Dr. Bogdan Radomski

FINANSE MIĘDZYNARODOWE 120-180-0482

Semestr Zimowy 2009/2010

WYKŁAD V TRANSAKCJE NA RYNKU DEWIZOWYM

Cel wykładu: - prezentacja i przykłady podstawowych transakcji walutowych.

Transakcje walutowe mogą być:

Rzeczywiste: Transakcje rzeczywiste: spot market, terminowe

forward i swap walutowy

Nierzeczywiste:

Takie, którym celem niekoniecznie jest sama dostawa walut, lecz

wykorzystanie, korzystnych okoliczności, jakie mogą powstać z

faktu możliwości posiadania danych walut. Okoliczności jakie

mogą tutaj występować to, zmiany kursu walut, lub zmiany stóp

procentowych

transakcje tego typu to: - futures walutowe, opcje walutowe

RODZAJE TRANSAKCJI RZECZYWISTYCH

• TRANSAKCJE RZECZYWISTE NATYCHMIASTOWE : SPOT MARKET ( KASOWE)

- obejmuje transakcje kasowe kupno- sprzedaż walut zagranicznych z

natychmiastowym wykonaniem zamówienia,

• „rzeczywiste” rozliczenia transakcji następuje do 48 godzin od jej

zawarcia, czas ten jest wykorzystywany na skompletowanie

dokumentów, księgowania i transfery pieniądza, lub poprzez

natychmiastową zamianę walut ( kupno-sprzedaż w banku, kantorze, )

- rynek kasowy obejmuje transakcje, które głównie związane są z

rozliczeniami handlowymi, kupnem- sprzedażą aktywów finansowych,

- kursy - ceny walut na rynku kasowym podawane są jako notowania

• Procedury transakcji kasowej:

- transakcja OTC

otwarcie w banku handlowym dwóch rachunków:

- ustalenie warunków transakcji ( kurs, banki,

• kupujący wpłaca swoją walutę równowartość zamówionej kwoty waluty

obcej

- sprzedający wpłaca swoją walutę na rachunek wskazany przez kupującego

• bank handlowy przekazuje noty kontraktowe potwierdzającej wykonanie

zamówień wraz z potwierdzeniem wykonania zleceń płatniczych

• TRANSAKCJE RZECZYWISTE TERMINOWE

Transakcja terminowa rzeczywista ( forward) polega na tym, że kontrahenci w dniu jej zawierania ustalają: kwoty dostaw walut, kurs i termin jej wykonania. W terminie zapadalności rozwiązanie jej występuje w formie transakcji spot.

Strony: najczęściej bank i nabywca waluty ustalają w dniu zawarcia umowy

1. termin transakcji,

2. kwoty walut

3. kurs walutowy na dzień rozwiązania transakcji

Terminy transakcji: 7, 15, 30 , 60 dni lub terminy łamane

Na rynku transakcji terminowych można dokonywać transakcji

terminowych w czasie standardowym ( wielokrotność tygodnia lub miesiąca) lub okresie niestandardowym ( daty łamane)

W terminie zapadalności transakcji terminowej istnieje obowiązek kupna lub sprzedaży walut. W innym przypadku następują sankcje karne

• KURS TERMINOWY - jest przyszła cena (kurs) waluty obcej ustalona na

określony termin.

MARŻA TERMINOWA:( Forward margin)

Podstawą do ustalenia kursu walutowego jest ustalenie

marży terminowej: t.j różnicy jaka występuje w oprocentowaniu

krótkoterminowych kredytów finansowych dla walut będących

przedmiotem transakcji

Różnica ta jest punktem granicznym do którego zmierza marża terminowa

wyznaczająca kurs terminowy- przy założeniu, że popyt i podaż na dane

waluty jest zrównoważony.

Przykład I: . Jeżeli oprocentowanie USD = 6% p.a

CHF = 4% p.a.

Kurs kasowy 1$ = 2 CHF

to, zasada wyznaczenia kursu terminowego na 1 rok jest następująca: kurs terminowy winien być graniczną wartością równoważącą dochody ( koszty) obu kredytów:

A. Przykład: właściciel kapitału $ 1000,0 dokona transakcji terminowej, jeżeli

kurs terminowy ustali się na następującym poziomie:

a. $ 1000 lokowane w $ przynosi rocznie $ 60 - kapitał po roku = $ 1 060

b. jeżeli zamieni $ 1000 na CHF 2000 to rocznie przyniesie mu CHF 80

- kapitał po roku CHF 2080

c. Zamiana ( sprzedaż $ za CHF ) jest opłacalna, gdy cena wynosi

CHF 2080 : $ 1060 = CHF 1,9622\ $1,

dlatego, że przy tym kursie i tylko tym lokaty w obu walutach

przynoszą identyczne stopy zwrotu

• zatem, że jeżeli kurs kasowy wynosi w dniu zawierania transakcji terminowej CHF 2\$1 to na termin posiadacz $ zgodzi się sprzedać je za CHF tylko wtedy, gdy kurs terminowy wynosić będzie $1\ CHF1,9622, czyli

Przykad II: Inna metoda obliczania kursu terminowego:

a. Stopy procentowe obu kredytów wynoszą odpowiednio :

$ = 6% p.a. i CHF = 4% p.a. ( per annuum)

Różnica oprocentowania obu kredytów ( marża terminowa forward margin) wynosi 6% - 4% = 2% i to jest punkt graniczny wyznaczający opłacalność danej transakcji, czyli różnica między dzisiejszym kursem kasowym a przyszłym kursem terminowym winna wynosić 2%, tj: 2% z 2,0 = 0.04 CHF. wartość marży terminowej w CHF.

b. ile zatem wynosi kurs terminowy: jest tutaj stosowana pewna zasada: jeżeli

oprocentowanie danej waluty jest wyższe od jej vis a vis to jej notowanie na

termin jest słabsze ( lub jej vis a vis jest mocniejsze) czyli 2,00 - 0,04 = CHF1,96\$1

d. jeżeli rośnie cena ( oprocentowanie) danej waluty na rynku pieniężnym, to

to notowania jej kursu terminowego będą coraz słabsze - czyli lepiej jest

kupować tę walutę na termin niż spot, …..

MOTYWY ZAWIERANIA TRANSAKCJI TERMINOWYCH:

1. Transakcje hedgingowe - poszukiwanie bezpieczeństwa w transakcjach HZ

• nieprzewidywalna zmiana kursu walut posiadanych wobec walut poszukiwanych lub walut spodziewanych

• w transakcjach eksportowych

spadek kursu waluty transakcyjnej to strata eksportera

wzrost kursu waluty transakcyjnej to zysk dodatkowy eksportera

• transakcjach importowych powyższe zmiany kursu będą oddziaływały odwrotnie:

• wzrost kursu (a.) to podrożenie transakcji importowej

• spadek kursu (b.) to potanienie transakcji importowej

Ważniejsze terminy:

• transakcje terminowe, rzeczywiste, nierzeczywiste

• kursy kasowe i terminowe

• marża terminowa

• przedmiot transakcji walutowej

Pytania i zadania;

1. Co odróżnia transakcje walutowe rzeczywiste od nierzeczywistych

2. Czym różni się transakcja OTC od transakcji inkasowej

3. Co to są dewizy - czy one są także pieniądzem ?

4. Jak powstaje kurs kasowy

5. Cechy transakcji terminowej rzeczywistej - co oznacza termin” rzeczywista”

6. Kurs terminowy - czynniki wyznaczające

7. Jakie stopy krótkoterminowe możemy przyjąć jako podstawę obliczania kursu terminowego

8. Jak teoretycznie uzasadniamy stosowanie kursu terminowego

9. Marża terminowa - jak powstaje

10. Czy może istnieć kilka kursów terminowych do wyboru dla danej konkretnej transakcji terminowej

11. Co się stanie jeżeli wybierzemy kurs terminowy powyżej lub poniżej jego wartości ustalonej przy pomocy marży terminowej

12. Jak kurs terminowy zabezpiecza przed ryzykiem kursowym

13. Procedury zawierania transakcji terminowej

Literatura zalecana:

Keith Pilbeam: International Finance. Macmillan Press Ltd 1992, str. 23

k. Lutkowski Finanse Międzynarodowe, Warszawa 2007, r. IV

4

4

---