MNEMOTECHNIKI

Mnemotechniki (gr. mneme - pamięć) - ogólna nazwa sposobów ułatwiających zapamiętywanie nowych, trudnych wiadomości i faktów, liczb, dat, nazw, oraz przypominanie ich sobie na zasadzie mechanicznych skojarzeń. Do sposobów mnemonicznych należy np. kategoryzacja elementów, czyli uporządkowanie i pogrupowanie ich według pewnych zasad: podobieństwa znaczeniowego czy formalnego, skojarzenie ich z innymi elementami, ułożonymi rytmiczne lub mającymi formę logiczną, czy żartobliwą, dzięki czemu łatwo je zapamiętać, stosowanie skrótów werbalnych czy zewnętrznych analogii oraz układu wierszowego. Dzięki technikom może znacznie zwiększyć zakres i trwałość pamięci. Za twórcę mnemotechniki uchodzi Symonides z Keos.

Niektóre rodzaje mnemotechnik:

1. Metoda liczb i wymyślanych opowiadań - wyobrażamy sobie, że poszczególne cyfry przedstawiają coś, co kojarzy nam się z nimi najbardziej. 0 może być jajkiem, 1 - kosą, 2 - łabędziem, 3 - odwróconymi kobiecymi piersiami, 4 - żagielkiem na łódce, 5 - bębnem z talerzami na górze, 6 - trąbą słonia, 7 - proporczykiem, 8 - bałwankiem, 9 - fajką. To przykładowe wyobrażenia. Każdy może zbudować własne. Kiedy trzeba zapamiętać jakąś datę, np. 1852 wystarczy zbudować historyjkę z występującymi w niej skojarzeniami odpowiadającymi poszczególnym cyfrom. Im historyjka będzie bardziej zaskakująca, tym lepiej - łatwiej ją zapamiętamy. Np. historia do daty 1852 jest taka: kosa biegnie za bałwankiem, żeby uciąć mu śniegową głowę; bałwanek uciekając napotyka na stojący pośrodku drogi bęben z talerzami, w który z całej siły wali łabędź. I już, mamy: 1 (kosa), 8 (bałwanek), 5 (bęben), 2 (łabędź). Tą metodą nieźle zapamiętuje się także numery telefonów.

2. Metoda miejsca - mając do zapamiętania np. fabułę lektury lub kolejność zdarzeń z historii stosujemy inną metodę. Wyobrażamy sobie pokój: drzwi, ściany, okna. Następnie "meblujemy” pokój kolejnymi faktami. Kolor drzwi to jedno zdarzenie, następne to łóżko , które ustawiamy tuż przy drzwiach, kolejne zdarzenie wynikające z poprzedniego to narzuta na łóżko, następne - już nie związane z poprzednimi - to regał, potem zasłony na okno , może jakiś kwiatek na parapecie, lampa, fotel. I już zrobiliśmy koło po naszym pokoju - doszliśmy z powrotem do drzwi. Jeśli szczegółów jest więcej, pokój jest bardzo bogaty, ma mnóstwo bibelotów. Przypominając sobie pokój, za każdym razem zaczynamy od tego samego punktu - w naszym przypadku od drzwi, ale ktoś może "meblować” swój pokój od dywanu, czy lampy. To, co przyporządkujemy rzeczom umieszczanym w pokoju będzie automatycznie przypominane na wspomnienie tego przedmiotu. I tym razem warto zastosować zasadę absurdu. Im bardziej niezwykłe będą nasze "meble”, tym łatwiej zapamiętamy to, co się pod nimi kryje.

3. Akronimy - każda litera danego słowa reprezentuje jakąś nazwę lub pojęcie, np. akronim MOPS, mam kupić:

Mleko

Owoce

Pieczywo

Ser

4. Akrostychy - pierwsza litera każdego słowa wskazuje odpowiedź, np. Mój Wujek Zapisał Mi, Jak Streścić Układ Naszych Planet - planety Układu Słonecznego: Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn , Uran, Neptun, Pluton.

5. Rymowanie - np. kolory tęczy:

Czemu - czerwony

Patrzysz - pomarańczowy

Żabko - żółty

Zielona - zielony

Na - niebieski

Głupiego - granatowy

Fanfarona - fioletowy

6. Wyobraźnia wzrokowa - Albert Einstein mawiał, że wyobraźnia jest ważniejsza niż wiedza. Nie wykorzystując wyobraźni w procesie zapamiętywania, nie wykorzystujemy pełnych możliwości umysłu. Najprościej mówiąc, aby skutecznie coś zapamiętać, powinniśmy skojarzyć nową informację z czymś już sobie znanym, zapamiętanym wcześniej, używając do tego własnej wyobraźni. Doskonała pamięć wymaga więc od wyobraźni stworzenia obrazu, możliwie "żywego", z zastosowaniem największej ilości z poniższych zasad:

• Obrazy pozytywne - w przeważającej liczbie przypadków pozytywny, przyjemny obraz lepiej zostanie zapamiętany, gdyż umysł chętniej do niego powróci. Negatywne skojarzenia mogą zaś zostać zablokowane przez naszą pamięć.

• Barwa - wykorzystuj pełną gamę barw i kolorów gdzie tylko możesz w swoich mentalnych obrazach. Niech wibrują kolorem, lśnią, mienią się.

• Ruch - niech twoje obrazy będą bardzo "ożywione", wykorzystuj tu rytm, który jest ważnym składnikiem ruchu. Im więcej rytmu, jego zmian, im bardziej dynamiczna i gwałtowna akcja, tym obraz będzie łatwiej zapamiętany.

• Absurdalność i humor - obraz zabawny i śmieszny, a ponadto absurdalny i surrealistyczny zapamiętasz znacznie łatwiej.

• Związki - każdą informację, którą chcesz zapamiętać musisz związać z informacją już znaną.. Staraj się używać symboliki tworząc takie związki, wyobrażając sobie, np. znak stop, żarówkę, dom itp.

• Przesada - dużo łatwiej zapamiętasz obraz np. za duży lub za mały, rzecz której jest bardzo dużo lub przeciwnie - bardzo mało, także obraz zdeformowany, głośny lub cichy. Nie bój się wyobraźni! Jeżeli chcesz wyobrazić sobie coś dużego, niech będzie naprawdę ogromne!

• Liczby, numeracja - dzięki wykorzystaniu lewej półkuli mózgowej poprzez numerację mentalnych obrazów czy wykorzystywanie w nich symboliki liczb, wzmacniamy znacznie pamięć.

• Uszczegółowienie - im więcej szczegółów sobie wyobrazisz, tym łatwiej później sobie je przypomnisz.

• Synestezja, wrażenia zmysłowe - przenosząc jedne wrażenia zmysłowe na inne i wykorzystując każdy ze zmysłów, tzn. wzrok, słuch, węch, smak, dotyk i aparat kinestetyczny (daje świadomość położenia ciała w przestrzeni i ruchu), bardzo wzmacniasz pamięć. Wzmacniając pamięć, wzmacniasz także zmysły!

• Amor, czyli erotyka - pamięć w tym zakresie potrafi być naprawdę fenomenalna. Wykorzystaj to!

• Kolejność, porządek - wykorzystuj hierarchizację i kategoryzację, łącz duże z małym, dziel wg kolorów, itd.

• Codzienność / niecodzienność - niecodzienne skojarzenia zapamiętasz o wiele łatwiej.

• JA w obrazach - nie wahaj się wyobrażać samego siebie, wywołujesz wtedy emocje, które ułatwiają zapamiętywanie.

• Aktywna wyobraźnia - ćwicz nieustannie swoją wyobraźnię - jest ona kluczem do rozwoju pamięci doskonałej. Kojarz ze sobą elementy, sprawiając, aby w twojej wyobraźni:

- zderzały się ze sobą

- sklejały się ze sobą

- stały jedno na drugim

- stały jedno pod drugim

- stały jedno w drugim

- zamieniły się miejscami

- zmieniły się sytuacjami

- splotły się ze sobą

- zawinęły się jedno w drugie

- niech mówią

- niech tańczą

- niech wymienią się kolorem, zapachem, akcją.

Aby łatwiej owe elementy zapamiętać, ułożone są w taki sposób, że pierwsze litery tworzą wyrażenie OBRAZ PLUS AKCJA, streszczające w sobie wszystkie te zasady. Można uzupełnić to równanie, aby wyglądało następująco: OBRAZ + AKCJA = PAMIĘĆ.

To tylko przykłady. Mnemotechnik jest oczywiście dużo więcej. Ogólna zasada przy ich stosowaniu to używanie wyobraźni i absurdu. Dlatego właśnie zapamiętujemy głupie filmy, nawet takie, które nas nie ciekawiły. Dobrze pamiętamy także skojarzenia związane z seksem, rzeczy dramatyczne lub śmieszne. To właśnie one poruszają nas najbardziej. Jeśli kiedyś widzieliśmy wypadek, sami wiemy, jak trudno pozbyć się jego obrazu z głowy. Warto wykorzystać te specyficzne cechy naszego mózgu do ułatwienia sobie życia.

4

4

---