Cząstki wyrazów, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP, Słowotwórstwo


A-, przedrostek oznaczający zaprzeczenie, brak czegoś, obojętność względem czegoś, np. amoralny, amorfizm, apolityczny, asymetria.

AERO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z powietrzem, ruchem w powietrzu, lotnictwem; np. aerologia, aerostat.

AGRO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z rolą lub rolnictwem, np. agrochemia, agrotechnika, agroklimatologia.

AKTYNO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z promieniowaniem, np. aktynograf, aktynoterapia.

AKWA-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z wodą, np. akwakultura, akwanauta.

ANDRO-, 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie: mężczyzna, mąż, człowiek, np. android, androfobia, andrologia.

ANTE-, 1. człon wyrazów złożonych, wskazujący na uprzedniość, wcześniejszą fazę; przed; np. antekliza, antenat.

ANTROPO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z człowiekiem, np. antropologia, antropometr.

ANTY-, 1. człon wyrazów złożonych mający oznaczać przeciwieństwo czegoś, przeciwstawienie, zwalczanie czegoś, np. antytoksyna, antyalkoholizm.

ARCHE-, archeo-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek ze starożytnością, oznaczający: starodawny, pierwotny, początkowy, np. archeologia, archeopteryks.

ARCHI-, 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie: gł., naczelny, np. archidiecezja, archikatedra.

ARCY-, 1. człon wyrazów złożonych podkreślający, wzmacniający znaczenie tego, co nazywa 2. człon złożenia, np. arcymądry, arcyciekawy, lub wskazujący na pierwszeństwo, zwierzchnictwo, np. arcybiskup.

ASTRO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciałami niebieskimi, np. astrofizyka, astronauta.

AUDIO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze słuchem, dźwiękiem, np. audiograf, audiometr, audiologia.

AUTO-, 1. człon wyrazów złożonych, oznaczający: sam, własny, np. autobiografia.

BIO-, 1. człon wyrazów złożonych, wskazujący na ich związek znaczeniowy z życiem, procesami życiowymi, np. biologia, biografia, biosfera.

CHEMO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z chemią, np. chemoreceptory, chemoterapia.

DEZ-, 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie: przeciwieństwo, zaprzeczenie czegoś, np. dezorganizacja, dezaktywacja.

DI-, językozn., dy-, 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie podwójny, dwukrotny, dwoisty; np. dimer, dipol, dychromatyczny.

EKO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze środowiskiem naturalnym (np. ekoklimat, ekologia).

EKS-, łac. ex-:

1) 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie: były, np. eks-mąż;

2) 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie: wyłączanie, wykluczanie z czegoś, np. ekskomunikować.

-FILIA, ostatni człon wyrazów złożonych, mający znaczenie: zamiłowanie, skłonność, upodobanie, np. biofilia.

GEO-, 1. człon wyrazów złożonych, wskazujący na ich związek znaczeniowy z ziemią, kulą ziemską, skorupą ziemską, np. geochemia.

HELIO-, w wyrazach złożonych wskazuje na związek znaczeniowy ze Słońcem lub promieniami słonecznymi, np. heliocentryczny, helioterapia.

HIPER-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający nadmiar, nadwyżkę czegoś, np. hipertrofia.

HYDRO-, 1. człon wyrazów złożonych, wskazujący na ich związek znaczeniowy z wodą, np. hydrologia.

IZO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający jednakowość, równość, np. izobara.

KONTR-, kontra-, 1. człon wyrazów złożonych, oznaczający przeciwieństwo, przeciwstawienie, np. kontrofensywa.

KRYPTO-, 1. człon wyrazów złożonych, wskazujący, że to, do czego odnosi się człon następny, jest ukryte, niewidoczne, zamaskowane; np. kryptofity, kryptogram.

KSENO-, 1. człon wyrazów złożonych, mający znaczenie: obcy, intruz, cudzoziemiec; np. ksenofobia, ksenolit.

MAKRO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: wielki, powiększony, np. makrofotografia.

MEGA-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający duży, wielki (np. megalit, megafon).

MEZ(O)-, przedrostek, w wyrazach złożonych oznacza: środkowy, pośredni; np. mezosfera.

MONO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: jeden, pojedynczy (odpowiednik pol. jedno-), np. monografia.

MULTI-, 1. człon wyrazów złożonych mający znaczenie: wielość, wielokrotność, odpowiednik pol. wielo-; np. multilateralny, multimilioner.

NEKRO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze śmiercią, zwłokami, grobem; np. nekrobioza, nekrofilia.

NEO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: nowy, taki, który się na nowo pojawił, został na nowo utworzony (odpowiednik pol. nowo-), np. neoklasycyzm, neologizm.

ONTO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z bytem, istnieniem, istotą żywą; np. ontologia, ontogeneza, ontogenia.

ORTO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: prosty, prawidłowy, poprawny, np. ortografia.

PALEO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: dawny, przedhistoryczny, dot. prahistorii, np. paleoklimat.

PRE-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: przed, wprzód, najpierw, np. preromantyzm; odpowiednik przedrostka przed.

PRO-, 1. człon wyrazów złożonych, w niektórych wyrazach złożonych oznacza przychylne ustosunkowanie się do treści wyrazu, z którym się łączy (np. prorządowy, profrancuski), albo wskazuje na funkcję zastępczą lub fazę wstępną tego, co oznacza rzeczownik bez tego przedrostka (np. prodziekan, progimnazjum).

PSEUDO-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający: fałszywy, rzekomy, mający pozór czegoś, rzekomo, niby, np. pseudointeligent, pseudonaukowo.

PSYCHO-, w wyrazach złożonych oznacza ich związek znaczeniowy z psychiką, np. psychologia, psychoanaliza.

QUASI, niby, niejako; jakoby, rzekomo.

RADIO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z promieniowaniem; np. radioaktywność, radioterapia.

RE-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający powtórzenie czynności, wykonanie czegoś na nowo, np. reedukacja, lub oznaczający czynność przeciwstawną, przeciwdziałanie, np. reakcja.

SUB-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający zmniejszenie czegoś, zależność od kogoś, od czegoś, np. subkontynent, sublokator.

SUPER-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający najwyższą jakość, najwyższy stopień lub wykraczanie poza normę, poza zwykły stan, np. supernowoczesny, superforteca.

TELE-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z działaniem na odległość, np. telefon, lub na ich związek z telewizją, np. teleturniej.

-TERMIA, ostatni człon wyrazów złożonych, wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciepłem, np. elektrotermia.

TERMO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy z ciepłem, np. termometr, termoregulacja.

TRANS-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczających: przez, poprzez, poza, za-, z drugiej strony, np. transakcentacja, transatlantycki, transuranowce.

-TROPIA, ostatni człon wyrazów złożonych, mający znaczenie: zwrot, kierunek, np. azeotropia.

-TYPIA, ostatni człon wyrazów złożonych, wskazujący na ich związek znaczeniowy z określonym sposobem drukowania, np. fototypia, stenotypia.

ULTRA-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający wykraczanie poza pewną granicę, poza normę, np. ultradźwięki, lub skrajność, najwyższy poziom, np. ultranowoczesność.

WICE-, 1. człon wyrazów złożonych oznaczający zastępcę, np. wicedyrektor, lub kogoś, kto zajął II miejsce w zawodach, np. wicemistrz, albo stoi o stopień niżej, np. wiceadmirał, wicehrabia.

WIDEO-, 1. człon wyrazów złożonych, oznaczający możliwość widzenia (video 'widzę'), np. wideotelefon, wideokaseta.

ZOO-, 1. człon wyrazów złożonych wskazujący na ich związek znaczeniowy ze światem zwierzęcym, np. zootechnika.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Słowotwórstwo - notatki z ćwiczeń, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP, Słowotwórstwo
Słowotwórstwo - notatki z wykładów, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP, Słowotwórstwo
Akcent wyrazowy i zdaniowy, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
ANALIZA SŁOWOTWÓRCZA RZECZOWNIKÓW, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
Derywacja, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
NWJP - Fonetyka, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP, Fonetyka
Fonologia- pytania i opdpowiedzi na zaliczenie, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
fonetyka i fonologia, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
aaa, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
Fonetyka, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
Gatunki wypowiedzi, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
Język mowy a język pisma, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
pytania z zeszłego roku, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
Klasyfikacja morfemĂlw, Polonistyka studia, I ROK, WOWJP
POZYTYWIZM, Polonistyka studia, II ROK, Pozytywizm, opracowania i BN
Sygietynski, Polonistyka studia, II ROK, Pozytywizm, opracowania i BN
Poganka, Polonistyka studia, II ROK, Romantyzm, Opracowania BN

więcej podobnych podstron