Unia Europejska (skrótowo UE) - gospodarczo-polityczny związek dwudziestu siedmiu krajów europejskich, będący efektem wieloletniego zbliżania się krajów z Europy Zachodniej.

Obecna Unia Europejska nie ma osobowości prawnej. Podstawę do jej funkcjonowania stanowi traktat z Maastricht, zwany też Traktatem o Unii Europejskiej.

Kraje Unii Europejskiej składającej się z 27 państw mają łącznie produkt krajowy brutto drugi na świecie (po Stanach Zjednoczonych). Pod względem dochodu na głowę mieszkańca kraje "starej" Unii są w światowej czołówce, niektóre regiony Europy, na przykład Bawaria czy Île-de-France, mają prawie dwukrotnie wyższy niż obecny poziom z 27 państwami.

Geografia

Unia Europejska do 1 stycznia 2007 roku miała obszar 3,98 mln km² i linię brzegową o długości 65,4 tys. km. Większość jej terytorium leży w Europie. Wyjątek stanowi Cypr, część Hiszpanii (Wyspy Kanaryjskie), część Portugalii (Madera), część Grecji (wyspy na szelfie azjatyckim u wybrzeży Turcji) i część Francji (Reunion, Martynika, Gwadelupa oraz Gujana Francuska). Do Unii Europejskiej nie należą niektóre europejskie terytoria państw członkowskich - duńskie Wyspy Owcze i Grenlandia, greckie Athos oraz brytyjskie Wyspy Normandzkie i Man.

Najwyższym szczytem na terenie Unii Europejskiej jest Mont Blanc w Alpach o wysokości 4 808 m. Największym jeziorem jest Wener (Vänern) w Szwecji o powierzchni 5 650 km². Najdłuższą rzeką jest Dunaj o długości 2 850 km, z czego 1 627 km przepływa przez terytorium Unii. Swoje źródło ma w Schwarzwaldzie i wpada do Morza Czarnego.

Filary Unii Europejskiej

Zobacz więcej w osobnym artykule: Trzy filary Unii Europejskiej.

Unia Europejska opiera się na trzech filarach:

Zakres działania dwóch Wspólnot Europejskich (głównie sprawy gospodarcze, w tym Unia Gospodarczo-Walutowa). W 2002 roku wygasł zawarty na 50 lat traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Obecnie obowiązujące traktaty to: Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa

Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych - do 1999 r. współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych.

Z punktu widzenia prawa międzynarodowego Unia Europejska jest organizacją międzynarodową nieposiadającą podmiotowości prawnej, bazującą na strukturach Wspólnot Europejskich i na zestawie kilkunastu tysięcy aktów prawnych, zarówno politycznych jak i gospodarczych, których wszystkie państwa członkowskie zobowiązują się przestrzegać. Podmiotowość prawną Unia Europejska ma zyskać dopiero po ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego UE.

Według podpisanego w 1992 roku traktatu z Maastricht podstawowymi celami Unii są:

promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,

wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,

dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,

rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.

Struktura instytucjonalna Unii

Rada Europejska

Radę Europejską tworzą szefowie rządów państw członkowskich i prezydenci Francji i Finlandii (choć zwykle towarzyszą im też premierzy) oraz przewodniczący Komisji Europejskiej. W obradach biorą też udział ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich, a także jeden z członków Komisji.

Przewodniczącym Rady jest przedstawiciel państwa sprawującego w danym momencie przewodnictwo Unii, zmienia się więc co pół roku. Konstytucja dla Europy podpisana 29 października 2004 r. przewiduje, że przewodniczący Rady ma być wybierany przez wszystkie państwa członkowskie na 2,5 roku.

Rada Europejska zbiera się średnio 3-4 (co najmniej 2) razy w roku, na krótkich, zwykle dwudniowych spotkaniach. Zgodnie z traktatem nicejskim, od momentu rozszerzenia Unii 1 maja 2004 r. wszystkie spotkania Rady odbywają się w Brukseli.

Nie należy jej mylić z Radą Europy, która jest osobną organizacją.

Kompetencje Rady Europejskiej: - Określa ogólne wytyczne polityki Europejskiej - Wyznacza kierunki rozwoju organizacji - Koordynuje politykę zagraniczną państw członkowskich oraz zajmuje stanowisko wobec najważniejszych problemów światowych -Podejmuje decyzje o przyjęciu nowych członków i stowarzyszenia

Parlament Europejski .

Parlament Europejski jest jednoizbowy i reprezentuje obywateli państw należących do Unii. Oficjalną siedzibą Parlamentu jest Strasburg, choć komisje parlamentarne i władze klubów mieszczą się w Brukseli. Sekretariat i biblioteka ma zaś swoją siedzibę w Luksemburgu. Parlament Europejski liczy obecnie 785 członków (deputowanych), sprawujących mandat wolny, wybieranych na pięcioletnią kadencję. W Polsce w stosunku do członków PE używa się potocznie określenia "europarlamentarzysta" lub "eurodeputowany", natomiast oficjalne określenie brzmi: "poseł do Parlamentu Europejskiego".

Najważniejsze uprawnienia Parlamentu to:

współudział w tworzeniu prawa poprzez:

konsultacje;

współpracę;

współdecydowanie;

akceptację (zgodę) - uprawnienie to dotyczy tylko niektórych dziedzin polityki wspólnotowej, co do wielu pozostałych dziedzin wyłączne kompetencje prawodawcze ma Rada Unii Europejskiej;

uprawnienia budżetowe - Parlament zatwierdza corocznie budżet i udziela Komisji absolutorium z jego wykonania;

uprawnienia kontrolne;

zatwierdzanie Komisji i jej przewodniczącego;

prawo uchwalenia wotum nieufności wobec Komisji (większością 2/3 głosów);

prawo zadawania pytań Komisarzom;

zwyczajowa możliwość zadawania pytań Radzie;

powoływanie Rzecznika Praw Obywatelskich.

Kandydaci do Parlamentu startują w wyborach zwykle w barwach którejś z partii istniejącej w swoim kraju, jednak po wejściu do Parlamentu przyłączają się oni zwykle do jednej z frakcji politycznych funkcjonujących oficjalnie w Parlamencie, lub pozostają niezależni. Frakcje te odpowiadają mniej więcej ogólnemu podziałowi partii politycznych w Europie. Posłowie zasiadają w izbie parlamentu według przynależności do frakcji, a nie przynależności narodowej.

Rada Unii Europejskiej

Rada Unii Europejskiej, dawniej zwana Radą Ministrów lub Radą Ministrów Unii Europejskiej, jest głównym organem decyzyjnym Wspólnot Europejskich. Rada UE przybrała obecną nazwę na mocy własnej decyzji w 1993 roku. Jednakże w traktatach stanowiących podstawę Unii cały czas widnieje nazwa Rada (Wspólnot Europejskich). Rada, w zależności od rozpatrywanych spraw, składa się bądź z ministrów spraw zagranicznych każdego z państw członkowskich Unii Europejskiej (jest to wtedy tzw. Rada Ogólna), bądź z takiej samej liczby ministrów innego resortu (Rada Branżowa).

Przewodniczącym Rady jest minister z kraju sprawującego aktualnie prezydencję. Prezydencja Rady przypada co pół roku na kolejne państwo członkowskie.

Rok 1 I - 30 VI 1 VII - 31 XII

2000 Portugalia Francja

2001 Szwecja Belgia

2002 Hiszpania Dania

2003 Grecja Włochy

2004 Irlandia Holandia

2005 Luksemburg Wielka Brytania

2006 Austria Finlandia

2007 Niemcy Portugalia

2008 Słowenia Francja

2009 Czechy Szwecja

2010 Hiszpania Belgia

2011 Węgry Polska

2012 Dania Cypr

2013 Irlandia Łotwa

2014 Grecja Włochy

Komisja Europejska

Komisja Europejska, oficjalnie Komisja Wspólnot Europejskich, to rodzaj rządu Unii Europejskiej, odpowiedzialnego za bieżącą politykę Unii, nadzorującą prace wszystkich jej agencji i zarządzającej funduszami Unii. Siedzibą Komisji jest Bruksela. Po wejściu w życie traktatu nicejskiego członkami Komisji jest każdorazowo tyluż komisarzy, ile państw liczy Unia (od początku roku 2007, po wejściu Bułgarii i Rumunii liczba ta wynosi 27). Każdy z komisarzy jest odpowiedzialny za określony dział pracy, są więc oni odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie. Ich wyznaczenia dokonuje jednak nie przewodniczący Komisji, lecz rządy poszczególnych państw. Członkowie komisji nie mogą czuć się związani żadnymi instrukcjami - są politykami, których powołanie rekomenduje Rada Europejska i zatwierdza Parlament Europejski. Ich zadaniem jest nadzór nad przydzielonymi im dyrekcjami generalnymi.

Instytucje sądowe i kontrolne:

Trybunał Sprawiedliwości

Zobacz więcej w osobnym artykule: Trybunał Sprawiedliwości.

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich (franc. Cour de Justice des Communautés européennes) jest sądem międzynarodowym, konstytucyjnym i administracyjnym. Powstał na mocy traktatu o EWWIS, a na mocy umowy o wspólnych instytucjach z 25 marca 1957 roku oraz Protokołu o statucie Trybunału Sprawiedliwości, objął jurysdykcją sprawy wszystkich trzech Wspólnot. W jego skład wchodzi 27 sędziów mianowanych przez każde państwo członkowskie oraz 8 rzeczników generalnych (adwokatów) obsadzanych na sześcioletnią kadencję na zasadzie rotacji. Orzeczenia Trybunału mają charakter ostateczny. Siedzibą Trybunału jest Luksemburg.

Sąd Pierwszej Instancji - do rozpatrywania drobniejszych spraw

Trybunał Obrachunkowy - znany też jako Trybunał Rewidentów Księgowych

Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Instytucje gospodarcze:

Europejski System Banków Centralnych - obejmujący EBC i banki centralne państw członkowskich

Europejski Bank Centralny (EBC)

Europejski Bank Centralny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Europejski Bank Centralny.

EBC jest bankiem centralnym Unii Europejskiej i w tym charakterze odpowiada za:

nadzorowanie systemów bankowych w krajach Unii;

zbieranie danych statystycznych potrzebnych dla prowadzenia polityki monetarnej;

funkcjonowanie systemów płatniczych (zwłaszcza systemu TARGET);

zapobieganie fałszerstwom banknotów;

współpracę z innymi organami w zakresie regulacji rynków finansowych.

Poprzednikiem EBC był Europejski Instytut Walutowy, który nie dysponował kompetencjami władczymi i funkcjonował jedynie jako ciało doradcze krajowych banków centralnych. Jego głównym zadaniem było przygotowanie wprowadzenia wspólnej waluty na obszarze Unii.

EBC powstał 1 czerwca 1998 roku w drodze porozumienia krajowych banków centralnych. Konsekwencją tego kroku była likwidacja walut narodowych w ramach Eurosystemu (obejmującego początkowo 11 krajowych banków centralnych) oraz wprowadzenie w ich miejsce wspólnej waluty euro. Nastąpiło to 1 stycznia 1999 roku, rok później do Eurosystemu dołączył, jako dwunasty członek, grecki bank centralny. Siedzibą EBC jest Frankfurt nad Menem.

Kraje stowarzyszone i kandydujące

Kraje kandydujące:

Chorwacja - oficjalny kandydat od czerwca 2004 r., negocjacje miały się rozpocząć 17 marca 2005 roku, ale UE uznała, że Chorwacja ukrywa Ante Gotovinę i rozpoczęcie negocjacji zostało wstrzymane do 3 października 2005.

Turcja - oficjalny kandydat od 1999 roku, negocjuje od 3 października 2005.

Macedonia - oficjalny kandydat od grudnia 2005.

Kraje, które nie weszły do Unii z powodu sprzeciwu obywateli:

Norwegia - odmówiła wejścia w referendum w 1994 jak również w 1972.

Szwajcaria - złożyła wniosek w 1992, po negatywnym wyniku referendum w sprawie EOG zawieszono dalsze negocjacje.

Inne kraje chcące zostać członkiem Unii:

Maroko - złożyło wniosek w 1987 uważając, że jest demokratycznym krajem organicznie połączonym z Europą. Odmówiono mu szans na członkostwo.

Ukraina

Gruzja

Bośnia i Hercegowina

Czarnogóra

Serbia - UE 3 V 2006 r. zawiesiła rozmowy stowarzyszeniowe jeszcze wtedy z Serbią i Czarnogórą z powodu niespełnienia przez nią warunku jakim było aresztowanie do końca kwietnia Ratko Mladicia. Serbia jest kontynuatorem Serbii i Czarnogóry więc teraz jej się to tyczy.

Gospodarka krajów Unii Europejskiej

Zbudowany za dotacje unijne Airbus A380

W krajach Unii Europejskiej panuje dosyć wysoki stopień redystrybucji dochodów, dochodzący do 60% PKB (w Szwecji). Główną gałąź gospodarki tych krajów stanowią usługi (telekomunikacje, bankowe, budowlane, transportowe - w tym samochodowe, morskie i lotnicze itd.), w dalszej kolejności turystyka, przemysł oraz schemizowane i zautomatyzowane rolnictwo.

Większość PKB wytwarza sektor prywatny, jednak dosyć duży udział w nim ma sektor państwowy: w Szwecji - około 30% (w latach 80. ponad 40%), w Polsce obecnie około 25%, we Francji w rękach państwowych pozostaje kolej, elektrownie (EDF, który posiada kilka elektrowni w Polsce), dystrybucja gazu (GDF) i wiele innych przedsiębiorstw, które są dochodowe i zasilają budżet państwa. W przypadku EDF są to dochody bardzo duże, gdyż sprzedaje on energię do Zagłębia Ruhry. Porty morskie w Rotterdamie, Hamburgu, Marsylii, Genui, Londynie i Le Havre są jednymi z największych na świecie. Lotniska w Paryżu i Londynie obsługują po 70 milionów pasażerów rocznie, czyli o 30 milionów mniej niż największe amerykańskie lotniska w ludniejszym Nowym Jorku. Londyn jest uważany za finansową stolicę świata, gdyż jest miastem, przez które kwotowo przepływa najwięcej pieniędzy na świecie rocznie; amerykański Nowy Jork utracił swoją pierwszą pozycję ok. 2004.

Fiński koncern Nokia posiada 35% światowego rynku telefonów komórkowych. Europejskie firmy, jak France Telecom, mają udziały w sieciach telefonicznych na całym świecie. Niemcy zajmują trzecie miejsce na świecie pod względem produkcji samochodów, cała Unia zaś pierwsze: najważniejsze motoryzacyjne koncerny europejskie to DaimlerChrysler (Mercedes-Benz, Chrysler, Maybach, także udziały w Mitsubishi), BMW, Volkswagen (do tego koncernu należą także Audi, Skoda, Seat, Bentley, Lamborghini i Bugatti), Porsche, MAN AG, PSA (Citroën i Peugeot), Renault, Fiat (także Ferrari i Iveco), Volvo AB (nadal należy do Szwedów). Montownie swoich samochodów mają także amerykański Ford (także samochody osobowe Volvo, Jaguar i DAF) i GM (Opel, Scania i Saab) oraz firmy azjatyckie. We Francji swoją siedzibę ma jeden z dwóch największych koncernów lotniczych Airbus, w Szwecji produkuje się samoloty Saab. W Europie produkuje się superszybkie pociągi (TGV firmy Alstom).

Europejskie sieci supermarketów, jak Carrefour i Auchan, funkcjonują na całym świecie. Rozwinięty też jest przemysł produkujący sprzęt gospodarstwa domowego (Bosch, Electrolux, Zanussi), chemiczny, petrochemiczny (Shell, BP), elektroniczny (Philips), farmaceutyczny, stoczniowy i spożywczy. Ważną funkcję pełnią telekomunikacyjne satelity europejskie Eutelsat i Astra, należąca do luksemburskiego SES. Francja, Wielka Brytania i Włochy są najczęściej odwiedzanymi krajami na świecie, z czego czerpią ogromne korzyści drobni przedsiębiorcy oraz budżety tych państw, gdyż obcokrajowcy płacą podatek od towarów i usług przy wszelkich zakupach. W Austrii istnieją najdłuższe i najlepsze na świecie trasy narciarskie. Danię odwiedza co roku 5 mln turystów, czyli tyle, ile wynosi liczba mieszkańców.

Obecnie kraje starej Unii znajdują się w słabszej kondycji: ich wzrost gospodarczy waha się między 0% a 2%, ale tyle samo wynosi on na przykład w Japonii. Jednocześnie mają niski przyrost naturalny i większe ograniczenia imigracyjne niż w krajach zamożnych o mniejszym zaludnieniu. Niemcy są pierwsi na świecie pod względem wartości eksportu swoich produktów, nawet przed ludniejszą Japonią. W Szwecji, Finlandii i Danii wzrost wynosi ponad 3%. W dużo gorzej rozwiniętych krajach nowej Unii wynosi on zwykle 4-6% (Polska), 6-10% (Słowacja) czy 8-12% (Estonia). Należy jednak zauważyć, że PKB tych krajów tuż po wprowadzeniu gospodarki rynkowej notowało gwałtowny spadek w związku z utratą rynku radzieckiego: w Polsce było to -17%, w przypadku Bułgarii nawet -40%, a poziom PKB z czasów socjalizmu odzyskała dopiero w 2003.

Kraje Unii mają zintegrowane rynki pracy z Islandią, Liechtensteinem i Norwegią w ramach Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Umowa dotycząca wolnego przepływu pracowników została zawarta także ze Szwajcarią. Zróżnicowania regionalne są bardzo duże, na przykład południowe rejony Włoch, niektóre rejony Portugalii są na niewiele wyższym poziomie niż nowe kraje członkowskie. Słowenia i Czechy są pod względem dochodu na głowę mieszkańca na poziomie Portugalii, która do lat 70. koncentrowała się na utrzymywaniu swoich kolonii, a nie wzroście gospodarczym.

Geneza tendencji zjednoczeniowych

U podstaw europejskich tendencji zjednoczeniowych leży wspólna w znacznej części historia i kultura narodów zamieszkujących ten kontynent.

Od I wieku p.n.e. do V wieku n.e. większość Zachodniej Europy i część Wschodniej znajdowała się w Imperium Rzymskim. Wyparcie Rzymu z południowych wybrzeży Morza Śródziemnego przez islam i ekspansja cywilizacji rzymsko i grecko - chrześcijańskiej na północ połączona z upadkiem Zachodniego Cesarstwa doprowadziły do wytworzenia się kulturowej i gospodarczej wspólnoty europejskiej, która zastąpiła śródziemnomorską. Z tradycji Imperium Romanum w znacznej mierze czerpał natchnienie średniowieczny uniwersalizm europejski, który wyrażał się w ideach zwierzchnictwa cesarskiego (Karolingowie, Ottonowie) lub papieskiego nad światem chrześcijańskim.

Wraz z ekspansją zamorską poszczególnych państw, zniknięciem zagrożenia ze strony cywilizacji pozaeuropejskich i rozbiciem kulturowym Europy Zachodniej (reformacja i kontrreformacja) tendencje zjednoczeniowe w okresie nowożytnym osłabły. W wieku XVIII i XIX porządek europejski opierał się na systemie sojuszy monarchii (polityka równowagi sił), w którym pierwsze skrzypce odgrywały, w znacznej mierze samowystarczalne mocarstwa kolonialne (Wielka Brytania, Francja, Rosja, później Niemcy). Odstępstwem od tego stanu rzeczy był okres dominacji napoleońskiej na kontynencie na pocz. XIX wieku (charakteryzujący się centralizmem władzy, która roztaczała się od Kanału La Manche po wschodnie granice Polski właściwej).

W XX wieku wobec znacznego osłabienia państw zachodnioeuropejskich na arenie światowej (dekolonializm, wojny światowe) i opanowaniu Europy Wschodniej przez komunizm, na nowo wzmocnieniu uległy tendencje zjednoczeniowe Europy Zachodniej (w ramach wspólnoty atlantyckiej). Do ponownego zespolenia Europy Zachodniej i Wschodniej mogło dojść w latach 90. po upadku bloku sowieckiego.

Dużo wcześniej powstał ruch paneuropejski. Jego idee nie zostały jednak od razu zrealizowane. W 1949 r. powstała pierwsza organizacja międzyrządowa integrująca kraje zachodnioeuropejskie - Rada Europy.

Mało kto wie, że już w 1831 roku Polak Wojciech Jastrzębowski napisał tekst, który opisywał ideę zjednoczonej Europy i który można określić jako pierwszy w historii projekt jej konstytucji.

Utworzenie waluty euro [edytuj]

Decyzja o utworzeniu wspólnej waluty Unii Europejskiej została zapisana w traktacie z Maastricht. Jednak na skutek porażki Unii Monetarnej, zwanej popularnie "wężem walutowym", wprowadzenie wspólnej waluty zostało znacznie opóźnione. Dopiero utworzenie Europejskiego Banku Centralnego i systemu Eurosystem, będącego skutkiem traktatu amsterdamskiego, doprowadziło do faktycznego wdrożenia tej waluty.

Znak graficzny euro

Znakiem graficznym euro jest grecka litera ε (epsilon) przecięta dwiema równoległymi liniami. Symbolizuje ona korzenie cywilizacji europejskiej, próby zintegrowania naszego kontynentu i zapewnienia stabilizacji wewnętrznej. Niektórzy dopatrują się również w symbolu euro wyzwania dla dolara amerykańskiego, dla którego charakterystyczną cechą są dwie pionowe linie.

Emisja euro

Banknoty euro są drukowane pod bezpośrednią kontrolą Europejskiego Banku Centralnego (w 12 różnych drukarniach) i mają jednolity wygląd we wszystkich krajach

Natomiast monety są produkowane przez mennice poszczególnych krajów i mają jednakowy kształt, materiał i awers, natomiast rewersy są inne w każdym z krajów. Na awersach od 1 do 5 eurocentów przedstawiono Europę na mapie świata. Zaznaczono wszystkie kraje, również te, które nie należą do Unii. Monety od 10 do 50 eurocentów przedstawiają poszczególne kraje członkowskie w pewnej odległości od siebie. Natomiast 1 i 2 euro, kraje złączone w jedną całość. Odzwierciedla to dewizę Jedność w różnorodności.

Dystrybucją banknotów i monet zajmują się poszczególne banki centralne krajów strefy euro pod ścisłą kontrolą Europejskiego Banku Centralnego.

Euro w Polsce

Jak wynika z informacji podanych przez ministerstwo finansów (8 lutego 2006), Polska będzie gotowa aby wejść do strefy euro w 2009 r. Przyjmując za obowiązujący zaktualizowany program konwergencji Polska nie spełni do 2008 roku wyznaczonych kryteriów - jednym z nich jest deficyt. Zgodnie z decyzją Eurostatu o klasyfikowaniu środków przekazywanych do OFE poza sektorem instytucji rządowych i samorządowych w 2008 roku przekroczy 3 proc. i wyniesie 3,7 proc. PKB.

Na mocy rozporządzenia ministra finansów z 15 kwietnia 2004 roku (Dz. U. nr 73 poz. 658) również w Polsce można używać euro do rozliczeń, w których jedną stroną jest konsument czy odbiorca usług - tzn. np. w sklepie czy u fryzjera.

Członkowie

Austria

Belgia

Bułgaria

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

Grecja

Hiszpania

Holandia

Irlandia

Litwa

Luksemburg

Łotwa

Malta

Niemcy

Polska

Portugalia

Rumunia

Słowacja

Słowenia

Szwecja

Węgry

Wielka Brytania

Włochy

Języki urzędowe:

Angielski bułgarski czeski duński estoński fiński francuski grecki hiszpański holenderski irlandzki Litewski łotewski maltański niemiecki polski portugalski rumuński słowacki słoweński szwedzki węgierski włoski

---