ANALIZA SŁOWOTWÓRCZA

RZECZOWNIK

Formacja słowotwórcza	Parafraza słowotw.	Tematy słowotw.	Podstawa słowotw.	Formanty i alternacje	Rodzaj derywacji	Zjawiska towarzyszące, uwagi
dywano-czyszczenie	`czyszczenie dywanów'	dywan czyszczenie	dywan czyszczenie	-o-	afiksalna (interfiksalna)
komputero-pisanie	`pisanie na komputerze	komputer pisanie	komputer pisanie	-o-	afiksalna (interfiksalna)
łamigłówka	`coś, co łamie głowę'	łam- głow- głów-	łamać głowa	-i-, ka- o:ó	afiksalna (interfiksalno- -sufiksalna)	leksykalizacja
osobogodzina	`wynagrodzenie bądź zapłata, jaką może otrzymać osoba za godzinę'	osob- godzina	osoba godzina	-o-	afiksalna (interfiksalna)
noworodek	`ktoś, kto się nowo urodził'	nowo rodz-	nowy urodzić się	-ek d:dź	afiksalna (sufiksalna)
lampka	`mała lampa'	lamp- lampk-	lampa	-ka	afiksalna (sufiksalna)
Stanisława	`kobieta Stanisław'	Stanisław	Stanisław	-a	paradygmatyczna
lekkoatletyka	`dyscyplina sportu związana z lekką atletyką'	lekk- atletyka	lekka atletyka	-o-	afiksalna (interfiksalna)
gasiświeczka	`ktoś lub coś, co gasi świeczkę'	gaś- świeczka	gasić świeczka	-i-	afiksalna (interfiksalna)
barwoślepota	`ślepota na barwy'	barw- ślepota	barwa ślepota	-o-	afiksalna (interfiksalna)
nosorożec	`zwierzę, które ma róg na nosie'	nos róg roż-	nos róg	-o- ó:o g:ż	afiksalna (interfiksalna)
prostokąt	`figura geometryczna, która ma wszystkie kąty proste'	prost- kąt	prosty kąt	-o-	afiksalna (interfiksalna)
winobranie	`branie owoców na wino'	win- branie	wino branie	-o-	afiksalna (interfiksalna)
obrazeczek	`mały obraz'	obrazek obrazecz-	obrazek	-ek	afiksalna (sufiksalna)
nadmetraż	`metraż ponad miarę'	metraż	metraż	nad-	afiksalna (prefiksalna)	derywat powstały od wyrażenia przyimkowego
eksmąż	`były (eks) mąż'	mąż	mąż	eks-	afiksalna (prefiksalna)
deszczułka	`mała deseczka'	desecz- deszcz-	deseczka	-ułka k:cz	afiksalna (sufiksalna)
wiarołomca	`ktoś, kto łamie zasady wiary'	wiar- łom- łam-	wiara łamać	-o- a:o -ca	afiksalna (interfiksalno- -sufiksalna)
żywopłot	`żywy płot'	żyw- płot	żywy płot	-o-	afiksalna (interfiksalna)
obrona	`czynność obraniania'	obron- obroń-	obronić	n:ń	paradygmatyczna
wystawa	`coś, co się wystawia'	wystaw- wystaw'-	wystawiać	w:w'	paradygmatyczna
korkociąg	`przyrząd do wyciągania korka'	korek kork- ciąg	korek	-o-	afiksalna (interfiksalna)	dezintegracja słowotw.
nózia	`mała nóżka'	nóź- nóż-	nóżka	ż:ź	alternacyjna jakościowa
poducha	`duża poduszka'	podusz- poduch-	poduszka	sz:ch	alternacyjna jakościowa	dezintegracja słowotw.
łakomstwo	`cecha osoby łakomej'	łakom-	łakomy	-stwo	afiksalna (sufiksalna)
gazomierz	`urządzenie do mierzenia gazu'	gaz mierz-	gaz mierzyć (mierzenie)	-o-	afiksalno- -paradygmatycz-na (interfiksalno- -paradygma-tyczna)

Formacja słowotwórcza	Parafraza słowotw.	Tematy słowotw.	Podstawa słowotw.	Formanty i alternacje	Rodzaj derywacji	Typy derywatów	Zjawiska towarzyszące
psubrat	`brat psu'			akcent	prozodyczna	zrost
wniebowzięcie	`wzięcie w niebo'			akcent	prozodyczna	zrost
średniowiecze	`średnie wieki'	średn- wiek	średni wiek	-o- k:cz -e paradygma-tyczne	afiksalno- -paradygma-tyczna (interfiksalno- -paradygma-tyczna)	złożenie
międzyrzecze	`obszar między rzekami'	rzek- rzecz- między	rzeka między	k:cz -e paradygma-tyczne	paradygma-tyczna	derywat od wyraż. przyimkow.
nieład	`brak ładu'	ład	ład	nie-	afiksalna (prefiksalna)	mutacyjny
śmiałek	`ktoś, kto jest śmiały'	śmiał-	śmiały	-ek	afiksalna (sufiksalna)	mutacyjny
brąz	`związane z brązowym'	brąz-	brązowy	ø słowotw.	paradygma-tyczna	transpozy-cyjny	dezintegracja słowotw.
Bogumiła	1) `żeńska forma imienia Bogumił' 2) `miła Bogu'	Bogumił	Bogumił	-a paradygma-tyczne akcent	paradygma-tyczna prozodyczna	zrost
zieleń	`związane z zielonym'	ziel-	zielony	-eń	paradyg-matyczna
swawola	`swa wola'			akcent	prozodyczna
wóda	`augmenta-tivum od wódka'	wód-	wódka		alternacyjna ilościowa	modyfika-cyjny	dezintegracja słowotw.
babina	`deminutivum od baba'	bab-	baba	-ina	afiksalna (sufiksalna)	modyfika-cyjny
maluch	`ktoś lub coś małe'	mał- mal-	mały	-uch ł:l	afiksalna (sufiksalna)	modyfika-cyjny
dziewczę	`związane z dziewczyną'	dziewcz-	dziewczyna	ę paradyg-matyczne	afiksalna (sufiksalna)	modyfika-cyjny	dezintegracja słowotw.
nadgodziny	`godziny nadliczbowe'	godzin-	godzina	nad-	prefiksalno- -paradygma-tyczna	mutacyjny
wicedyrektor	`zastępca dyrektora'	dyrektor	dyrektor	wice-	prefiksalna	mutacyjny
arcydzieło	`wybitne dzieło'	dzieł-	dzieło	arcy-	prefiksalna
rurociąg	`ciąg rur'	rur- ciąg-	rura ciąg	-o-	interfiksalna	złożenie	dezintegracja słowotw.
wampirzyca	`kobieta - wampir'	wampir	wampir	-yca r:rz	sufiksalna	modyfika-cyjny
romansidło	`zgrubiale o romansie'	romans	romans	-idło s:ś	sufiksalna	modyfika-cyjny
spódniczyna	`ekspresywnie o spódnicy'	spódnic- spódnicz-	spódnica	-yna c:cz	sufiksalna	modyfika-cyjny
chłopisko	`zgrubiale o chłopie'	chłop-	chłop	-isko p:p'	sufiksalna	modyfika-cyjny
mieszkanka	`kobieta - mieszkaniec'	mieszkan-	mieszkaniec	`e:ø ń:n c:k	paradyg-matyczna	modyfika-cyjny
ptactwo	`ogół ptaków'	ptac- ptak-	ptak	-two k:c	sufiksalna	modyfika-cyjny

CZASOWNIK

Formacja słowotwórcza	Parafraza słowotw.	Tematy słowotw.	Podstawa słowotw.	Formanty i alternacje	Rodzaj derywacji	Typy derywatów
wodować	`dokonywać wodowania'	wodow-	wodowanie (?)
wagarować	`chodzić na wagary'	wagar-	wagary		paradyg-matyczna
czatować	`stać na czatach'	czat-	czaty		paradyg-matyczna	transpozy-cyjny
spiskować	`organizować spisek'	spisk-	spisek	e:ø	paradyg-matyczna	transpozy-cyjny
uczłowie-czyć	`uczynić kogoś człowiekiem'	człowiek- człowiecz-	człowiek	k:cz	prefiksalno- -paradygma-tyczna	mutacyjny
gęstnieć	`stawać się gęstym'	gęst	gęsty	-ni	sufiksalna	transpozy-cyjny
odpolitycznić	`uczynić coś mniej politycznym'	polityczn-	polityczny	n:ń	prefiksalno- sufiksalna	mutacyjny

PRZYMIOTNIK

Formacja słowotwórcza	Parafraza słowotw.	Tematy słowotw.	Podstawa słowotw.	Formanty i alternacje	Rodzaj derywacji	Typy derywatów	Zjawiska towarzyszące
czcigodny	`godny czci'
kłapouchy	`ten, kto ma klapnięte uszy'	klap- usz-	klapnięty uszy	-o-	afiksalno- -paradygma-tyczna (interfiksalno- -paradygma-tyczna)
karygodny	`godny kary'			akcent	prozodyczna	zrost
kamienny	`coś związane z kamieniem'	kamien- kamień	kamień	ń:n -ny	sufiksalna	modyfika-cyjny
gospodarny	`umiejący gospodarzyć'	gospodar- gospodarz	gospodarz	-ny rz:r	sufiksalna	mutacyjny
ostrzegawczy	`coś, co ostrzega'	ostrzeg-	ostrzegać	-awczy	sufiksalna	transpozy-cyjny
przykrótki	`za krótki'	krótki	krótki	przy-	prefiksalna	modyfika-cyjny
wąskonosy	`ktoś, kto ma wąski nos'	wąsk- nos	wąski nos	-o-	interfiksalno- -paradygma-tyczna	złożenie
obcojęzyczny	`związany z językiem obcym'	obc- język języcz-	obcy język	-o-	interfiksalno- -sufiksalna	złożenie
kierowniczy	1) `związany z kiero-waniem' 2) `związany z kierownicą'	kierow- kierownicz-	kierowanie kierownica	-iczy y para-dygma-tyczne	sufiksalna paradyg-matyczna	transpo-zycyjny
pseudo-naukowy	`pozornie naukowy'	naukowy	naukowy	pseudo-	paradyg-matyczna	mutacyjny
nadaremny	`wykonany nadaremno'	naremn-	nadaremno	y para-dygma-tyczne	paradyg-matyczna	transpo-zycyjny
kochliwy	`skłonny do kochania'	koch-	kochać	-liwy	sufiksalna	mutacyjny (ew. mo-dyfikacyjny)	węzeł morfologiczny
wrocławski	`dotyczący Wrocławia'	wrocław-	Wrocław	-ski	sufiksalna	mutacyjny	węzeł morfologiczny
czeski	`dotyczący Czech'	czech- czes-	Czechy	-ski	sufiksalna	mutacyjny	węzeł morfologiczny

PRZYSŁÓWKI

Formacja słowotwórcza	Parafraza słowotw.	Tematy słowotw.	Podstawa słowotw.	Formanty i alternacje	Rodzaj derywacji	Typy derywatów	Zjawiska towarzyszące
ładnie	`w sposób ładny'	ładn- ładń-	ładny	-e n:ń	sufiksalna	transpozy-cyjny
po cywilnemu	1) `jak cywil' 2) `w sposób cywilny'	cywil cywiln cywiln	cywil cywilny	po- -nemu po- -emu	prefiksalno- -sufiksalna
po chińsku	1) `w sposób chiński' 2) `jak Chińczyk' 3) `jak w Chinach'	chińsk'- chińsk- chińcz- chińsk- chin-	chiński Chińczyk Chiny	po- -u po- -sku po- -sku ń:n	prefiksalno- -sufiksalna		dezintegracja słowotw.
do syta	`w sposób syty'	syt	syty	do- -a	prefiksalno- -sufiksalna
biegle	`w sposób biegły'	biegl- biegł-	biegły	-e ł:l	sufiksalna

Parafrazę słowotwórczą ujmujemy w łapki semantyczne (`').

---