Międzynarodowa karta praw osoby ze stomią
1. Każdy pacjent przed operacją powinien uzyskać porady, które pozwolą mu podjąć w pełni świadomie decyzję o operacji, dadzą wiedzę o korzyściach wynikających z leczenia oraz o zasadniczych aspektach życia ze stomią.
2. Stomia powinna być wytworzona w optymalnym dla pacjenta miejscu, zgodnie z zasadami medycznymi i z uwzględnieniem wszystkiego, co będzie sprzyjało komfortowi pacjenta. Takie jest podstawowe prawo pacjenta.
3. Pacjent ma prawo do uzyskania wsparcia specjalistów medycznych i specjalistycznej opieki pielęgniarskiej tak przed, jak i po operacji, zarówno w czasie pobytu w szpitalu oraz po powrocie do domu.
4. Osoba ze stomią ma prawo otrzymać pełną, bezstronną i obiektywną informację dotyczącą sprzętu stomijnego oraz zasad i sposobów zaopatrzenia w ten sprzęt.
5. Osoba ze stomią ma prawo dokonywać wolnego wyboru sprzętu spośród dostępnego w danym kraju, bez jakiegokolwiek przymusu, skrępowania i ograniczeń.
6. Osoba ze stomią ma prawo do informacji o krajowym towarzystwie stomijnym oraz ma prawo do uzyskania wsparcia ze strony takiego towarzystwa.
7. Osoba ze stomią ma prawo do uzyskania wszelkich informacji ważnych z punktu widzenia jej życia oraz pracy, ma prawo oczekiwać takich informacji dla rodziny i przyjaciół, tak aby wzrastała powszechna świadomość co do warunków, jakie są niezbędne dla przystosowania do stomii oraz do osiągnięcia przez osoby ze stomią zadowalającej jakości życia po operacji.
Rodzaje Stomii
Ileostomia- połączenia światła jelita krętego ze skórą powłok brzusznych
Kolostomia- połączenie jelita grubego ze skórą
Jednolufowa-przewód pokarmowy kończy się na powłokach brzusznych, reszta część jest wycięta lub zaszyta na ,,ślepo”
Dwulufowa- ,,pętlowa” jeden otwór jest końcowym odcinkiem jelita, drugi jest naturalna droga do odbytu
Przyczyny: wrzodziejące zapalenie jelita, choroba Leśniowskiego-Crohna, nowotwory jelita, polipowatość rodzinna jelita grubego, porażenie jelit (zespół Ogilvie)……
Wytworzenie sztucznego odbytu doprowadza do znacznego upośledzenia jakości i aktywności życia człowieka. Związane jest to ze zmianą wyglądu ciała i utraty kontroli wypróżnień- jedna z zasadniczych funkcji dla człowieka. Ważna jest kondycja psycho-fizyczna chorego, zasób wiedzy na temat stomii, otrzymanego wsparcia społecznego oraz opieki specjalistycznej.
Sposób przygotowania pacjenta do zabiegu na jelicie:
Oczyszczenie z mas kałowych i flory bakteryjnej. Oczyszczenie powinno obejmować :dietę (przed planowanym zabiegiem ubogoresztkowa), przez 24godz (najlepiej 48 godz) nie podawać choremu pokarmów stałych, tylko płyny w celu utrzymania prawidłowego nawodnienia. Wybór środków przeczyszczających zależy od lekarza: np.
Mannitol- niewchłanialny osmotycznie czynny sacharyd, który ściąga wodę do światła jelita i dzięki temu go oczyszcza
Glikol polietylenowy- izotoniczny płyn oczyszczający, nie jest rozkładany przez bakterie
Olej rycynowy lub cytrynian magnezu
Terapie oczyszczającą stosuje się do momentu uzyskania czystego płynu z odbytnicy
Stosuje się również antybiotykoterapię w celu zmniejszenia stężenia bakterii jelitowych, a tym samym zmniejszenia zakażenia pooperacyjnego
Ocena powłok skórnych brzucha chorego
Miejsce wyłonienia stomii dokonuje się w 3 pozycjach: siedzącej, stojącej, leżącej z uwzględnieniem dostępu wzrokowego pacjenta. Stomia wyłoniona powinna być oddalona co najmniej 4 cm od wykonanego cięcia chirurgicznego. Należy powiadomić chorego że worki stomijne zakładane bezpośrednio po zabiegu są większe a w miarę upływu czasu, kiedy błona śluzowa będzie mniej obrzęknięta , będzie można używać mniejszych rozmiarów
Pielęgnowanie Stomii po zabiegu:
Przed zmianą sprzętu pielęgniarka przedstawia choremu kolejność wykonywanych czynności, układa w wygodnej pozycji i uzgadnia dobór sprzętu. Następnie zdejmuje sprzęt, myje skórę wokół stomi(woda z mydłem) dezynfekuje gazikami ConvaCare , osusza . Pobiera szablonem miarę wielkości Stomii, wycina otwór w sprzęcie. W systemie dwuczęściowym należy pamiętać aby pierścień płytki był przynajmniej 1 cm większy od rozmiaru Stomii. Zakłada się worek na płytkę. Worek do kolostomii jest zamknięty, worek do ileostomii jest otwarty, ale zabezpieczony klipsem.
Nauka chorego z kolostomią wykonywania irygacji (zabieg oczyszczania jelita z mas kałowych). Irygacja wykonywana jest codziennie o tej samej porze(wyuczenie samoistnego opróżniania na zasadzie odruchu).
Sprzęt: zbiornik na wodę , rękaw foliowy, końcówka irygatora, zacisk regulujący przepływ wody. Woda powinna być letnia(ok. 30° C) w ilości 500-1000 ml. Po zabiegu zabezpieczamy stomię woreczkiem Mini Capem
Zalecenia dla pacjenta po wyłonieniu Stomii w przypadku zaparć
- wypicie szklanki przegotowanej wody na czczo lub przyjmowanie łyżki oliwy również na czczo
Spożywanie produktów świeżo fermentowanych: maślanka, jogurty
Eliminowanie produktów tłustych, wzdymających
Wprowadzenie do diety suszonych owoców( śliwek), otręby pszenne, siemię lniane
Stosowanie trudno wchłanianych cukrów(laktuloza), środków torujących(płynna parafina), środków zmiękczających (powidła śliwkowe)
Profilaktyczne stosowanie diety bogatoresztkowej (ciemne pieczywo, płatki owsiane, kasze)i bogatej w błonnik(owoce, pieczywo gruboziarniste, warzywa)
Dbanie o odpowiednią podaż płynów (2litry)
Zalecenia dla pacjenta po wyłonieniu Stomil w przypadku biegunki:
1 dzień dieta kleikowa
2-3 dzień marchwianka 1kg/dziennie w porcjach po 20 dag, gorzka herbata, napar z mięty, wywar z jagód
4-5 dzień chude , dobrze rozdrobnione mięso, białe czerstwe pieczywo, gotowana ryba
Po tygodniu można zastosować dietę lekkostrawną z 5-6 posiłkami dziennie
W przypadku obfitych stolców kontakt z lekarzem prowadzącym
Organizacje zrzeszające pacjentów ze stomią:
Polskie Stowarzyszenie Opieki Nad Chorymi Ze Stomią POL - ILKO
Poradnia przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Pirogowa
ul. Wólczańska 195
NZOZ Primus Poradnia Stomijna
ul. Kościuszki 48
NZOZ „Mediprim”
ul. Andrzeja Struga 43