Gramatyka funkcjonalna
Gramatyka funkcjonalna, traktująca funkcję w aspekcie celowościowym (forma pełni funkcję=służy do określonego celu)i psychofizjologicznym (język jest funkcją struktury psychofizjologicznej człowieka) Jednym z jej przedstawicieli jest Wilhelm Schmidt. Podstawę stanowi tu relacja funkcja : forma rozpatrywana w pierwszym rzędzie na płaszczyźnie semantycznej. W relacji tej pojawia się czynnik pośredni w postaci znaczenia stanowiącego leksykalne lub gramatyczne odbicie rzeczywistości, w stosunku do którego forma (foniczna i strukturalna) jest wykładnikiem zewnętrznym, a funkcja polega na reakcji odbiorcy. W sumie rozważania te, kilkakrotnie modyfikowane są bardzo abstrakcyjne i niezbyt odkrywcze. Szczegółem dość istotnym jest fakt, iż próby te powstają w znacznym stopniu pod kątem widzenia zastosowania praktycznego w szkole.
G.F. Meier przejął system L. Weisberga, dotyczący układu członu oznaczonego, który jest widzeniem rzeczywistości narzuconym przez język ojczysty, natomiast człon neumatyczny (oznacza myśl) jest myśleniem zgodnym z logiką i we wszystkich językach identyczny. W tym układzie funkcja językowa danej kategorii gramatycznej wynika z jej pozycji, jako elementu oznaczonego, w systemie neumatycznym (logicznym); mówiąc inaczej, znaczenie może być określone tylko poprzez swój stosunek do myśli logicznej. G.F. Meier zajmujący się problematyką wzajemnego stosunku formy i funkcji przebudował to na płaszczyźnie semantyki.