Zdrowie publiczne 7 listopada 2010
Temat: Profilaktyka chorób zakaźnych
1. Unieszkodliwienie (likwidacja) źródeł zakażenia
- izolacja i leczenie ludzi chorych nosicieli
- kwarantanna ludzi i zwierząt podejrzanych o zakażenie
- izolacja i leczenie wśród zwierząt
- kontroli personelu służby zdrowia i osób pracujących z żywnością( badania na nosicielstwo)
- przetwarzaniu żywności i wody
- kontroli epidemiologicznej ludzi zwierząt, ujęć wody.
2. Ograniczenie dróg szerzenia się drobnoustrojów
- dezynfekcja rąk przed i po kontakcie z pacjentem lub sprzętem skażonym w otoczeniu pacjenta (najlepsze są środki na bazie alkoholu)
- używaniu środków ochrony osobistej odzieży ochronnej, rękawiczek
- prowadzenie dezynfekcji aparatury medycznej, sprzętu powierzchni użytkowej
- myciu dezynfekowaniu i przechowywaniu w stanie suchym sprzętu do mycia i sprzątania
- postępowania z odpadami medycznymi według przepisów
- stosowanie dezynsekcji i deratyzacji
3. Wzrost odporności populacji
- prowadzenie szczepień ochronnych
- dobieraniu antybiotyków na podstawie antybiogramów
Jakie występują zakażenia?
Zakażenie - wniknięcie i rozwój biologicznego czynnika chorobotwórczego w organizmie żywym. Termin odnosi się też do zanieczyszczenia drobnoustrojami powierzchni ciała, wody, żywności. Przeniesienie czynnika chorobotwórczego od zakażonego osobnika do osobnika wrażliwego.
- zakażenie endogenne (wewnętrzne) - zakażenie wywołane przez florę rezydentną (bytującą w organizmie człowieka); większość z nich to zakażenia oportunistyczne
- zakażenie egzogenne (zewnątrzpochodne) - zakażenie, w którym czynnik etiologiczny pochodzi ze środowiska osoby zakażonej; może to być środowisko ożywione (chory, nosiciel), lub nieożywione (woda, przedmioty, powietrze, pokarm)
- zakażenia miejscowe - zakażenie, w którym objawy i proces chorobowy ograniczają się do najbliższych okolic wrót zakażenia
- zakażenia uogólnione (posocznica) - zakażenie ogólnoustrojowe, często kończące się śmiercią, wywołane przez uogólnione działanie bakterii lub ich produktów np. toksyn, które dostały się do krwi
- zakażenia kontaktowe (przez styczność) - zakażenie w wyniku bezpośredniej lub pośredniej styczności z zakażonym człowiekiem lub zwierzęciem
- zakażenia pokarmowe - zakażenie przez przewód pokarmowy drobnoustrojami chorobotwórczymi znajdującymi się w żywności lub wodzie
- zakażenia bezobjawowe (utajone) - zakażenie przebiegające w sposób niezauważalny, wykrywane jedynie na podstawie przeprowadzonych badañ laboratoryjnych
- zakażenia poronne - zakażenie o łagodnym, nietypowym i przeważnie krótkim przebiegu
- zakażenia mieszane - zakażenie wywołane co najmniej dwoma różnymi drobnoustrojami (np. wirusem, bakterią, grzybem), różnymi bakteriami (np. gronkowcem i paciorkowcem ropnym) lub szczepami należącymi do tego samego gatunku ale do różnych biotypów, serotypów lub fagotypów
- zakażenia szpitalne - zakażenie, które nastąpiło w szpitalu i ujawniło się w okresie pobytu w szpitalu lub po jego opuszczeniu, a zostało spowodowane przez udokumentowany epidemiologicznie czynnik chorobotwórczy, pochodzący od innego chorego lub pracowników szpitala, albo też przez endogenny czynnik mikrobiologiczny.
- zakażenia łożyskowe - w zakażeniu tym zarazek przedostaje się z organizmu matki przez łożysko do płodu rozwijającego się w macicy
- zakażenia oportunistyczne - endogenne zakażenie charakterystyczne dla osobników o obniżonej odporności (u człowieka głównie spowodowane przez AIDS), ale także wskutek immunosupresji (przy transplantacjach) oraz przy stosowaniu antybiotyków (niszczenie flory fizjologicznej)
- zakażenie kropelkowe - wskutek wdychania powietrza wraz z kropelkami śluzu wydalanymi przez zakażonego człowieka podczas mówienia, kaszlu lub kichania
Najczęściej używane współczynniki do pomiaru częstotliwości chorób. Negatywne i pozytywne mierniki zdrowia:
Współczynnik zapalności (zachorowalności)
- liczby nowych zachorowań zarejestrowanych w ciągu roku przypadających na (100 tyś. ludzi)
- współczynnik chorobliwości- liczba wszystkich chorych na daną chorobę w ciągu roku( 100 tyś ludzi)
- współczynnik umieralności- liczba zgonów z powodu danej choroby w ciągu roku przypadających na 100 tyś
Współczynnik śmiertelności - odsetek zgonów z powodu danej choroby wśród chorych na tę chorobę.
Wszystkie współczynniki świadczą, że stan zdrowia kształtuje się niekorzystnie. Dokumenty rejestracyjne dotyczą:
- chorób zakaźnych, zawodowych, przemysłowych
- chorób nowotworowych, wenerycznych, psychicznych, gruźlicy.
- masowych badań profilaktycznych( badania studentów, okresowe pracowników)
- leczenia szpitalnego zapobiegania ( szczepionki ochronne)
- inwalidztwa, alkoholizmu, wypadków drogowych.
1