etn. pyt.3, antropologia kultury


Pyt. 3 Ogólna charakterystyka społeczności tradycyjnych

  1. Wyróżniki społeczności tradycyjnych

  1. Prosta i przejrzysta organizacja

- mniej złożony charakter społeczności,

- nie mylić z prymitywizmem ( jako przykład na nie- prymitywność - tajne stowarzyszenie Komo; członkowie podzieleni na cztery grupy wiekowe, podlegają 33 stopniom wtajemniczenia),

  1. Pełnia wiedzy o własnej kulturze

- np. jedna rodzina australijska jest w stanie przekazać swoim dzieciom wszystkie elementy swojej kultury od polowania przez znajomość mitów po prawo zwyczajowe (nie da się tego powiedzieć o rodzinach „zachodnich”),

- nie jest to stwierdzenie absolutne, istnieją obrzędy dostępne tylko nielicznym np., szamanom albo kobietom,

  1. Jedność obrazu idealnego i rzeczywistego

- brak dużej różnicy pomiędzy wzorami kulturowymi a ich odzwierciedleniem w życiu społecznym,

- przynależność do plemienia oznacza wiarę w tych samych bogów, posiadanie tych samych wrogów, mówienie tym samym językiem,

- kultura stanowi zintegrowaną całość, wszystkie normy są ważne i objęte kontrolą społeczną,

- zasady społeczne są przyjęte raz na zawsze jako naturalne i jedynie możliwe, co wynika z faktu przewagi grupy nad jednostką,

- zachowanie członka społeczności w całości zdeterminowane przez normy i reguły postępowania, kto się do nich nie stosuje naraża się na utratę twarzy i ośmieszenie (przykł. Indian Hopi z rolniczej kultury Pueblo. Ich zabiegi rolnicze oparte są w całości na paradygmacie sprowadzania deszczu. Wierzą, że deszcz jest darem przodków - Ludu Chmur Sześciu Stron Świata. Niedowiarek narażałby całe plemię na gniew przodków, Hopi stosują więc mechanizmy społeczne kreujące antywzorzec „człowieka o podwójnym sercu” - bowaka. Delikwent taki zostaje na stałe wykluczony ze społeczności - działa prawo subiektywizacji, tzn., „jeśli jakieś działanie podmiotu spotyka się z reakcją otoczenia społecznego, oceniającą dodatnio nie wynik tego działania, lecz samą osobę sprawcy, w podmiocie rozwija się dążność do podporządkowania w przyszłości tego działania obrazowi społecznemu własnej osoby”.),

  1. Anonimowość

- anonimowość wytworów i twórców, którzy wprowadzają jakieś novum w istniejący zasób kultury,

- początkowo pamięta się kto, co i dlaczego, potem zapomina się twórcę i nowy element kultury wtapia się w anonimową twórczość zbiorową,

  1. Aliterackość

- przekaz kulturowy odbywa się za pomocą mowy i pokazu przez bezpośrednią styczność,

  1. Ahistoryczność

- brak historii rozumianej jako szereg uporządkowanych chronologicznie zdarzeń,

- indywidualna pamięć historyczna obejmuje do trzech pokoleń wstecz, wszystko, co dawniej jest już rzeczywistością mityczną - Eliade używa pojęcia illud tempus,

- w wyobrażeniach wszystko, co powstało w tym czasie jest wieczne i niezmienne,

- Levi - Strauss wyróżnia społeczności historycznie „zimne” i „gorące”; zimne tłumaczy się analogią do mechanizmów korzystających z energii mechanicznej, tzn., jeśli nic się nie zepsuło w trakcie użytkowania, to taka maszyna (społeczność) może funkcjonować w nieskończoność,

- E. Leach sprzeciwia się zasadzie wyodrębnienia kultur posiadających historię, wg niego chociaż społeczeństwa posiadające pismo różnią się od aliterackich, to historia w jednych i drugich jest traktowana podobnie, jako skarbnica podlegających wiecznym przemianom tematów mitycznych,

  1. Mała dynamika rozwoju

- wynika z przekonania o wieczności i niezmienności wzorów kultury, związanego z doskonałym zgraniem kultur tradycyjnych z wymaganiami środowiskowymi i uniformizacją jednostek,

- Ludwik Stomma opisuje mechanizm myślenia dotyczącego innowacji jako izolację świadomościową, które opiera się na dwóch zasadach:

1. ma być tak, jak jest,

2. jest tak, jak ma być,

  1. Wielofunkcyjność działań ludzkich

- wszystkie wytwory kulturowe powiązane są z odrębnymi dziedzinami: religią, magią, sztuką, rozrywką itd.,

- nadrzędną wartość ma przesycenie wszystkiego sakralnością, stąd niektórzy badacze postulują żeby nazywać je „kulturami sakralnymi”,

  1. Podmiotowy stosunek do rzeczywistości

- ontologia ludowa opiera się na przekonaniu, że wszystkie rzeczy w świecie mają charakter substancjalny, oraz że we wszystkich przedmiotach tkwi element psychiczny,

- wszechświat posiada te same cechy co człowiek, nie istnieją wyraźne granice oddzielające jednostkę od natury,

- każde naruszenie ustalonego trybu życia jest zaburzeniem struktury kosmosu,

  1. Własność i system ekonomiczny

- własność prywatna istnieje, ale jest bardziej źródłem powinności jak zysków, bogactwo jest po to, żeby się nim dzielić (jak na mnie super :p),

- podstawową formą jest barter (handel wymienny), otrzymanie bądź nabycie jakiegoś przedmiotu wymaga ofiarowania czegoś o wartości większej itd. Itd. Itd.,

- tendencja do zdobywania dóbr wprost bez środków płatności, choć takowe też istnieją, np., muszle kauri - obszar Oceanii, kamienne pieniądze fe - wyspa Yap ( wapienne kręgi z wywierconymi otworami, mogą mieć nawet kilka metrów średnicy),

- brak określonych zawodów, tzn., wszyscy robią wszystko,

- w systemach wymiany zaangażowana jest cała grupa rodzinna czy inne grupy społeczne; zwykle grupy produkcyjne są jednocześnie grupami krewniaczymi,

- ten typ ekonomiki nazywany jest gospodarką alimentacyjną, a kierującą nim ideologia zasadą wzajemności; w większości transakcji na tej zasadzie można wyróżnić:

* za ofiarowany dar zwrot nie jest wymagany, ale oczekiwany, co sankcjonuje tradycja,

* oczekuje się, że zwrot będzie co najmniej tej samej wartości,

* złożenie daru zwrotnego może być odroczone na długi okres czasu,

* wymiana nie następuje w sposób hazardowy pomiędzy jakimikolwiek dwoma członkami społeczności - jest oparta na przyjaźni i pokrewieństwie,

* często dokonywana w związku ze specjalnymi okazjami,

-> patrz potlacz u Kwakiutlów,

  1. System prawny

-stałe prawa, których przestrzeganie jest egzekwowane przez opinię publiczną,

- wg Malinowskiego reguły zachowania z zaznaczonymi sankcjami zasadniczo dotyczą:

* ludzkich skłonności, namiętności i popędów,

* wywiązywania się ze zobowiązań,

* zasad dietetycznych i religijnych,

- źródłem przepisów przodkowie lub bóg - stwórca człowieka, niekiedy czarownicy lub naczelnicy,

- system nieformalny; brak zawodowych „stróżów prawa”, (ale np., ludy Bantu mają sądy plemienne, a Australijczycy magicznego kata - kurdaitcha),

- prawo obejmuje zarówno karę za przewinienia jak nagrodę za dobre sprawowanie ^^,

- w razie zabójstwa bądź szkody wyrządzonej stanowi posiadania członka klanu, obowiązek vendetty spoczywa na klanie,

  1. Struktura społeczna

- grupy społeczności tradycyjnych związane są więzami pokrewieństwa - powinowactwa przez małżeństwo i krewniactwa - w związku przez filiację (pochodzenie),

- typy grup krewniaczych:

* klan (ród),

* fratria (zgrupowanie klanów),

* klasy matrymonialne ( szczególnie w Australii),

* grupy wiekowe,



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pyt 1 i 2, antropologia kultury
etn. pyt. 37, antropologia kultury
Antropologia kultury
Antropologia kulturowa W03
Antropologia kulturowa W09 id 6 Nieznany (2)
semiologia, Etnologia i Antropologia kultury, Etnologia i Antropologia kultury, Semiotyka kultury
Papuasi(1), College, Pedagogika, rok III, ANTROPOLOGIA KULTUROWA
antropologia kultury-[ www.potrzebujegotowki.pl ], Ściągi i wypracowania
Znaniecki - Ludzie teraźniejsi, Etnologia i Antropologia kultury, Antropologia kulturowa
antropologia kulturowa, Antropologia kulturowa
Antropologia Wizualna, Etnologia i antropologia kulturowa, Antropologia wizualna, Opracowania
Antropologia kulturowa, kulturoznawstwo, 1sem
ANTROPOLOGIA KULTUROWA
PLAN ZAJEC ANTROPOLOGIA KULTUROWA
antropologia kulturowa wyklady
Antropologia kulturowa WYKŁAD
antropologia kultury sciaga

więcej podobnych podstron