POETYKA - II rok, I semestr
ZAGADNIENIA
Rodzaje i gatunki literackie
- typowy podział wypowiedzi literackich: rodzaje, gatunki, odmiany gatunkowe
- kryterium podziału - właściwości strukturalne dzieła
- klasyczna i nowoczesna teoria rodzajów
- zmienność podziału na gatunki i rodzaje literackie
- podwaliny teorii literatury jako nauki
- rodzaj i gatunek literacki jako: fakt świadomości literackiej, element konwencji literackiej, kategoria opisu stosowana przez naukę o literaturze
- czynniki wyróżniające poszczególne rodzaje literackie (podmiot i jego postawa wobec świata przedstawionego, konstrukcje stylistyczne - sytuacja wyznania, sytuacja narracyjna, sytuacja rozmowy, kompozycja)
- synkretyczność rodzajowa utworu literackiego
Kompozycja utworu literackiego
- norma kompozycyjna
- dwustronny charakter normy kompozycyjnej
- dialektyczność norm kompozycyjnych
- celowy charakter układów kompozycyjnych
- układ kompozycyjny a materiał tematyczny
- podstawowe czynniki kompozycji, dominanty kompozycyjne
- kompozycja otwarta i zamknięta
Poeta a podmiot liryczny
- konstrukcja “ja” lirycznego
- liryka bezpośrednia/liryka pośrednia (przedstawiająca)
- podmiot indywidualny (liryka osobista)/podmiot zbiorowy (liryka nieosobista)
- transpozycja form osobowych
- konstrukcje stylistyczne wypowiedzi lirycznej
- sytuacja liryczna, sytuacja wypowiedzenia, sytuacja przedstawienia
- liryka wyznania, liryka zwrotu do adresata (2 typy), liryka opisowa, liryka narracyjna, liryka sytuacyjna, obrazowanie
- styl a kompozycja w utworze lirycznym
- antypsychologizm i antybiografizm
- nadawca działa literackiego - 3 poziomy
- podmiot literacki - podmiot liryczny
- podmiot liryczny jako nadrzędny korelat znaczeniowy
- podmiot liryczny potencjalny
- paradygmat “ja” lirycznego
Narracja w powieści
- 2 etapy badań nad narratorem (normatywno-opisowy i syntetyzująco-krytyczny)
- problem występowania narratora w konkretnym utworze
- narrator głośny i cichy - sposoby ujawniania: bezpośrednie i pośrednie, obecność cicha
- narrator a realna osoba autora
- narrator a adresat
- narrator a utwór
- założenia narracyjne opowiadającego (związek narratora z przedstawionym światem, cel narracji, formy narracji)
- ustosunkowanie się narratora do świata przedstawionego - 3 tendencje
- narracja jednopłaszczyznowa/narracja dwupłaszczyznowa
- sygnały sytuacji narracyjnej
narracja jako monolog wypowiedziany
3 podstawowe odmiany monologu (odwołujący się do form pisanych, wewnętrzny, odwołujący się do wypowiedzi ustnych - skaz, monolog wypowiedziany)
funkcję literackie w monologu wypowiedzianym
nadawca i odbiorca w monologu wypowiedzianym
formy osobowe - ja, ty, on - w monologu wypowiedzianym
dialogizacja monologu
obecność czytelnika
odbiorca kolektywny i indywidualny
jednoperspektywiczność narracji
sprzeczności
skaz + retoryka - współistnienie
czas w monologu wypowiedzianym
Narracja pierwszoosobowa
- cechy narracji pierwszoosobowej
- pierwszoosobowość w polskiej teorii literatury (kierunki nieautonomizujące powieści w 1 os./autonomizacja powieści w 1 os.)
- oparcie na komunikacyjnej teorii dzieła, transpozycja form osobowych, “teatr mowy”
- informacja stematyzowana i informacja implikowana
- problem wiarygodności narratora pierwszoosobowego
- zmienność sytuacji narracyjnej
- narracja pierwszoosobowa a generowanie gatunków
- mimetyzm formalny
- narracja 1 os. jako akt komunikacyjny
- autobiografizm
Mowa zależna, niezależna, pozornie zależna
- mowa zależna i mowa niezależna - kategorie gramatyczne
- mowa pozornie zależna a mowa zależna
- mowa pozornie zależna a mowa niezależna
- wyodrębnianie mowy pozornie zależnej - wskazówki wewnątrz i zewnątrz przytoczenia
- mowa pozornie zależna a zagadnienia stylistyki
- funkcje mowy pozornie zależnej
Strumień świadomości
- 4 techniki (bezpośredni monolog wewnętrzny, pośredni monolog wewnętrzny, opis wszechwiedzący, soliloquium)
- cechy monologu wewnętrznego (bezpośredniego i pośredniego)
- opis wszechwiedzący - cechy
- soliloquium - monolog sceniczny
- forma dramatu, forma poetycka
- strumień swiadomości a czas
- zasada swobodnych skojarzeń (3 czynniki)
- montaż czasowy i montaż przestrzenny
- środki mechaniczne
Typowe formy powieści
- teoria i typologia powieściowa a forma językowa narracji
- zadania typologii powieści
- typy powieściowe
- typy sytuacji narracyjnej, 2 sposoby opowiadania
- opowiadanie relacjonujące, prezentacja sceniczna - cechy, porównanie
- charakter pośredniczący - narrator
- 3 typowe sytuacje narracyjne - auktoralna, wypowiedzi pierwszoosobowej, personalna
- cechy powieści auktoralnej, pierwszoosobowej, personalnej
- przenikanie się sytuacji narracyjnych