BIOMEDYKA cd, Studia


Ontogeneza / rozwój osobniczy /- to procesy zachodzące w organizmie, których kierunek wyznaczają cechy genetyczne i warunki środowiskowe. Rozwój osobniczy człowieka jest szczególny gdyż wynika z dużej zmienności genetycznej / zmienność mutacyjna i rekombina-cyjna - dziedziczna, zmienność środowiskowa - tej nie dziedziczymy. Narastanie tej zmienności ma swoje źródło w ograniczeniach selekcji naturalnej hamowanej warunkami socjalnymi i rozwojem medycyny. W toku rozwoju osobniczego kształtuje się osobowość.

Osobowość - jedno z podstawowych pojęć psycho - logicznych definiowane jako zbiór względnie stały cech psychicznych człowieka odróżniających go od innych ludzi warunkujących stałość jego zachowania bądź jako system biologicznych i psychologicznych właściwości człowieka warunkujący organizację jego czynności psychologicznych, tożsamość, kierunek i sposób przystosowania do otoczenia. Głównymi składnikami tego systemu są jego posta - wy, przekonania, uczucia, motywy jakimi się kieruje, wartości, zainteresowania, poglądy, a w szczególnym ujęciu także inteligencja, zdolności, temperament.

Rozwój osobniczy można badać pod kątem kształto-wania się osobowości psychicznej, czyli właściwo - ści charakteru, inteligencji itp. albo pod kątem osobowości biologicznej - rozwoju fizycznego. Kształtowanie się osobowości biologicznej charakteryzuje wzrost organizmu oraz doskonalenie budowy ciała. Rozwój organizmu wiąże się z koniecznością dostarczania mu tlenu, wody, mater - iałów budulcowych i energetycznych, które podlegają skomplikowanym procesom - przemianie materii / metabolizm /.

Anabolizm - tworzenie czegoś, synteza. Ze związków prostych tworzy się związki złożone np. synteza białka, glikogenu, tłuszczu. Jest to proces endoergiczny. A + B = C

Katabolizm - rozkład, jest to proces egzoergiczny np. oddychanie. C = A + B

W rozwoju dziecka można wyróżnić :

Rozwój psychiczny i fizyczny są ze sobą ściśle powiązane i tworzą nierozerwalną całość.

Podział wg etapowości i czasu trwania :

  1. płodowy / prenatalny / - od chwili poczęcia do narodzin

  1. pozapłodowy - od narodzin do pełnej dojrzałości

Czynniki endogenne genetyczne - współdziałające i współdecydujące o wszystkich strukturach i funkcjach organizmu / o płci organizmu, o szybkości zmian i poziomie metabolizmu, właściwościach fizycznych i psychicznych /. Akcja poszczególnych genów różnie się przejawia, jedne działają raczej pojedynczo inne w zespołach. Endogenne czynniki genetyczne można nazwać determinantami, określają one bowiem z góry i w zasadzie w formie nieodwracalnej przebieg rozwoju w danych warunkach.

Do czynników endogennych z grupy niegenetycznych i paragenetycznych zwanych stymulatorami lub regulatorami zaliczamy przede wszystkim układ nerwowy, hormonalny, narządy i tkanki. Układ nerwowy jako nadrzędny integruje i reguluje pracę pozostałych układów.

Układ dokrewny przez swoiste gruczoły oddające bezpośrednio do krwi swe produkty wytwarza swoiste, wewnętrzne środowisko chemiczne. Hormony wpływają na wszystkie funkcje życiowe i przemiany np. wzrost, układ krążenia, układ rozrodczy, metabolizm. Działanie ich jest zazwyczaj sprzężone : jedne oddziałują synergistycznie inne antagonistycznie. Współdziałają ściśle z układem nerwowym, wobec czego mówi się o układzie neurohormonalnym. Endokrynologia zajmuje się hormonami.

Gen recesywny - gen, który nie ujawnia się jeżeli jest w pobliżu gen dominujący.

Genotyp - zbiór wszystkich genów danego osobnika, ale najczęściej ten termin dotyczy pary genów.

Heterozygota - osobnik, którego dana cecha zawiera 2 różne geny.

Fenotyp oznacza wygląd zewnętrzny.

Allele - para genów.

Homozygota - osobnik, którego dana cecha ma 2 takie same geny np. AA lub aa.

Geny leżą na chromosomach, ułożone są liniowo. Za wytworzenie jednej cechy odpowiada para genów. Geny oznaczamy dużymi i małymi literami alfabetu.

Hormony pod względem chemicznym są pochodzenia białkowego / czyli mogą być aminokwasami, peptydami, białkami /i sterydowego / testosteron /.

Geny sprzężone : geny leżą w chromosomach. Jeżeli leżą w jednym chromosomie blisko siebie i dziedziczą się razem to sprzężenie jest tym silniejsze im bliżej leżą koło siebie. Z chromosomem X związane są dwie choroby genetyczne, które wywołuje gen recesywny. Tymi chorobami są hemofilia i daltonizm. W genetyce określa się je używając litery h / H / i d / D /. Chromosom XY występuje tylko u mężczyzn i jest ważny bo determinuje płeć i cechy typowo męskie.

Antygen - obce ciało.

Erytrocyt - fragment tkanki łącznej.

Aglutynina - rodzaj przeciwciała.

Typy zmienności :

  1. środowiskowa lub modyfikacyjna lub fluktuacyjna - nie dziedziczna

  2. rekombinacyjna - dziedziczna

  3. mutacyjna - nagła skokowa zmiana w DNA pod wpływem czynników mutagennych.

Typy mutacji :

  1. genowe

  2. chromosomowe

  3. genomowe

Delecja - wypadnięcie fragmentu chromosomu wraz z genami.

Duplikacja - powielenie fragmentu chromosomu wraz z genami.

Translokacja - doczepienie się fragmentu chromosomu niehomologicznego.

Ważniejsze choroby genetyczne :

1.Związane z metabolizmem :

2.Związane z autosomami :

3.Związane z chromosomami X i Y :

*tyrozyna } choroba basedowa - nadczy -

*trójjodotyronina } nność nerek, zwiększoony

} metabolizm, gwałtowne

} chudnięcie, wytrzeszcz oczu

*kalcytonina - odpowiada za gospodarkę wapniem

Antagonistycznie do kalcytoniny działa paradhormon - produkowany przez przytarczyce. Zbiera nadmiar wapnia i wbudowuje go w kości lub uwalnia.

Czynniki egzogenne / zewnętrzne / - dzielą się na występujące w życiu płodowym - wpływają na rozwój zarodka i płodu ze środowiska zewnętrznego poprzez ustrój matki i kształtują właściwości fenotypowe organizmu. Nazywają się modyfikatorami i należą do nich:

1.Choroby matki w ciąży - do szczególnie niebezpiecznych należy zakażenie wirusem różyczki, które powoduje w pierwszych tygodniach ciąży wiele wad rozwojowych / w czasie trwania organogenezy 4-12 tydzień, gdy tworzą się zawiązki narządów/. Podobne działanie wykazują wirusy grypy, odry, świnki, ospy wietrznej, wirusowego zapalenia wątroby. Krętek blady wywołuje kiłę, powoduje poronienia lub porody martwe bądź żywe lecz uszkodzone z kiłą wrodzoną. Dlatego kobiety ciężarne bada się w poradni K. Wczesne wykrycie umożliwia wyleczenie ciężarnuj i niedopuszczenie do zakażenia płodu. Równie niebezpieczne jest zakażenie pierwotniakiemtoksoplazmozy, które może przebiegać łagodnie lub bezobjawowo, a u płodu powoduje obumarcie lub urodzenie dziecka z ciężkimi wadami rozwojowymi. Pewną rolę ochronną dla zarodka spełniają błony płodowe, a później łożysko lecz nie zawsze bariera ta jest skuteczna. Ujemny wpływ na rozwój płodu mają: przewlekła choroba nerek, cukrzyca, choroby układu krążenia i oddechowego.

2.Tryb życia matki i sposób żywienia - niedożywienie matki piciąga obumieranie i resorpcję płodu, powstają wady rozwoju.

3.Zatrucia związkami chemicznymi - szczególnie niebezpieczne są sole metali cężkich, związki azotu, tlenek węgla, związki siarki, aldehydy. Działanie toksyczne tych związków jest różnorakie: mutagenne, teratogenne/wady w okresie organogenezy/ i karcinogenne/tworzą się zmiany nowotworowe/.

4Szkodliwe rodzaje promieniowania - jonizujące, kosmiczne, mikrofalowe.

5.Choroby płodu i urazy okołopłodowe - mogą wystąpić różnorakie wady rozwojowe układu krążenia, oddychania, zaburzenia ruchu. Prowadzą do poronień.

W życiu pozapłodowym - dzielą się na występujące w środowisku biogeograficznym i społeczno - ekonomicznym. Elementy pierwszego określa się jako modyfikatory naturalne, a drugiego jako kulturowe lub sztuczne. Do elementów pierwszego zalicza się: pasożyty /bakterie, wirusy /, powietrze, wodę, klimat / temperaturę, wilgotność, ciśnienie /, zanieczyszczenia. Do drugiego: standard życiowy, poziom wykształcenia i kultury rodziców od czego zależą: poziom higieny mieszkania, higieny osobistej, higieny żywienia, atmosfera domu, poziom bytowy dziecka, liczebność rodziny, tradycje, światopogląd.

Podział układu nerwowego:

1.układ centralny /ośrodkowy/ - w skład wchodzi mózg i rdzeń kręgowy.

2.układ obwodowy - tworzą go nerwy odchodzące od mózgu i rdzenia.

3.układ autonomiczny /wegetatywny/ - unerwia narządy wewnętrzne i składa się z dwóch antagonistycznych układów: współczulnego i przywspółczulnego.

Allele wielokrotne - przykładem jest dziedziczenie grup krwi przez człowieka A, B, AB, 0. Jeżeli osobnik ma grupę krwi A to nie wiemy czy jest to homozygota AA czy też homozygota A0. Podobnie jest z grupą B. W przypadku grup 0 i AB sytuacja jest prosta.

Współdziałanie genów niealleicznych - może być tak, że jedna cecha organizmu jest uwarunkowana działaniem wielu genów niealleicznych /wielu par różnych genów/.

Supresja - znoszenie efektów fenotypowych jednych genów przez inne - tzw. geny supresory.

Mutacje - nagłe, skokowe, bezkierunkowe zmiany w DNA, w wyniku których pojawia się organizm zwany mutantem.

Mutacje genowe - powstają na poziomie DNA w wyniku zmiany sekwencji nukleotydowej genu:

Mutacje chromosomowe - dotyczą samej struktury chromosomów, związane są z częstymi ich pęknięciami pod wpływem działania mutagenów oraz ruchów w czasie kariokinezy. Mogą powstać w wyniku:

Mutacje genomowe - zmiany liczby chromosomów, zarówno autosomów jak i allosomów. W genomie człowieka powodują śmierć lub anomalie rozwojowe

Spermatogeneza - proces powstawania i dojrzewania gamet męskich, czyli plemników, przebiega w gonadach samca - jądrach.

Oogeneza - proces powstawania i dojrzewania gamet żeńskich, czyli komórek jajowych, zachodzi w gonadach samicy - jajnikach

W komórkach ciała człowieka występuje 46 chromosomów (2n), w tym 23 pochodzi od ojca, a 23 od matki. Zostały one przekazane za pośrednictwem komórki jajowej (1n) i plemnika (1n). 44 chromosomy to tzw. autosomy - warunkują ogólne cechy fizyczne i umysłowe, natomiast 2 chromosomy X i Y - tzw. allosomy lub heterochromosomy warunkują płeć.

Zadanie : zdrowa kobieta, której ojciec jest chory na hemofilię

ma dzieci ze zdrowym mężczyzną.

Zadanie 2 : ona zdrowa on chory

Zadanie 3 : matka ma grupę A, a dziecko ma grupę 0,kto może być ojcem?



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
NOM - ściąga cd, Studia materiały, NoM
REFERAT - CD, studia, II ROK, Psychologia społecznego niedostosowania
WIEK NIEMOWLĘCY CD, Studia, Fizjoterapia, Studia - fizjoterapia, Psychologia, wykłady
pytania cd, studia, 4 rok, immunologia, pytania
PSYCHOLOGIA CD, Studia, Fizjoterapia, Studia - fizjoterapia, Psychologia, wykłady
Teoria wychowania w polskiej myśli pedagogicznej. Cd., studia różne, Opracowania
LEKCJA 1 CD., Studia administracja WSAP Białystok, rok 4 sem 1( Hasło 4), psychologia społeczna
biomedyka pojęcia, Studia
podlewski- cd, studia pielęgniarstwo
Ćwiczenie nr 24-cd, Studia, Semestr 1, Fizyka, Sprawozdania
26-CD, studia, Budownctwo, Semestr II, fizyka, Fizyka laborki, Fizyka - Labolatoria, Ćwiczenie nr26
06. Układ trawienny cd, Studia - materiały, Histologia, Wykłady - histologia
BIOMEDYCZNE PODSTAWY, STUDIA- ed. elementarna, rok I, sem.II, biomedyczne podstawy rozwoju i wychowa
Opracowanie cd, Studia, Ogrodnictwo, Podstawy sadownictwa, Egzamin
Biomedyka - Autyzm, STUDIA -PRYWATNE, Studia - wykłady - Dorota, telefon
ROZWÓJ PERCEPCJI, studia - praca socjalna, Biomed
PROGRAM STYMULACJI ROZWOJU DZIECKA W OKRESIE NIEMOWLĘCYM, Studia materiały, Biomedyczne podstawy roz
Biomedyka2, Studia

więcej podobnych podstron