Wsparcie społeczne
Jest to wszelka dostępna dla jednostki pomoc w sytuacjach trudnych. Wsparcie to konsekwencja przynależności człowieka do sieci społecznej.
Jest to stale dostępna właściwość relacji, służąca przystosowaniu, a także zdrowiu. Rodzaje: spostrzegane, otrzymywane, emocjonalne, poznawcze, instrumentalne, rzeczowe, duchowe.
Rodzaje wsparcia społecznego:
1) Wsparcie spostrzegane- efekt działania sieci wspierających i zdobywania doświadczenia w relacjach społecznych. Wynika z wiedzy i przekonań człowieka o tym gdzie i od kogo może uzyskać pomoc, na kogo może liczyć w trudniejszej sytuacji. Ocenia się w nim także przekonanie o dostępności sieci wsparcia
2) Wsparcie otrzymywane- faktycznie otrzymana pomoc. Ocenia się ją w odniesieniu do czasu i konkretnej sytuacji. Jest ono oceniane obiektywnie lub relacjonowane subiektywnie przez odbiorcę, jako faktycznie otrzymywany rodzaj i ilość wsparcia w określonym czasie.
Mierząc je można też ocenić poziom adekwatności i trafności wsparcia.
3) Wsparcie emocjonalne:
przekazywanie emocji podtrzymujących, uspokajających, odzwierciedlających troskę, i
pozytywne ustosunkowanie
ma na celu opiekę
uwalnia od napięć i negatywnych uczuć
wpływa na samoocenę
daje poczucie nadziei
jest najpowszechniejsze, oczekiwane, chociaż nie zawsze konieczne
4) Wsparcie poznawcze (informacyjne):
sprzyja lepszemu zrozumieniu sytuacji i problemu
zawiera informacje zwrotne na temat skuteczności różnych działań zaradczych
dzielenie się własnym doświadczeniem
grupy samopomocy
powoduje utrzymywanie się poczucia kontroli nad sytuacją
utrzymanie poczucia sprawstwa
5) Wsparcie instrumentalne:
rodzaj instruktażu o konkretnych sposobach postępowania
forma modelowania skutecznych zachowań zaradczych
może ograniczyć rozwój jednostkowych zasobów
stosowane w poradnictwie zdrowotnym i psychologicznym
ważne dla osób przewlekle chorych
stosowane w uzasadnionych sytuacjach, na wyraźne życzenie
6) Wsparcie rzeczowe (materialne):
pomoc rzeczowa i finansowa
bezpośrednie fizyczne działanie (karmienie, udostępnienie schronienia, itd.)
działalność charytatywna
dobrze realizuje się w społeczeństwach altruistycznych
zaopatrzenie w lekarstwa i środki leczenia
działanie na rzecz osób potrzebujących
7) Wsparcie duchowe:
sytuacje kryzysu egzystencjalnego
sytuacje terminalne, nasycone cierpieniem i lękiem przed śmiercią
hospicja, zespoły opieki paliatywnej
wymiana dotyczy poziomu sensu życia
czynniki indywidualne tworzące sens życia
duchowa strategia radzenia sobie