Metody identyfikacji
nieznanych zwłok i szczątków ludzkich
Katarzyna Chojcan
Pytania egzaminacyjne:
Postępowanie identyfikacyjne osób żyjących i zwłok.
Noworodek: technika sekcyjna, przyczyny śmierci, badania identyfikacyjne, problemy sądowo-lekarskie.
Definicje
Zwłoki ludzkie - ciało osób zmarłych
Szczątki ludzkie
popioły otrzymane po spaleniu zwłok
noworodki martwo urodzone, płody i noworodki niezdolne do życia, które nie przeżyły 24 godzin
pozostałości zwłok wydobyte przy kopaniu grobu lub w innych okolicznościach
części ciała ludzkiego odłączone od całości
Dowody pozamedyczne
Przedmioty
Dokumenty
Zdjęcia
Biżuteria
Odzież
Dowody pozamedyczne c.d.
Daktyloskopia
W Polsce pobierano odciski palców do 1956r.
Obecnie osoby wchodzące w konflikt z prawem
Trudna lub niewykonalna przy zwłokach zgniłych oraz spalonych
Chiroskopia - badanie porównawcze śladów linii papilarnych całych dłoni
Pelmatoskopia - badanie porównawcze śladów linii papilarnych całych dłoni
Daktyloskopia
Skóra palców ześlizguje się u topielców lub u osób zmarłych przebywających w wysokiej temperaturze
Daktyloskopia
Dowody medyczne
Oględziny
Zewnętrzne
Wewnętrzne
Czynności identyfikacyjne
Badania laboratoryjne
Oględziny zewnętrzne
Somatoskopia
Polega na sporządzeniu szczegółowego opisu badanej osoby
Twórca: A. Bertillon
Somatoskopia
Dane ogólne: wzrost, budowa ciała, odżywienie
Cechy widoczne głowy
Wielkość i kształt
Owłosienie, sposób uczesania
Kształt twarzy
Kształt nosa
Szczegóły dotyczące brwi, gałek ocznych i powiek
Zabarwienie tęczówek
Kształt i wielkość małżowin usznych
Somatoskopia c.d.
Cechy głowy c.d.
Wielkość i kształt nosa
Ukształtowanie ust
Kształt brody
Stan uzębienia
Szyja
Kształt
Zachowanie się tarczycy
Dołków nad- i podobojczykowych
Somatoskopia c.d.
Klatka piersiowa
Kształt
Wysklepienie
Sutki
Brzuch
Kształt, wysklepienie
Plecy
Skrzywienie kręgosłupa
Somatoskopia c.d.
Kończyny
Symetria
Kształt
Długość
Fotografia
Ten mężczyzna miał 21 lat, był szczupły i biały. Został znaleziony w lecie, w rzece 4-5 dni po tym jak został zabity.
Oględziny zewnętrzne c.d.
Znaki szczególne
Zmiany zawodowe
Znamiona
Blizny
Zniekształcenia
Tatuaże
Znaki szczególne
Znamiona zawodowe
Mała niebieskawa blizna charakterystyczna dla górnika. Pył węglowy wnika do drobnego otarcia naskórka. Najczęściej dotyczy twarzy i rąk.
Znaki szczególne
Znamiona zawodowe
Kominiarze, górnicy i palacze - czarna skóra dłoni oraz pył węglowy i sadza na włosach;
Spawacze, ślusarze, stolarze - drobinki żelaza i miedzi w skórze
Pracujący z
kwasem azotowym - skóra żółta
Kwasem solnym - skóra czarna, bezzębni
Kwasem siarkowym - skóra żółtobrunatna
Znaki szczególne
Znamiona zawodowe c.d.
Cukiernik, piekarz - zęby odwapnione, czarne z powodu pyłu cukrowego
Szewcy, krawcy, tapicerzy - ubytki między środkowymi górnymi siekaczami po stronie przyśrodkowej, dolne siekacze rynienkowato wygładzone z powodu trzymania w zębach gwoździ lub igieł
Znaki szczególne
Tatuaż
Tatuaż
Oględziny zewnętrzne c.d.
Uzębienie
W Polsce - niewielka skuteczność w identyfikacji
Porównanie z kartami badań
Porównanie zdjęć RTG
W USA - 60,4% kategorycznych identyfikacji
Oględziny zewnętrzne
Uzębienie
Rozpatrywane cechy:
Ilość
Usytuowanie
Wypełnienia (materiał)
Protezy
Ocena wieku
Oględziny wewnętrzne
Płeć
Stan zdrowia
Operacje
Gwoździe
Rozrusznik
Sygnowane biomateriały
Zmiany pourazowe
Wygojone złamania
Oględziny wewnętrzne
Operacje
W tym przypadku wykonano zdjęcie RTG pośmiertne zwłok i porównano je ze zdjęciami zażyciowymi osoby poszukiwanej.
Oględziny wewnętrzne
Operacje
Po wyjęciu rozrusznika, także model, marka i numer seryjny odpowiadał temu z dokumentacji medycznej.
Czynności identyfikacyjne
Ocena
Wieku
Płci
Wzrostu
Metoda Gerasimowa
Superprojekcja
Czynności identyfikacyjne
Wiek
Wygląd
Stan uzębienia
Zarastanie szwów kostnych czaszki
Kształt jamy szpikowej w nasadzie bliższej kości ramieniowej
Miażdżyca naczyń
Kości miednicy
Badanie trzonów kręgów
Wiek
Uzębienie
Kolejność wyrzynania się zębów mlecznych i stałych
Stopień starcia powierzchni żującej zębów
Metoda Gustafson
Metoda Gustafson
Pozwala na dość dokładne określenie wieku nawet pojedynczego zęba
Polega na makro- i mikroskopowej obserwacji zmian zachodzących w poszczególnych latach rozwoju danego zęba, określenie stopnia jego zasięgu, matematycznym obliczeniu przypuszczalnego wieku danego osobnika
Metoda Gustafson c.d.
Jako podstawę obliczeń przyjmuje się zmiany:
Starcie zęba
Zmiany w przyzębiu
Nawarstwianie się emalii wokół korzenia zęba
Wtórna zębina
Resorpcja korzenia
Przeświecanie korzenia w części wierzchołkowej
Płeć
1. kształt czaszki
męska kobieca
Płeć
2. Budowa miednicy
Czynniki identyfikacyjne
Płeć
Cechy kości długich
Badanie DNA
Wzrost
Pomiar kości długich i mnożenie przez współczynniki
Superprojekcja
Opracowana przez J. C. Brash w 1935 r.
Nakłada się na siebie 2 negatywy zdjęć czaszki NN zwłok na powiększony negatyw przedśmiertnej fotografii osoby zaginionej. Wykonuje się 1 pozytyw fotografii. Następnie poddawane zostają analizie punkty antropologiczne na fotografii i na zdjęciu czaszki NN.
Superprojekcja c.d.
Metoda Gerasimowa
Metoda rekonstrukcji plastycznej
Stosowana do
określenia przynależności etnicznej szkieletów w wykopaliskach
Odtwarzania wyglądu sławnych ludzi
Metoda Gerasimowa c.d.
Etapy:
Badania antropologiczne i typologiczne - ustalanie płci, wieku i cech indywidualnych
Badania graficzne czaszki za pomocą przyrządu stereografu odtwarzając zarysy czaszki
Modelowanie mięśni skroniowych i żwaczy i innych tkanek miękkich twarzy
Metoda Gerasimowa c.d.
Badania laboratoryjne
DNA
Baza profili DNA w Wielkiej Brytanii i wśród amerykańskich żołnierzy
Porównywany z materiałem biologicznym z miejsca zamieszkanie zaginionej osoby i/lub z domniemaną rodziną
Badania DNA
Metody
Analiza polimorficznych sekwencji mikrosatelitarnych DNA jądrowego metodą PCR.
Materiał: krew, wymazy z jamy ustnej, włosy z cebulkami (wyrwane), zęby, fragmenty tkanek.
Badania DNA
Metody
W drugiej metodzie analizuje się sekwencję DNA w dwóch regionach DNA mitochondrialnego. Uzyskany wynik porównuje się z tzw. sekwencją konsensus, utworzoną w wyniku badań populacyjnych. Z uwagi na sposób dziedziczenia tylko w linii matczynej wszystkie dzieci jednej kobiety mają identyczną sekwencję tego DNA. Ze względu na występowanie wielu kopii badania DNA mitochondrialnego dają większe szansę powodzenia w przypadku silnie zdegradowanego materiału biologicznego, który nie może zostać wykorzystany do analizy DNA jądrowego. Zlecenie takich badań jest uzasadnione w przypadku braku lub niejednoznacznego wyniku oznaczenia profilu DNA jądrowego lub gdy do dyspozycji znajduje się tylko materiał kostny (w tym zębów) i włosów pozbawionych cebulek (tzn. włosów wypadłych)
Kolejność metod identyfikacji zwłok, od metod najbardziej wiarygodnych do tylko sugerujących tożsamość, została opracowana na V Konferencji Komisji Interpolu do spraw Identyfikacji Ofiar Katastrof Masowych i Klęsk Żywiołowych, która odbyła się w Lyonie w 1993 roku
Metody identyfikacji zwłok
porównanie profilu genetycznego DNA,
porównanie odcisków palców,
badania uzębienia i innych danych odontologicznych,
badania radiologiczne,
porównanie danych medycznych (przebyte zabiegi lecznicze i chirurgiczne),
Metody identyfikacji zwłok c.d.
porównanie znaków szczególnych - blizny, tatuaże,
porównanie danych rysopisowych,
identyfikacja rzeczy osobistych, w tym odzieży, biżuterii itp.,
identyfikacja na podstawie dokumentów ujawnionych przy zwłokach lub szczątkach,
rozpoznanie przez świadków, członków rodziny lub znajomych.