A. Giddens - Przestępczość i dewiacja
Dewiacja - nieprzestrzeganie zespołu norm przyjętych przez członków danej społeczności lub społeczeństwa
Subkultura dewiacyjna - przykład kult Hare Kryszna
Badaniem dewiacji i przestępczości zajmują się dwie dyscypliny:
Kryminologia - bada zachowania podlegające prawu karnemu, przedmiotem zainteresowania są metody określania poziomu przestępczości, tendencji w określonej kategorii przestępstw oraz strategii w walki z przestępczością w danych społecznościach
Socjologia dewiacji - wykorzystuje badania kryminologów ale bada też zachowania nie podlegające prawu karnemu
Interpretacje biologiczne - „typy kryminalistów”
Typ kryminalisty można rozpoznać po pewnych cechach anatomicznych, większość kryminalistów biologiczne zdegradowana i obciążona dziedzicznie, jako istoty ludzkie nie w pełni rozwinięci, w skutek czego mieli skłonność do zachowań dewiacyjnych
Trzy główne typy fizyczne człowieka: umięśniony, aktywny (mezomorficzny) typ bardziej agresywny i fizykalny czyli bardziej skłonny do przestępstwa niż typ szczupły (ektomorficzny) i otyły (endomorficzny)
Niektórzy ludzie są bardziej nerwowi i skłonni do agresywnych zachowań co może odzwierciedlać się w fizycznej agresji wobec innych
Interpretacje psychologiczne - „nienormalne stany psychiczne”
Nienormalne stany psychiczne maja charakter dziedziczny, mogą one predysponować jednostkę do popełniania przestępstw oraz odpowiadają za problemy wychowawcze
Psychopata - wycofana, pozbawiona emocji jednostka, która działa impulsywnie, rzadko kiedy ma poczucie winy, nie ma podstaw aby sądzić że ludzie o takich cechach są urodzonymi zbrodniarzami
Teorie przestępczości i dewiacji
Funkcjonalistyczne:
Przestępczość a anomia - Durkheim traktuje przestępczość i dewiację jako fakty społeczne, które są nierozerwalnym elementem nowoczesnych społeczeństw, społeczeństwo potrzebuje dewiacji, gdyż spełnia ona dwie funkcje: adaptację (siła innowacji) i granicę oddzielającą (zachowań dobrych od złych)
Subkultury - przyjmują one normy zachęcające do zachowań przestępczych lub je nagradzające, główną przyczyną są wewnętrzne sprzeczności społeczeństwa, np. chłopcy z niższych klas społecznych jednoczą się, tworząc subkultury przestępcze tj. gangi
Interakcjonalistyczne:
Dewiacja wyuczona - pojęcie zróżnicowanych powiązań, zachowania kryminalne są wyuczone w grupach pierwotnych, szczególnie w grupach rówieśniczych
Teoria etykietowania - dewiacja jest procesem interakcji między dewiantami a niedewiantami, nadanie komuś etykiety dewianta wzmacnia jego zachowania dewiacyjne, jest ważna, ponieważ wychodzi z założenia, że żadne działanie nie jest samo przez się kryminalne (ani normalne)
Teoria konfliktu - analizuje przestępczość i dewiacje w kategoriach struktury społecznej, konfliktu interesów poszczególnych grup i zachowania władzy przez elity. Teoria chce pokazać, że dewiacja jest wyborem, często natury politycznej
Teoria kontroli zakłada, że przestępstwo jest wynikiem zachwiania równowagi między impulsami skłaniającymi do czynu przestępczego a mechanizmami kontroli społecznej i fizycznej powstrzymującymi od takich czynów. Teoria przyjmuje, że ludzie działają racjonalnie i, że każdy, gdyby tylko miał po temu sposobność dokonywałby czynów dewiacyjnych. Wiele rodzajów przestępstw jest wynikiem „decyzji sytuacyjnych” - dana osoba widzi okazję i jest to wystarczająca motywacja