Zachowania wyborcze maja charakter grupowy ( małżeństwa 80% zgodność )

Postawy polityczne, w tym akt glosowania, zdeterminowane są przez oddziaływanie trzech zasadniczych grup czynników:

1.ekonomicznych

2.aksjologicznych

3.strukturalnych

Generalnie czynniki ekonomiczny, aksjologiczny i strukturalny nie oddziałują na obywateli samodzielnie.

Gerrymandering

Elbridge'a Gerry + salamandra = gerrymandering.

Kształt jednego z okręgów, który w 1812 r. Gerry, jako gubernator Massachusetts ,wykreślił na mapie wyborczej

Gerrymandering to:

zjawisko polegające na wytyczaniu lub zmianie granic okręgów wyborczych w celu odniesienia maksymalnych korzyści jest to świadoma manipulacja zmierzająca do wprowadzenia nierówności okręgów wyborczych

Sposoby stosowania gerrymanderingu:

Pakowanie - umieszczanie przeciwników w jednym okręgu, tak by osłabić ich wpływ w innych okręgach.

Pękanie - rozpraszanie po kilku okręgach zwartej grupy potencjalnych wyborców przeciwników politycznych.

KODEKS WYBORCZY, USTAWA 5.01.2011R.

Art. 203. §1. Państwowa Komisja Wyborcza przedkładaSejmowi wnioski w sprawie zmiany granic okręgów wyborczych i liczby posłów w nich wybieranych, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian w zasadniczym podziale terytorialnym państwa lub ze zmiany liczby mieszkańców w okręgu wyborczym lub w kraju.

§3. Sejm dokonuje zmian w podziale na okręgi wyborcze nie później niż na 3 miesiące przed dniem, w którym upływa termin zarządzenia wyborów do Sejmu.

Art. 203.

§4. Ustalenie liczby mieszkańców następuje na podstawie danych według stanu na koniec trzeciego kwartału roku poprzedzającego rok w którym upływa kadencja Sejmu, przekazanych przez wójtów

Art. 260.

§1. W celu przeprowadzenia wyborów do Senatu tworzy się jednomandatowe okręgi wyborcze.

§2. Okręg wyborczy obejmuje część obszaru województwa. Granice okręgu wyborczego nie mogą naruszać granic okręgów wyborczych utworzonych dla wyborów do Sejmu.

§3. Miasto na prawach powiatu liczące ponad 500 000 mieszkańców może być podzielone na dwa lub więcej

Art. 261. §1. Podziału na okręgi wyborcze dokonuje się według jednolitej normy przedstawicielstwa, obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców kraju przez 100, z uwzględnieniem przepisów art. 260 i następujących zasad:

1) jeżeli iloraz wynikający z podzielenia liczby mieszkańców okręgu przez jednolitą normę przedstawicielstwa jest równy lub większy od 2 —należy zmniejszyć obszar (zmienić granice) okręgu wyborczego;

2) jeżeli iloraz wynikający z podzielenia liczby mieszkańców okręgu przez jednolitą normę przedstawicielstwa jest mniejszy niż 0,5 —należy zwiększyć obszar (zmienić granice) okręgu wyborczego.

Przy kreśleniu mapy okręgów niektórych województwach uwidocznił się problem sporego niedoboru lub nadmiaru mieszkańców w stosunku do liczby wybieranych wtym województwie senatorów.

Największy niedobór wystąpił wwoj. śląskim, którym według normy przedstawicielstwa powinno być 12, anie jak dotąd 13 senatorów (to skutek spadku liczby mieszkańców tego województwa).

Z kolei w woj. mazowieckim, podkarpackim małopolskim mamy ponad 200-tys. nadwyżki liczby mieszkańców stosunku do liczby przydzielanych tam mandatów. Tymczasem siła głosu każdego wyborcy powinna być równa

ZJAWISKO MALAPPORTIONMENTU zjawisko złego doboru mandatów w stosunku do liczby mieszkańców danego okręgu wyborczego.

2.KONCEPCJE GEOPOLITYCZNE

Geopolityka - dziedzina wiedzy

- obszar badawczy, dyscyplina naukowa ( skrajne stanowisko )

- teoria stosownkow międzynarodowych

- doktryna polityczna

* zachowania panstw w sm

- rodzaj polityki, sfera dzialanosci zagranicznej a nawet sztuki i techniki politycznej

Geografia polityczna a geopolityka wg Karla Haushofera:

Geo.polit - rozmieszczenie jednostek oraz jej wpływ na przestrzen

Geopolityka - bada wpływ czynnikow geograficznych na wybory, decyzje polityczne jakie są podejmowane w jednostkach geopolitycznych

TERMIN GEOPOLITYKA

Rudolf Kjellen (1864 - 1922 )

-uzyl pierwszy terminu geopolityka

„nauka o panstwie jako organizmie geograficznym lub zjawisko w przestrzeni”

- termin geopolityka - 1899

Panstwa oraz ich wzajemne stosunki należy analizować w 5 wymiarach:

1. kartopolityka - chodzi o system władzy

2. demopolityka - relacja miedzy państwem a strukturą

3. ekopolityka - proba opisu panstwa w kategorii gospodarczej

4. socjopolityka - oparcie się na społeczeństwie, wieziach

5. geopolityka - dzieli się na:

• - totopolityka - polozenie panstwa

• - morfopolityka - kształt terytorialny panstwa

• - fizjopolityka - charakterystyka fizyczna i rozmiar terytorium

TYPY/ODMIANY GEOPOLITYKI:

Pitirim Soroki wyróżnił:

-geopolitykę podstawową - bada rozwoj i planety

-geopolityke stosowaną - (geostrategie) - wypracowuje ona wskazowki dla panstwa w ich polityce międzynarodowej

Terminy powiazane:

- geohistoria

- geokultura

- geostrategia

- geoekonomika

ETAPY ROZWOJU GEOPOLITYKI:

4 ETAPY:

1. Quasi - geopolityka - narzedzie do prowadzenia studiow

2. Geopolityka klasyczna

3. Geostrategia ( po 2 wojnie swiatowej)

4. Geopolityka krytyczna ( od lat 70-tych XX w )

Szkoly geopolityczne wg Geoffrey'a Parkera:

1. BINARNA - układ

2. MARGINALNA - koncepcje wyjaśniające, ze konflikty dotycza obszary marginalne, obrzeza

3. STREFOWA - poprzez układ stref dzielimy swiat

4. PLURALISTYCZNA - odwoluje się do koncepcji wielobiegunowości, wielu podmiotow ścierających się ze soba

5. IDEALISTYCZNA - koncepcje rozwijaja się w USA, odwoluje się do przestrzeni w kontekście aksjologicznym ( zla która trzeba eliminować )

6. CENTRUM - PERYFERIE

Szkoly wg. Kryterium narodowego:

1. ANGLOSASKA ( Wielka Brytania plus USA geopolityka normatywna ) - wiąze się z geopolityka krytyczna

2. FRANCUSKA ( geopolityka realiow ) odwrotnie niż we wcześniejszej „nie ma sentymentow” przywiązanie do realiow

3. ROSYJSKA

4. NIEMIECKA

5. WLOSKA ( nawiazuje do szkoly niemieckiej )

Nie ma szkol ideologicznych w geopolityce ( nie ma szkoly marksistowskiej itd. )

GEOPOLITYKA NIEMIECKA :

2polowa XIX - kształtują się - zywa dyskusja na temat zjednoczenia Niemiec

Fredrich Ratzel ( 1844-1904)

-jeden z twórców antropografii

- glowny przedstawiciel determinizmu geograficznego

* teorie Ratzela posłużyły do uzasadnienia ekspansjonistycznej polityki Niemiec

* opublikowal m.in. - Politshe Geographe ( 1897r. )

Panstwa jako organizmy zywe, podlegaja doborowi naturalnemu - rozwojem panstw rządzą motywy biologiczne

Prawa terytorialnego rozwoju panstwa, 1896:

1. przestrzen panstwa poszerza się wraz z ekspansją ludności mający tą sama kulture

2. terytorialny wzrost nastepuje za innymi aspektami rozwoju panstwa

3. dazenie do ekspansji terytorialnej, rosnie w miare poszerzania się obszaru

4. kierunek ekspansji przesuwa się od panstw bardziej do slabiej rozwiniętych cywilizacyjnie

5. panstwa w trakcie rozwoju szukaja terenow nadających się do wchłonięcia

6. ?

„Przestrze zyciowa” - haslo bojowe geopolityki

Wymiary: geograficzny, biologiczny, gospodarczy, polityczny

Rudolf Kjellen - 1864-1922

- panstwo stale współzawodniczy z sasiadami, chce zdobyc prawo do przewodzenia

Szkola niemiecka w geopolityce - 1919

- 1927 - def. Nowej dyscypliny naukowej

Geopolityka jest nauka o geografii, ograniczeniach zjawisk politycznych. Jako nauka o politycznym organizmie przestrzennym i jego strukturze wykorzystuje szeroko metody nauk geograficznych

Carl Haushofer - 1869 - 1946

Do rozwoju geopolit. przyczynily się:

1. teoria „potęgi morskiej”

Alfred Mahan ( 1840 - 1914 )

- morze głównym srodkiem transportu

2. teoria „potęgi powietrza”

Czynniki:

Terytorialny - dostep do morz otwartych ukształtowane wybrzeza, długość wybrzeza

Społeczny - liczebność narodu, charakter narodowy, zdolność, umiejętności kupieckie

Postulaty Mahana:

- kanal Panamski

- militarna kontrola Morza Karaibskiego

- zdobycie Hawajow

Grupy:

Grupa praktyczna - jaka geografia wpływa na proces decyzji w polityce zagranicznej

G. formalna - koncepcje, modele strategiczne, myslenie geopolityczne

G. popularna - świadomość geopolityczna obywateli

3.GEOGRAFIA KONFLIKTÓW MIĘDZYNARODOWYCH

Pojecie konfliktu międzynarodowego:

Konflikt międzynarodowy występuje gdy: są minimum dwie zwaśnione strony, posiadające sprzeczne interesy i muszą sobie je uświadomić.

Terminy zbliżone: rywalizacja, napięcie

Elementy konfliktu międzynarodowego:

przyczyny, przestrzen, struktura, fazy konfliktu-czas trwania, kontekst sytuacyjny, funkcje

Pryczyny wojen wg. K.Waltza:

Kryterium podmiotowe-3poziomym:

-jednostkowy ( np. Hitler,Stalin )

- panstwa i społeczeństwa

- system międzynarodowy

Kryterium przedmiotowe:

-polityczne

-terytorialne

-ekonomiczne

-militarne

-ideologiczne ( cywilizacyjno-kulturowe i religijne )

- ekologiczne: przyczyną: surowce, niezbędne do zycia: woda, ziemia, powietrze itd.

Przyczyny wojen wg. Polemologi:

1. strukturalne: rozwoj społeczno-gospodarczy, sytuacje demograficzne, rozwoj techniki

2. koniunkturalne: sojusze, koalicje polityczne, opinia publiczna, mass media

3. okazjonalne: incydenty, prowokacje

FAZY KONFLIKTU:

WG. OSTASZEWSKIEGO:

NAPIĘCIE -> SYTUACJA KRYZYSOWA -> SPOR -> UZYCIE SILY

WG. (?): tego drugiego, nazwiska niestety nie mam

W konfliktach wyróżniamy kilka faz:

Stabilny pokoj, niestabilny pokoj, kryzys, wojna

1.Stabilny pokoj:

- oznacza ze miedzy panstwami które sa w konflikcie, utrzymywane sa ograniczone stosunki, wszelkie spory są rozwiązywane metodami dyplomatycznymi

2.W drugiej natomiast - niestabilny pokoj:

- dochodzi do procesow świadczących o powaznych zakłóceniach w relacjach miedzy uczestnikami stosunkow międzynarodowych

- wzrasta poziom nieufności, czy nawet wrogości, pojawia się napiecie

- w tej fazie podejmowane sa takie dzialania, by nie doprowadzic do zaostrzenia się konfliktu

- angażują się w to uczestnicy SM czyli np. inne panstwa i organizacje międzynarodowe, ponieważ występują obawy, iż dany konflikt może zagrozic bezpieczeństwu innych panstw

3.Z drugiej fazy latwo można wpaść w trzecią czyli - kryzys (jeśli dzialania podjęte podczas konfliktu okaza się bezskuteczne)

- nastepuje wtedy zaostrzenie się sytuacji, która trudno kontrolowac

- często nastepuje mobilizacja sil zbrojnych obu stron, jednak uzywane sa one tylko w konieczności

- prawdopodobieństwo wybuchu wojny jest wysokie

- również w tej fazie podejmowane sa srodki pokojowego rozwiązania sporow

4.Jeśli obie strony konfliktu nie są skłonne do kompromisu a zastosowane srodki dyplomatyczne nie przyniosły rezultatow nastepuje Wojna - czyli konflikt zbrojny

- społeczność miedzynarodowa może zastosowac odpowiednie srodki przymusu - PEACE ENFORCEMENT

- jeżeli uda się doprowadzic do zawieszenia broni, konflikt wkracza w kolejny etap PEACE KEEPING

- w momencie podpisania traktatu pokojowego konflikt osiaga kolejna faze - PEACE BUILDING

Jeżeli jednak dany konflikt uda się doprowadzic do ostatniej fazy, nie oznacza to, ze konflikt zostanie do konca rozwiązany

Przestrzen w konfliktach

- przestrzen jako źródło konfliktu: spory terytorialne, graniczne

- przestrzen jako miejsce konfliktu: typologia konfliktu ze względu na zakres geograficzny konfliktu (5poziomow)

Czynnik geostrategiczny - polozenie wpływa na rangę

Wojny przestępcze ( Proxy Wars )

Przenikanie

Magda.K CA3

---