Dr Ryszard Szarfenberg

Przewodnik dla studentów zdających egzamin z przedmiotu „Polityka społeczna i kwestie społeczne”

Cel egzaminu

Egzamin służy sprawdzeniu tego, czy student zrozumiał i utrwalił wiedzę przekazaną w postaci wykładów opublikowanych na stronach przedmiotu i zawartą w ewentualnych obowiązkowych lekturach innych tekstów. Na podstawie wyników punktowych zostaną wystawione oceny.

Forma, punktacja i czas

Egzamin składa się z dwóch części: testowej (pytania z wyszczególnionymi możliwościami odpowiedzi do wyboru) i otwartej (pytania wymagające samodzielnego wpisania odpowiedzi). W części testowej będą pytania z czterema możliwościami odpowiedzi, z których tylko jedna będzie prawdziwa. Zakreślenie poprawnej odpowiedzi oznacza trafienie (1 punkt), zakreślenie niewłaściwej odpowiedzi oznacza błąd (-1 punkt), a brak zaznaczenia odpowiedzi oznacza lukę (0 punktów). Ostateczny wynik testu będzie zależny od liczby trafień, błędów i luk, przy czym waga błędów jest większa niż luk. Za odpowiedzi na pytania otwarte będzie można otrzymać od 0 do kilku punktów, a więc mają one większą wagę niż pytania testowe.

Próg punktowy zaliczenia będzie miał charakter empiryczny, tzn. określę go dopiero po sprawdzeniu poprawności odpowiedzi na pytania i zapoznaniu się z rozkładem wyników punktowych zdających.

Przyjmuję, że odpowiedź na pytanie testowe dobrze przygotowanemu studentowi nie powinna zabrać więcej niż 1 minutę, a odpowiedź na pytanie otwarte - więcej niż 15 minut.

Pytania testowe

Pytań testowych przewiduję kilkadziesiąt (najprawdopodobniej od 20 do 30 w przypadku połówki i od 40 do 60 w przypadku całości egzaminu). Odpowiedzi do pytań testowych są tak dobrane, aby utrudnić znalezienie właściwej odpowiedzi prostą drogą eliminacji tych z nich, które na pierwszy rzut oka wydają się zupełnie bezsensowne, nielogiczne itp. Ze względu na to, że błędne odpowiedzi wpływać będą na wynik punktowy, strategię „strzelania” należy stosować ostrożnie. Jeżeli mamy pewność, która odpowiedź jest prawdziwa, zaznaczamy ją. Jeżeli zupełnie nie wiemy, która z odpowiedzi jest prawdziwa, losowe zaznaczenie jednej z nich oznaczać będzie wysokie prawdopodobieństwo popełnienia błędu. Jeżeli któraś z odpowiedzi wydaje nam się właściwa, ale pewności nie mamy, trzeba wybrać między strategią ryzykowną a strategią ostrożną. Zbyt ryzykowna strategia oznacza, że będzie wiele błędów, a zbyt ostrożna - że będzie wiele luk i wynik egzaminu w obu przypadkach okaże się negatywny. Najlepszą strategią jest więc solidne przygotowanie do egzaminu, aby zminimalizować znaczenie loterii błędów i luk.

Zaznaczenie więcej niż jednej odpowiedzi oznacza błąd. Dopuszczalna jest tylko jedna poprawka w zaznaczaniu odpowiedzi, więcej poprawek oznaczać będzie błąd. Należy więc zaznaczać odpowiedzi po przemyśleniu i z rozwagą.

Pytania otwarte

Pytania otwarte znajdują się na końcu każdego z opublikowanych wykładów. Spośród nich wybiorę te, które wymagają chwili zastanowienia i dłuższej odpowiedzi. Treść wybranych pytań może być przeze mnie zmodyfikowana, ale dotyczyć one będą tego samego zakresu wiedzy. W odpowiedziach na ten rodzaj pytań należy bezpośrednio nawiązywać do wiedzy uzyskanej z wykładów (lektur), gdyż znajomość i zrozumienie ich treści mają one sprawdzać. Odpowiedzi „na logikę”, „lanie wody” bez wyraźnego nawiązywania do treści wykładowych uzyskają 0 punktów. Odpowiedzi powinny być względnie wyczerpujące, tzn. za odpowiedzi jedno lub dwuzdaniowe liczba punktów wyniesie 0. Własne merytoryczne komentarze i przemyślenia na bazie treści wykładowych w odpowiedzi na pytania otwarte mogą podnieść wynik punktowy.

Odpowiedzi należy zapisywać wyraźnym charakterem pisma, odpowiedzi nieczytelne otrzymają 0 punktów.

Przykładowe pytania

Poniżej zamieszczam przykładowe pytania testowe. Mogą one pojawić się na egzaminie, ale nie muszą.

Przykładowe pytania testowe

1. Do wartości, które J. Supińska uznała za tradycyjnie „nierozdzielnie zrośnięte” z polityką społeczną NIE należał/o/a

1. Równość

2. Bezpieczeństwo

3. Wolność

4. Kolektywizm

2. Kryterium podziału polityki publicznej zastosowane przez T.J. Lowiego odwoływało się do

1. Kosztów i korzyści jakie przynosi polityka publiczna

2. Przedmiotu oddziaływania polityki publicznej i prawdopodobieństwa użycia przymusu

3. Pozytywnych i negatywnych cech przypisywanych grupom docelowym polityki publicznej

4. Nakładów i wpływu polityki publicznej na społeczeństwo

3. Charles Wright Mills uznał za zasadnicze dla ukształtowania wyobraźni socjologicznej rozpoznanie różnicy między

1. problemami gospodarczymi a kwestiami społecznymi

2. kwestiami społecznymi a kwestiami socjalnymi

3. kłopotami osobistymi a kwestiami publicznymi

4. problemami społecznymi a kwestiami publicznymi

4. J. Supińska do siedmiu cech definicyjnych kwestii społecznej NIE zaliczyła:

1. prowadzą do zachowań ludzi będących wyrazem tych niepokojów i napięć

2. nie mogą zostać samodzielnie przezwyciężone

3. kumulują się w pewnych grupach społecznych

4. wynikają z niezaspokojonych pragnień

5. Pogląd J. Czapińskiego na źródła szczęścia najlepiej oddaje następujące zdanie

1. Źródło szczęścia tkwi w nas samych, zaś okoliczności życiowe mogą jedynie chwilowo wtrącać nas w poczucie nieszczęścia, z którego i tak o własnych siłach, raczej szybciej, niż później się wydobywamy

2. Źródło szczęścia tkwi w okolicznościach życiowych, to co wewnętrzne w nas może jedynie chwilowo wtrącać w poczucie nieszczęścia, z którego wydobywamy się, gdy poprawią się okoliczności życiowe

3. Źródło szczęścia tkwi w zaspokojeniu podstawowych potrzeb, gdyż od nich zależy wolność człowieka w realizowaniu sensu życia

4. Źródło szczęścia tkwi w osiąganiu celów życiowych, które zostały określone w planach życia, który każdy przyjmuje mniej lub bardziej świadomie

6. W ramach postrzegania społeczeństwa przez pryzmat metafory pola walki preferowane są strategie rozwiązywania problemów społecznych

1. Rewolucyjno-mobilizujące

2. Reformatorsko-korekcyjne

3. Edukacyjno-przystosowawcze

4. Socjalizacyjno-wychowawcze

7. Granicę ubóstwa dla danego gospodarstwa domowego oszacowano na 2000 zł miesięcznie. Dochody netto tego gospodarstwa domowego wynosiły 1500 zł. Jaki poziom niezaspokojenia potrzeb ma to gospodarstwo domowe?

1. 75%

2. 85%

3. 25%

4. 20%

8. W społeczeństwie złożonym ze 100 gospodarstw dochody poniżej linii ubóstwa miało 15. Stopa ubóstwa w tym społeczeństwie wynosi

1. 15%

2. 25%

3. 35%

4. 45%

9. Redukcja ubóstwa w wyniku interwencji polityki społecznej to jej

1. Zamierzony skutek pozytywny

2. Niezamierzony skutek negatywny

3. Zamierzony skutek negatywny

4. Niezamierzony skutek pozytywny

10. W gminie X było 100 bezrobotnych absolwentów, uruchomiono program pomocy adresowany do tej grupy. Ewaluacja działania tego programu dała następujący wynik: 50 absolwentów w gminie znalazło pracę, z tego 40 brało udział w programie, a dzięki niemu znalazło pracę 30. Jaki jest wpływ netto programu w stosunku do początkowej liczby bezrobotnych?

1. 50%

2. 40%

3. 30%

4. 20%

11. W którym z modeli polityki społecznej kontrola społeczna ma największe znaczenie?

1. Model instytucjonalny

2. Model korporacyjno-konserwatywny

3. Model rezydualny

4. Model motywacyjny

1

---