POPYT

Jest to ilość dóbr lub usług, które nabywca (konsument) chce i może nabyć w danym czasie i przy różnych poziomach cen.

Determinanty popytu:

• Cena danego towaru;

• Ceny innych towarów;

• Dochody nabywców;

• Liczba nabywców;

• Preferencje konsumenta;

• Oczekiwania (cenowe, dochodowe).

Prawo popytu

Im wyższa cena tym mniejsza ilość nabywanego dobra, przy innych czynnikach niezmiennych.

Q_D = F (P)

D popyt (Q_D - zmienna niezależna)

P cena (F(P) - zmienna zależna)

Efekt substytucyjny

Prawie każdy produkt może być zastąpiony przez innym produktem i przy rosnącej cenie danego produktu konsumenci kupują go mniej zaspokajając daną potrzebę innym dobrem, które staje się relatywnie tańsze.

Krzywa popytu

Obrazuje maksymalne ceny, jakie konsument jest skłonny zapłacić za kolejne ilości towaru. Ceny odzwierciedlają chęci konsumenta do płacenia za dany towar.

P D

Q

PODAŻ

Ilość produktu, którą dostawca (producent) może i chce dostarczyć w danym czasie i przy danych cenach na rynek (sprzedaż na rynku).

Q_S = F(P)

Q_S - podaż

F(P) - cena

Determinanty podaży:

• Liczba dostawców - jeśli rośnie to krzywa S przesuwa się w prawo;

• Cena towarów;

• Ceny innych towarów;

• Ceny nakładów użytych do produkcji danego towaru - wzrost cen czynników produkcyjnych przesuwa krzywą S w lewo;

• Technologia - postęp techniczny redukujący koszty produkcji przesuwa krzywą S w prawo;

• Podatki, subsydia (dotacje rządowe) i inne regulacje rządowe (kontyngenty, licencje);

• Oczekiwania producenta;

Prawo podaży:

• Przy danych kosztach wyższa cena oznacza większe zyski jednostkowe, co skłania do wzrostu produkcji;

• Większa produkcja oznacza wzrost kosztów (trzeba zastosować mniej efektywne nakłady), które muszą być pokryte poprzez wyższe ceny;

• Kiedy dostawcy oferują wyższe ceny to koszty alternatywne niedostarczania danego towaru rosną.

Krzywa podaży:

P

S

S

Q

Stosunek popytu do podaży:

P

Nadwyżka S

Brak D

Q

Jeśli cena kształtuje się poniżej ceny równowagi to D>S i nabywcy oferują wyższe ceny;

Jeśli cena przewyższa cenę równowagi to S>D i nabywcy oferują niższe ceny;

Mechanizm pajęczynowy

Cena ustala równowagę D do S i S do D. Kiedy producent ustala cenę, rynek dostosowuje ją do zapotrzebowania.

ELASTYCZNOŚĆ POPYTU I PODAŻY

Elastyczność cenowa popytu:

A

Elastyczność w danym punkcie.

Metoda łukowa:

Badam zmiany przez pewien okres czasu.

Prognozowanie sprzedaży:

Elastyczność cenowa popytu = procentowa zmiana ilości / procentowej zmiany ceny

Wielkość E_D waha się w przedziale (0, - ∞).

E_D = 0 popyt sztywny

E_D < 1 popyt nieelastyczny

E_D > 1 popyt wysoce elastyczny

E_D = 1 popyt stały, proporcjonalny

E_D = 0 E_D = ∞ E_D = 1

Nachylenie krzywej popytu

Nachylenie krzywej podaży

Rozkład elastyczności krzywej popytu:

P A E_D >1

B E_D = 1

C E_D <1

Q

Determinanty E_D

• Typ dóbr i usług - dobra podstawowe mają niską elastyczność, a luksusowe wysoką;

• Dostępność bliskich substytutów - im więcej substytutów tym elastyczność danego dobra większa;

• Udział wydatków na dane dobro w dochodzie - im większy tym bardziej elastyczny;

• Czas - popyt jest elastyczny w danym długim okresie, a mało elastyczny w krótkim.

Elastyczność a całkowite wydatki:

Elastyczność	Cena	Wydatki
ED > 1	Rośnie	Maleją
ED > 1	Maleje	Rośnie
ED = 1	Rośnie	Nie zmienia się
ED = 1	Maleje	Nie zmienia się
ED < 1	Rośnie	Rośnie
ED < 1	Maleje	Maleje

Elastyczność popytu, dochodowa:

Y - dochód konsumenta

Towary dzielą się na:

• Normalne rośnie Y, rośnie D

• Niższego rzędu rośnie Y, maleje D

• Dobra luksusowe rośnie Y, D bez zmian

Elastyczność popytu, mieszana:

Jeśli
cena jednego dobra rośnie to rośnie również ilość spożycia innego dobra.

---