Pojęcie przedsiębiorczości ewaluowało na przestrzeni lat, trudno znaleźć jednoznaczną definicję. Można natomiast wskazać kategorie przedsiębiorczości:

• Przedsiębiorczość jako cecha

• przedsiębiorczość jako funkcja

• Przedsiębiorczość jako spostrzeganie i wykonywanie szans

Przedsiębiorczość jako cecha

• określa przedsiębiorczość jako cecha odnosi się jako pewnego radzaju postawę człowieka wobec otoczenia w którym żyje i pracuje. Składa się na nią wiele elementów t.j. Aktywnoścm innowacyjność, skłonność do ryzyka, adaptacyjność, dążenie do rozwoju itp.

• Cechy określające kierunek działania i wybór celów

• cechy określające poziom i sprawność działania

• cechy określające tempo, szybkość, siłę i trwałość reakcji jednostki na bodźce płynące z otoczenia

• cechy określające zdolność działań jednostki z obowiązującymi standardami morlanymi i społecznymi.

Przedsiębiorczość jako funkcja

• określa przedsiębiorczość jako innowacyjność, wdrażanie nowych technologi, wyrobów, form organizacji produkcji i sprzedaży. Przedsiębiorczość jako cel.

Obecnie funkcje przedsiębiorczości to

• Wzrost gospodarczy (czyli tworzenie nowych firm, zmniejszenie bezrobocia)

• Zwiększenie wydajności (efektywne zarządzanie, przezorność finansowa itp.)

• Tworzenie nowych wyrobów, usług, technik

• Ożywnienie konkurencji na rynku

Przedsiębiorczość jako spostrzeganie i wykonywanie szans

• Przedsiębiorczość zawsze poszukuje zmiany, reaguje na nią i wykorzystuje ją jako okazję

Stawiane są trzy podstawowe pytania:

• Dlaczego, kiedy i jak zaczynają istnieć szanse na tworzenie dóbr i usług

• Tworzenie nowych techlonologi, zmiany demograficzne lub polityczne

• Dlaczego, kiedy i jak właśnie ci ludzie, a nie inni, odkrywają i wykorzystują te szanse

• Proces postrzegania szans na rynku jest subiektywny. Zalezy od naszej percepcji ale także od naszej osobowości, nie jest dane wszystkim i nie jest dane wszystkim w danym czasie

• Dlaczego, kiedy i jak różne sposoby działania są stosowane do wykorzystania szans przedsiębiorczych.

• Różne sposoby działania na istniejące szanse

Przedsiębiorczość jako ekspansywność

• Stawianie ambitnych zadań, których realizacja prowadzi w krótkim czasie do szybkiego rozwoju i znacznej poprawy sytuacji ekonomicznej

Cechy przedsiębiorczości ekspansywnej to innowacyjność i kreatywność

Perspektywa z jakiej postrzegana jest przedsiębiorczość

• Gospodarczym - związana z tworzeniem firm, dostarczaniem usług i produktów

• Lokalnym - aktywizująca region, będący źródłem kreowania miejsca pracy

• Społecznym - tworzenie społeczeństwa obywatelskiego

• Wirtualnym - związana z realizacją przedsięwzięć w cyberprzestrzeni

• Osobistym - realizacja celów w sferze zawodowej

Modele przedsiębiorczości

Kształtowały się historycznie a głównymi zmiennymi wpływającymi na ich kształt miał wpływ m.in.:

• systemy społeczne

• charakter gospodarki

Rodzinny model przedsiębiorczości

• Wpływ rodziny na przedsiębiorczość ma charakter pozytywny lub negatywny (mafia)

• Rodzina skłania swoich członków do kreatywnego działania, poszukiwania innowacji, tworzenia w celu zapewnienia bytu rodzinie

• Rodzina występuje tu w podwójnej roli: gospodarstwo domowe, przedsiębiorstwo

• "Krewniaczą życzliwością" najwięszym zaufaniem darzymy najbliższych

Przedsiębiorczość żywiołowa (jej kategorie)

• neutralne jako działalnośc na pograniczu prawa z częstym wykorzystaniem lub w przepisach prawnych, bankowych, skarbowych i interpretowaniem ich na własną korzyść

• pozytywna - intuicyjna, zmieniających dotychczasowe normy prawne z punktu widzenia nowego ładu ekonomicznego państwa i poszanowania demokratycznego systemu sprawowania władzy

• Negatywne - świadomie łamiąca dotychczasowe

Przedsiębiorczość ewolucyjna

Jej elementwm jest wieloetapowość w dochodzeniu do celu, profesjonalizacja zawodowa, wytrwałość oraz powszechna akceptacja społeczna dla tego typu działania i postępowania. Nawiązuje do American Dream, każdy może zostać przedsiębiorcą pod warunkiem stałego doskonalenia swoich umiejętności zawodowych i ciągłego zdobywania wiedzy.

Przedsiębiorczość systemowa

Głównym atrybutem jest pomysłowość i innowacyjność zawarta w tzw. Biznesplanie stanowiąca gwarancję dla otrzymania gwarancji prawnych i kapitałowych na rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej

Przedsiębiorca

Przedsiębiorcą może być osoba fizyczna lub prawna oraz jednostka organizacyjna nie będąca osobowością prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą

Za przedsiębiorców uznaje się również wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Osoba która zarząda firma a nie jest właścicielem też jest przedsiębiorcą. ( w imię szkoły Niemieckiej i USA)

Typy przedsiębiorców

• Przedsiębiorca kupiec

• Przedsiębiorca kapitalisy - posiada własny kapitał na rozpoczęcie działalności gosp. Oraz później ma zasoby do jego prowadzenia.

• Przedsiębiorca menadżera - nie jest właścicielem firmy lecz w imieniu właściciela tą firmą zarządza

• Przedsiębiorca lidera - to wyjątkowy przedsiębiorca który poszukuje zmiany, jest kreatywny, wprowadza innowacje, mocno skoncentrowany na przyszłości. Dąży do nadzwyczajnych zysków.

Typy przedsiębiorców w małych firmach

• stworzyć firmą opierającą się na doświadczeniu z poprzedniego miejsca pracy

• być pośrednikiem w działaniach innych uczestników rynku

• założyć firmą bazującą na udoskonalonym wyrobie lub usłudze

• załozyć firmę oferując całkowicie nowy produkty/usługę

• otworzyc firmę dzięki posiadanej wiedzy i umiejętności

• utworzyć firmę umiejscowiona na nowym dla siebie rynku

• zakupić już istniejącą firmę

Typy polskie według F. Bławata

• Drwal - przedsiębiorca który lubi ciężką pracę. Jego wyroby odznaczają się wysoka jakością.

• Uwodziciel - słomiany zapał, zakłąda firmę doprowadza ją do rozwoju i szybko ją sprzedaje. Bardzo dobrze kalkuluje i wie jak w szybkim czasie zdobyć dożo kasy.

• Gracz - lubi wypoczynek, sport, zabawę i dlatego potrzebuje dużo pieniędzy. Poszukuje działalności sezonowej aby zarobić szybko i w krótkim czasie. Poza sezonem wykorzystuje pieniądze na swoje hobby.

• Hobbista - zakłada firmę po to aby realizować swoje życiowe pasje lecz nie zawsze jego pasja wpada w gusta ludzi.

• Neofita - przedsiębiorstwo jest świętości, filozofią życia. Mówią że zakładają przedsiębiorstwo dla dobra innych a nie dla dobra swojego. Ludzie którzy bardzo lubią władzę i zakładaja ją po to aby mieć władzę nad ludźmi.

• Misjonarz - Dba o dobrą atmosferę w pracy, szkoli pracowników, stosuje motywację. Spełnia misję dla społeczeństwa.

Przedsiębiorstwo w turystyce

• Przedsiębiorstwo w turystyce zajmuje się obsługą ruchu turystycznego i zaspokojeniem potrzeb zgłaszanych przez turystów

Atrybuty przedsiębiorstwa

• powoływane jest do prowadzenia działalności w sposób trwały

• służy otoczeniu

• wymienia produkty/usługi z innymi organizacjami lub osobami fizycznymi na zasadzie kupna - sprzedaży

• posiada zasoby kapitałowe

• cechuje je samodzielność decyzyjna co do rodzaju i charakteru prowadzonej działalności stosunków ze światem, wewnętrznej organizacji, zaopatrywania się w czynniki produkcji ich wykorzystania

• samofinansuje sie

• prowadzi działalność na własne ryzyko

• ponosi odpowiedzialność karną za przestępcze działania swych przedstawicieli

• jest instytucją zarobkującą

Kryteria podziału przedsiębiorstw turystycznych

Formy organizacyjne prawne przedsiębiorstw turystycznych

• Przedsiębiorstwa osób fizycznych /zwykli, rzemieślnicy, wolne zawody/

• Spółki/cywilne, handlowe - jawna, partnerska komandytowa, komandytowo-akcyjna z

Podział przedsiębiorstwa ze względu na wielkość

Przedsiębiorstwo	Zatrudnione osoby
Mikro	Mniej niż 10
małe	Mniej niz 50
średnie	Mniej niz 250
duże	Powyżej 250

Przedsiębiorstwa turystyczne według przedmiotu działalności usługowej

• Przedsiębiorstwa transportu turystycznego

• hotelarskie i gastronomiczne

• biura podróży

• sportowo - rekreacyjne

• uzdrowiskowe

• inne jednostki (np. Zajmujące się informacją)

Ze względu na powiązanie z turystyką

Przedsiębiorstwa bezpośrednio związane z turystyką:

• Pensjonaty

• Schroniska

• schroniska młodzieżowe

• Pola biwakowe

• Domy wycieczkowe

• Biura podróży
  

Przedsiębiorstwa świadczące usługi turystom i innym

• Hotele

• Motele

• Zajazdy

• Jednostki gastronomiczne

• Firmy transportowe

• Ośrodki sportowo - rekreacyjne

• Skanseny

• Muzea

• Parki rozrywlo

• Ośrodki kulturowo - rozrywkowe

• Zakłady uzdrowiskowe

Przedsiębiorstwa turystyczne według kryterium rodzaju odbiorców i miejsce dystrybucji

• Wytwórcy usług turystycznych (organizator)

• Pośrednicy przy sprzedaży różnych usług turystycznych (agenci i pośrednicy)

Według sektorów właśności

• Sektor prywatny

• Sektor publiczny

• Przedsiębiorstwa państwowe będące własnością Skarbu Państwa

• Właśność jednostek samorządu terytorialnego

• Własność mieszana

Kryterium podmiotowości

• Przedsiębiorstwa jednozakładowe i wielozakładowe

• Przedsiębiorstwa siecowe i wirtualne

Obszar działania

• Przedsiębiorstwa krajowe - całość zasobów i cała produkcja przeznaczana jest na kraj.

• Międzynarodowe - zlokalizowane w danym kraju lecz znaczna część zasobów pochodzi z innego kraju

• wielonarodowe - mają produkt dostosowany do lokalnego rynku

• globalne - jeden produkt do wszystkich rynków

Innowacje są to zmiany

• jakąś zmianę, wprowadzenie czegoś nowego, wzbogacenia istniejącej rzeczywistoći o nowe elementy

• zmiany muszą być celowo wprowadzone przez człowieka

• Muszą składać się na postęp

Innowacje to wyróżnienie lub istotnie ulepszone produkty, proces, metody marketingowej lub organizacyjnej w zakresie praktyk biznesowych, organizacji miejsca pracy bądź relacji ze

Cechy innowacji

• Niepewność

• Intensyfikacja działań w zdobywaniu wiedzy

• kontrowersyjność

Rodzaje innowacji i kryteria ich wyodrębnienia

• Na zakres skutków powodowanych przez innowacje

• innowacje strategiczne (są to wielki zmiany, które dotyczą przedsięwzięć gługofalowych i o dużym znaczeniu dla firmy) - pociąg, samochód, tanie linie lotnicze

• innowacje taktyczne (są to wszelkiego bieżące zmiany w w technice produkcji, technologii. Metodach wytwarzania i organizacji, celem ich jest podniesienie sprawności funkcjonowania firmy oraz lepsze zaspokojenie potrzeb społeczeństwa) - system rezerwacji, system informacji, internet

Rodzaje innowacji i kryteria ich wyodrębnienia

• Oryginalność innowacji

• innowacje kreatywne

• innowacje imitujące

• Przyczyny powstania innowacji

• innowacje popytowe (stymulowane przez potrzeby ujawniające się na rynku)

• innowacje podażowe (są następstwem odkryć wynalazków i pomysłów)

Rodzaje innowacji i kryteria ich wyodrębniania

• Przedmiot innowacji

• innowacje produktowe (tworzenie nowych wyrobów i usług lub zmiana istniejących)

• innowacje procesowe (nowy sposób wytwarzania danego produktu lub nowe prowadzenie usług czy dystrybucji)

• innowacje organizacyjne (zmiany organizacji przedsiębiorstwa)

• innowacje marketingowe (wzornictwo i opakowania metody sprzedaży wyrobu/usługi promocji reklamy wyrobów/usługi strategii ustalania cen.)

Przedsiębiorstwa innowacyjne

Za przedsiębiorstwa innowacyjne uważa się takie które:

• umieją tworzyć lub kopiować nowe produkty,

• efektywnie je wytwarzać oraz skutecznie zbywać

• odznaczają się umiejętnością sprawnego wprowadzania nowych technologii i metod organizacji niezbędnych do realizacji zmieniających się celów rozwojowych

Przedsiębiorstwo wysoko innowacyjne

• prowadzi pracę badawczo-rozwojowe (bądź dokonuje zakupów projektorów B+R)

• przeznacza na tę działalność stosunkowo wysokie nakłady finansowe

• systematycznie wdraża nowe rozwiązania naukowo-techniczne

• posiada duży udział nowości (wyrobów i technologii) w wolumenie produkcji (usługi)

• ciągle wprowadza innowacje na rynek

Czynniki stymulujące innowacyjność małych firm

• Czynniki wewnętrzne

• czyli nagromadzone zasoby rzeczowe, kapitałowe i ludzkie, doświadczenia i umiejętności zapewniające zdolność do absorpcji i zastosowania innowacji

• Czynniki zewnętrzne ogólne

• rozwiązania instytucjonalne, organizacyjne i informacyjne, polityka innowacyjna państwa, warunki ogólnorynkowe infrastruktura oraz system edukacji i szkoleń

• Czynniki zewnętrzne operacyjne (bliskie)

• powiązania rynkowe i pozatynkowe z partnerem będącymi zewnętrznymi źródłami informacji, technologii i doradztwa

Źródłem innowacji- może być wszystko to co generuje określone idee, pomysły , projekty i może stać się przyczyną poszukiwania, czy wynajdywania rzeczy nowych, podejmowania przedsięwzięć, wprowadzania ich w życie.

Źródła innowacji :
- własna odpowiedzialność badawczo-rozwojowa

-współpraca z innymi przedsiębiorstwami

- zakup wiedzy(Projekty, licencje, oprogramowania)

-zakup materialny

Bariery w działalności innowacyjnej:

-charakter ekonomiczny(brak własnych środków zewnętrznych na finansowanie działalności innowacyjnej, zbyt wysokie koszty wdrażania innowacji)

-charakter społeczny (brak odpowiednio wykwalifikowanego personelu, brak informacji na temat technologii)

-charakter rynkowy ( zbyt daleko posunięta monopolizacja rynku, niepewny popyt)

---