Partie polityczne w Europie dzXrodkowej i Wschodniej, Współczesne systemy polityczne


Partie polityczne w Europie Środkowej i Wschodniej

  1. Płaszczyzny procesu powstawania partii

  1. Kontekst społeczny

- partie wchodzące na arenę po upadku systemu komunistycznego nie reprezentują podziałów socjopolitycznych; bo nie mogły się ujawniać podczas 50lat rządów komun.

- tylko niektóre charakteryzuje podział socjopol np.: agrarne, etniczne, mniejszości narodowe ( Bułgaria, Słowacja, Rumunia)

- formułowane na bazie elit a nie interesów społ.

- chcąc zaistnieć na arenie musza być odmienne od dotychczasowych

- nie oferuje zbytnio sprecyzowanych programów- wynika to z braku informacji, zwłaszcza ekonomicznych

- odwoływanie się do wartości a nie interesów

  1. Kontekst polityczny (2 czynniki)

- sprzyja to formułowaniu postulatu Catach-all, apelu niespójnego, odwołującego się do post lewicy (materialne) i prawicy (moralne)

- elektyzm ideologiczny

- łączenie konserwatyzmu, liberalizmu i socjalizmu- chcą walczyć z pozostałościami komunizmu

- pierwsze wybory- silna mobilizacja starych i nowych

- wzrost znaczenia ideologicznego

  1. Kontekst organizacyjny (podział ze względu na genezę)

Główne rodziny partii politycznych w Eur. Śr i Wsch.

  1. CZTERY BIEGUNY RYWALIZACJI- koncentracja poparcia dla partii o odmiennym stanowisku w kwestii, której wyborcy sa podzieleni; prowadzi to do powstawania ALTERNATYWY POLITYCZNEJ

- podstawa do ich wyróżniania jest zdolność do nadawania dynamiki współzawodnictwu wyborczemu ( czy partie uzyskują liczące się poparcie, jak wpływa to na rywali), przesłanie ideologiczne, ocena komunistycznej przeszłości i ocena dokonań transformacji.

- poza głównymi biegunami mieszczą się - agrarne (konserw- chad), etniczne (lewica i prawica), ekologiczne, partie „niestandardowe”- dystans do oceny przeszłości, rozmyty apel ideologiczny.

a) BIEGUN SOCJALISTYCZNY

- ich cechą ciągłość historyczna- odziedziczyły struktury, majątek, bazę członkowską

- rywalizacja z ugrupowaniami antykomunistycznymi, neoliberalnymi, lewicą niekomunist- socjaldemokracja

- celem uzyskanie poparcia elektoratu, który w wyniku przemian odczuwa deprywację

- program- nacisk na ochronę słabszych i pokrzywdzonych, gosp. Rynkowa, zmiana w programie- integracja z Unią, NATO- na tak!, częściowa aprobata prywatyzacji

- najwcześniej na Węgrzech- „socjaldemokratyzacja życia”

- celem- demokratyzacja

- na początku wchodzą w skład koalicji wyborczej sił antykomunistycznych lub samodzielnie

- XXI w. Bułgaria, Litwa, Rumunia- sojusznicy silnych p. postkomunistycznych

- ważna- Czeska Partia Socjaldemorkatyczna s. 90

- wywodzą się np. z szerokich ruchów społecznych, z ich rozłamu ( Unia pracy z „Solidarności”)

- mogą być efektem dezintegracji partii komunistycznej ( Bułgaria)

-lub jako samodzielne podmioty ( Słowenia, Alb, Estonia)

- czerpią wzorce z teraźniejszych ugrupowań

- nie nawiązują współpracy z komunist. Lewicą (ortodoksyjni), rywalizują z nią

b) BIEGUN KONSERWATYWNO- CHADECKI

- Łotwa, Polska- UPR, Ruch Odbudowy PL, PiS, Czechy, Węgry, Serbia)

- nowe partie konserwatywne

- Czechy- Unia Chrześ-dem, Czeska partia Ludowa

- Litwa- Front Ludowy

- zreformowana forma konserwatyzmu

- PL- Porozumienie Centrum

- antykomunizm

- umiarkowana polityka prorynkowa, realizacja wartości chrześcijańskich

- konserw i chadecja- najbardziej licząca się orientacja prawicowa

c) BIEGUN LIBERALNY

- Polska- Unia Wolności, PO

- nie zamyka się w granicach jednej partii

- nie ma w Albanii i Ukr

Kwestie programowe i strategie organizacyjne

- swobodny- materialny i duchowy- rozwój człowieka, pomoc państwa

- antypatie nacjonalistyczne, wyznaniowe

-dopuszczona współpraca z lewicą

- program- akcent na elementy ekonomiczne

- liberalna ortodoksja rynkowa

- współpraca z umiarkowaną prawica

- odrzucają lewicę

- tradycja, interes narodu

- sojusznikiem p. konserwatywne (nacjonalistyczne) oraz chadeckie

d) BIEGUN EKSTREMALNY

- radykalny sprzeciw wobec reform 89', zaprzestanie reform

- RADYKALNA POLITYKA

- domaganie się przywrócenia systemu komunistycznego,

- byłe partie komunistyczne,

- socjaldemokr - zdrada interesów klasowych

- powrót do przedkomunistycznej przeszłości ( Konfederacja Polski Niepodległej)

- wywodzi się z partii antykomunistycznych

- zerwanie z reformami postkomunistycznymi

Cechy:

- anty zmiany zbyt liberalne

- niechęć do gosp. rynkowej

- zacieranie się lewicy i prawicy

- rozczarowanie efektami zmian

- odrzucenie ładu społecznego- w ekonom i moralnym, anty liberalna koncepcja

- zamiast społ obywatelskiego- wizja kom unitarna- prymat praw wspólnoty

- ograniczanie swobody wyborów obywatelom, bo są tylko częścią wspólnot (klasowe- lewica, narodowe- prawica)

- Kitschelt- obywatelstwo ma char. ekskluzywny, ograniczający prawo do jego posiadania grupie „tytularnej”

- Naród (praw), Klasa Robotnicza (lew)- ich interes góruje nad interesami jednostek i „obcych” zbiorowości (mniejszości)

- prawica- antykomunistyczne- Chorw, Cz, PL, Ros, Sł, Sł, Węgr)

- komunistyczne- antykapitalistyczne

- anty demokracja, anty pluralizm, autorytaryzm

- lewica- neokomunistyczna Cz, Rosja, Słowacja, Ukr,

- ale antykapitalizm, anty integracja, anty globalizacja Samoobrona

- najczęściej tam gdzie brak lub słaba demokracja Serb, Rosja

- istnienie ich nie musi wiązać się z destabilizacją polityczną Czechy, Słowacja

e) POZOSTAŁE

- nie da się jednoznacznie przyznać kategorii

- Słowacja, Chorwacja, Bułgar, Rosja

-p. niestandardowe

- populizm- apel a nie ideologia

- personalizm- osoba lidera , Putin

-p. agrarne (PSL), etniczne (Bułgaria), ekologiczne (Łotwa) - istotna rola



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Współczesne systemy polityczne w Europie Środkowej- streszczenie, Współczesne systemy polityczne
Zagadnienia egzaminacyjne Systemy polityczne krajów Europy Wschodniej, semestr 1, współczesne syste
partie-polityczne-opracowanie-m, Współczesne systemy polityczne
Sylabus SWE systemy polityczne, Studia wschodnioeuropejskie, Systemy polityczne w Europie Środkowo-W
PARTIE I SYSTEMY PARTYJNE, Współczesne systemy polityczne
Partie polityczne Europy Środkowo-Wschodniej, ۩۩۩ Edukacja ۩۩۩, Polityka i prawo, Systemy polityczne
Współczesne systemy polityczne X
Współczesne systemy polityczne III
ZJEDNOCZONE KRÓLESTWO WIELKIEJ BRYTANII I PÓŁNOCNEJ IRLANDII, WNPiD, moje, ChomikBox, współczesne sy
Współczesne Systemy Polityczne początek, Dziennikarstwo i komunikacja społeczna (KUL) I stopień, Rok
9341-geneza i ideologia faszyzmu, Współczesne systemy polityczne
Wykład 1 04.02, Studia, Współczesne systemy polityczne
Współczesne systemy polityczne (wykład 2), Dziennikarstwo i komunikacja społeczna (KUL) I stopień, R
Sabak Współczesne systemy polityczne, Współczesne systemy polityczne
wspolczesne systemy polityczne
Partie polityczne i systemy partyjne notatki

więcej podobnych podstron