TEMAT: WCZESNA I ŚREDNIA DOROSŁOŚĆ.

1. Wczesna dorosłość.

1. Wiek 22 - 29 lat.

• oderwanie się od rodziny.

• zawarcie małżeństwa

• przystosowanie się do partnera

• wejście w rolę rodzicielską

• rozpoczęcie pracy zawodowej (wdrożenie się do niej)

• podnoszenie własnych kwalifikacji

• konfrontowanie z rzeczywistością swoich marzeń do miejsca w świecie dorosłych

• próba stworzenia kontaktu pomiędzy osobą doświadczoną, a niedoświadczoną(mentor=uczeń)

• autonomia i niezależność kontra oczekiwania społeczne do zaangażowania się w życie społeczne.

2. Wiek 29 - 33 lat.

• Ocena dokonanych wyborów życiowym zakończona kryzysem, gdy taka ocena jest negatywna.

3. Wiek 33 - 40 lat.

• Skupienie się na jednej formie aktywności,

• Zwiększanie swego autorytetu, niezależności i samowystarczalności

• pozostanie w zgodzie z przyjętymi wartościami

• uniezależnianie się od społecznych zakazów i nakazów.

2. Średnia dorosłość.

• próba podejmowania samodzielnych stanowisk, funkcji kierowniczych.

• próba utworzenia obowiązków społecznych

• pomoc dzieciom w usamodzielnianiu się (emocjonalna zgoda na ich odejście - przystosowanie się do życia w „opuszczonym gnieździe)

• opieka nad starzejącymi się rodzicami i pogodzenie się z oznakami zbliżającej się starości własnej ( pogarszanie się zdrowia i kondycji fizycznej)

1. Wiek 40-45 lat.

• ocena przeszłości

• integrowanie antagonistycznych tendencji: stary/młody, męski/kobiecy itp.

2. Wiek 45-50 lat.

• zdobycie szczytu swoich możliwości

• świadomość stylu spędzenia wolnego czasy, swych dążeń i planów zawodowych jak i rodzinnych.

• syndrom pustego gniazda - to specyficzny stosunek rodziców (zwłaszcza matek) wobec dorosłego dziecka opuszczającego dom rodzinny, wyrażający się dążeniem do pozostawania w bliskości swego dziecka, utrzymywania z nim relacji na znanych dotychczas zasadach, bez uwzględniania zmian, jakie zaszły w życiu dziecka.

3. Wiek 50 - 55 lat.

• Oszacowanie swoich osiągnięć

• podjęcie próby zmian w nieudanych dziedzinach życia.

4. Wiek 56 - 60 lat.

• Okres wykorzystania osiągnięć i zdobyczy ( realizacja ambicji z lat czterdziestych )

3. Integracja osobowości.

• znalezienie równowagi między własną autonomią, a realizowanie podjętych zobowiązań i działaniami wynikającymi z poczucia odpowiedzialności.

• akceptacja własnych ograniczeń bez rezygnacji zarazem z tego, co leży w sferze możliwości.

• zachowanie poczucia własnej wartości.

• pogodzenie się z rozbieżnością między swoimi marzeniami i planami, a rzeczywistymi osiągnięciami.

4. Zdolność do rozumowania postformalnego.

• przejaw postępu zdobywania doświadczenia życiowego będącego udziałem osób dorosłych wyznaczających charakter dalszego rozwoju intelektualnego

• podstawowe atrybuty ww. myślenia to jego relatywistyczny i dialektyczny charakter.

• Rozwój krytycyzmu myślenia -wynika z decentracji wielości możliwych do przyjmowania punktów widzenia, przejawia się w myśleniu dorosłych zrozumieniu subiektywnego charakteru wiedzy - człowiek uświadamia są, że są różne rozwiązania problemu i na wiele pytań nie ma ostatecznych odpowiedzi.

• Myślenie zgodne z zasadą dialektyki, czyli formułując kolejno tezę, antytezę i syntezę.

• Umiejętność odkrywania problemów - chodzi tu problemy subiektywnie ważne, dzięki czemu może decydować, któe problemy warto podejmować.

1. Kształtowanie wiedzy eksperymentalnej - element poznawczy w dorosłości.

• Osiąganie w określonej dziedzinie działania (związanej z pracą lub hobby) poziomu znawstwa czy mistrzostwa. Oznacza to opanowanie bogatej wiedzy i wielu specyficznych umiejętności, a także zdolności optymalnego organizowania informacji, dzięki czemu na bazie doświadczenia wie, które w kontekście danego zadania czy sytuacji są najlepsze. Te najlepsze działania na ogół wybiera automatycznie, co zwiększa szybkość jego pracy i uwalnia zasoby poznawcze (pozwalając na przykład jednoczesne zajmowanie się czymś innym ).

6. Mądrość - określenie osiągnięć rozwojowych w dorosłości.

• Na charakterystykę człowieka mądrego składają się takie cechy jak:

a. ostrożność (wynikająca z relatywizmu myślenia)

b. zdolność kierowania własnym życiem na drodze odkrywania ważnych subiektywnie problemów

c. stawianie sobie wartych rozwiązania zadań, zdrowy rozsądek zdobyty dzięki doświadczeniu.

• Tak rozumiana mądrość nazywa się mądrością pragmatyczną, by odróżnić ją od mądrości transcendentnej, która oznacza poczucie wewnętrznej wolności i dystansu wynikającego z wykroczenia poza „własne ja”, co może znamionować filozofię życiową człowieka w późnej dorosłości

1. Ciekawostka - 5 irracjonalnych przekonań typowych dla wieku średniego wg Rogera Goulda:

• bezpieczeństwo może trwać wiecznie,

• śmierć nie może zdarzyć się ani mnie, ani moim bliskim,

• niemożliwe jest życie bez partnera,

• nie ma alternatywy dla życia w rodzinie,

• jestem niewinny.

---