Lingwistyka strukturalna
- strukturalizm jest kontynuacją i realizacją koncepcji de Saussure'a
- w zakresie strukturalizmu klasycznego rozróżnia się trzy duże szkoły:
Szkoła praska (praska lingwistyka funkcjonalna)
Szkoła kopenhaska (glossematyka)
Szkoła deskryptywistów amerykańskich
- strukturaliści różnych szkół ciągle wymieniają de Saussuer'a jako twórcę współczesnej lingwistyki, a różne interpretacje jego dzieła były przyczyną powstania tych szkół
- wspólną cechą różnych kierunków lingwistyki strukturalnej jest ujęcie języka jako systemu relacji, struktury immanentnej; pierwowzór tego ujęcia tkwi w tezach de Saussure'a, głoszącego, że przedmiotem językoznawstwa jest język sam w sobie, że jest on układem synchronicznych stosunków, że nie jest substancją, lecz formą
- przedmiotem lingwistyki strukturalnej jest sieć relacji językowych, wszystkie szkoły zajmują się jedną stroną struktury i wspólne jest dla nich badanie struktur najpierw w fonologii i gramatyce
- oznacza to odrzucenie metody młodogramatyków, atomizmu, fizjologizowania i psychologizowania, a z drugiej strony wyłączenie z opisu językowego wszelkich elementów pozajęzykowych
- język jest ujmowany raczej na płaszczyźnie synchronicznej, jako system czystych relacji
- lingwiści strukturalni badają stosunek każdego elementu językowego do całości innych elementów językowych, mając za cel obszerny obraz struktury języka. Struktura ta jest zwartą całością, w której wszystkie części są wzajemnie od siebie uzależnione.
- lingwistyka strukturalna opiera się na hipotezie, że język jest systemem znaków
-jej podstawową zasługą jest ukazanie drogi do dokładnego opisu zjawisk językowych
Różnorodność szkół
- mimo wspólnej koncepcji całej lingwistyki strukturalnej różnice trzech szkół strukturalistycznych są znaczne, dotyczą filozoficznego punktu wyjścia, koncepcji lingwistycznej i sposobu pracy
- Amerykanie wychodzą od potrzeb praktycznych(początkowo badanie języków indiańskich, później nauczanie języków obcych) i opierają się na filozoficznym podłożu behawiorystycznym. Lingwiści kopenhascy - na filozoficznym gruncie neopozytywizmu- dążą do teoretycznego i uniwersalnego modelu struktury językowej.
- Glossemantycy i Amerykanie podkreślają wewnątrzjęzykowy sposób badania, natomiast szkoła praska obejmuje również elementy pozajęzykowe i bardziej nawiązuje do tradycji.
- substancja dźwiękowa jest włączana do badań przez fonologów praskich i amerykańskich, ale nie przez glossematyków, dążących do usunięcia z opisu lingwistycznego wszelkiej substancji. Szkoła praska posługuje się zarówno substancją fonologiczną, jak i semantyczną.
- szkoła praska interesuje się langue i parole, szkole kopenhaskiej chodzi tylko o langue, a szkołom amerykańskim prawie wyłącznie o parole