Białaczka, podział, objawy.

Białaczka- leukemia, to grupa złośliwych nowotworów układu krwiotwórczego, odnosi się do białawego lub bladoróżowego zabarwienia krwi chorego, które powstaje na skutek obecności dużej liczby nieprawidłowych leukocytów.

BIAŁACZKI:

1. ostre

• szpikowe

• limfoblastyczne

• limfatyczne

przewlekłe

• szpikowa( niekontrolowanemu rozrostowi ulegają erytrocyty, płytki krwi)

• limfatyczna( niekontrolowanemu rozrostowi ulegają limfocyty)

OSTRA BIAŁACZKA SZPIKOWA( mieloblastyczna)

Charakteryzuje się zaburzeniami dojrzewania komórek i nagromadzeniem form niedojrzałych- mieloblastów w szpiku, a także ich naciekaniem różnych narządów i tkanek

80 % zaburzeń dotyczy osób dorosłych, 20 % dzieci

Etiopatogeneza:

• Pewną rolę prawdopodobnie odgrywają zakażenia wirusowe, które mogą wpływać na zapis genetyczny mieloblastów i spowodować niepohamowany rozplem komórek

• Również w przebytej chorobie popromiennej stwierdza się częste występowanie ostrej białaczki szpikowej

Objawy:

• Początek gwałtowny, zwykle wysoka gorączka

• Objawy skazy krwotocznej na przykład krwotok z nosa, błon śluzowych, owrzodzenie i krwiomocz

• Objawy niedokrwistości na przykład bladość, osłabienie, widoczne zażółcenie skóry, napadowe kołatanie serca

• Charakterystyczne zmiany w szpiku kostnym i krwi:

- ostry rozplem mieloblastów

- w szpiku wysoki odsetek mieloblastów i paramieloblastów tj. komórek o nietypowej budowie

- liczba leukocytów we krwi obwodowej wzrasta nawet do 800 tyś w mm3( przeważają formy bardzo małe i dojrzałe, a brak form pośrednich tzw. przerwa leukemiczna ). Może także spadać nawet do 1 tyś w mm3

• Zmiany białaczkowe w różnych narządach, powiększona wątroba i śledziona

• Spadek masy ciała

Rokowanie:

Choroba często kończy się śmiercią z powodu: zakażenia, krwawienia np. do OUN, niewydolności ważnych dla życia narządów

Leczenie:

• Cytostatyki. Leczenie takie doprowadza do przejściowej aplazji szpiku, pacjent w tym momencie jest pozbawiony odporności na infekcje. Podaje się antybiotyki i kortykosteroidy. Gdy szpik podejmuje prawidłową odnowę leukocytów następuje okres remisji- ustępują objawy kliniczne i hematologiczne. Trwa to kilka, kilkanaście tygodni i następuję nawrót- leczenie zasadnicze. Ostateczny etap leczenie to allogeniczny lub autologiczny przeszczep szpiku.

PRZEWLEKŁA BIAŁACZKA SZPIKOWA

Rozrost nowotworowy układu garnulocytarnego szpiku kostnego. Choroba ma powolny przebieg, ale po kilku latach kończy się śmiercią.

Etiopatogeneza:

• Przyczyny nie są znane

• Wszystkie czynniki rakotwórcze mogą doprowadzić do powstania tego rodzaju białaczki

• Przyczyną mogą być zaburzenia chromosomowe( tzw. chromosom Filadelfia)

Objawy:

• W pierwszym okresie choroby zmiany dotyczą jedynie szpiku w którym dochodzi do rozplemu granulocytów

• W późniejszym okresie rozrosty poza szpikowe przede wszystkim w śledzionie( powiększa się, twardnieje). Podobne zmiany dotyczą wątroby

• Osłabienie

• Spadek masy ciała

• Bóle brzucha

• Duszność

• Liczba krwinek białych w krwi obwodowej wzrasta. W rozmazie krwi liczne granulocyty w różnych stadiach rozwoju od mieloblastu, przez mielocyt do dojrzałego granulocytu wielopłatowego. W związku z dużym rozplemem białokrwinkowym może pojawić się niedokrwistość spowodowana tłumieniem układu czerwonokrwinkowego.

Rokowanie: chorzy umierają z powodu: niedokrwistości, skazy krwotocznej, zakażenia bakteryjnego.

Leczenie:

• Cytostatyki, aż do zmniejszenia liczby leukocytów

• Interferon alfa

• Chemioterapia

• Całkowite leczenie jest najbardziej prawdopodobne po przeszczepie szpiku od innego dawcy

OSTRA BIAŁACZKA LIMFATYCZNA

Wsypuje wzrost tkanki limfatycznej i naciekanie jej w różnych okolicach ciała. Ryzyko zachorowania jest większe u osób narażonych na czynniki rakotwórcze spokrewnionych z chorymi na białaczkę i u osób z zespołem Downa. W 95 % dotyczy dzieci.

Objawy:

• Powiększenie węzłów chłonnych( niebolesne)

• Niedokrwistość( bladość, duszność)

• Osłabienie

• Gorączka

• Bóle kości

• Zmiany na skórze

• Powiększenie śledziony

• Zwiększona liczba leukocytów, a w rozmazie 90-95 % stanowią limfocyty

Leczenie:

• Podstawą jest chemioterapia

• Składa się z 4 etapów i trwa łącznie około 3 lat

I etap leczenie indukujące

II etap leczenie konsolidujące

III etap leczenie reindukujące

IV etap leczenie podtrzymujące do 2 lat, nie jest wymagana hospitalizacja.

PRZEWLEKŁA BIAŁCZKA LIMFATYCZNA

Pojawia się zwykle u ludzi po 60 rż, znacznie częściej u mężczyzn. Rozrost nowotworowy dotyczy limfocytów i limfoblastów.

Objawy:

• Początkowo choroba często przebiega bezobjawowo

• Powiększone węzły chłonne szyjne, pachowe, pachwinowe itd.( twarde, niebolesne). Skóra nad nimi luźna i przesuwalna.

• Leukocytoza we krwi obwodowej

• W rozmazie białokrwinkowym 90-95 % limfocytów

• Powiększona śledziona, wątroba

• Zmęczenie

• Osłabienie

• Niedokrwistość

• Duszność

• Obrzęki kostek

• Wysypka na skórze

• W końcowym okresie choroby zmiany widoczne prawie we wszystkich narządach

Rokowanie: pozwala przeżyć kilka lat, chorzy umierają z powodu: skazy krwotocznej, niedokrwistości i powikłań.

Leczenie:

• Cytostatyczne

• Chemioterapia

• Naświetlanie

• Czasami usuwa się śledzionę ( pozwala to uniknąć powikłań- niedokrwistości hemolitycznej)

Bibliografia:

- W.Gomułka „Encyklopedia Zdrowia”

---