Kamila Bożek
DSW Resocjalizacja
gr. 5., Rok II; Tok B.
NORMALIZACJA ŚRODOWISKA ŻYCIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu społecznym stało się tematem żywo dyskutowanym. Zaczęto poszukiwać sposobu, aby osoby niepełnosprawne mogły czynnie uczestniczyć w życiu społecznym i zawodowym. Przychodzi mi tutaj na myśl znany powszechnie slogan kampanii skierowanej do przede wszystkim potencjalnych pracodawców i pracowników otwartego rynku pracy, którzy w przyszłości mogą zatrudniać lub współpracować z osobami o innych potrzebach.:
„Niepełnosprawni - pełnosprawni w pracy”
Dzieje się to za sprawą normalizacji, która jest szeregiem instytucjonalnych i pozainstytuacjonalnych działań zmierzających do stworzenia normalnych warunków życia, determinujących w dużej mierze jednostkowe relacje człowieka niepełnosprawnego w środowisku lokalnym. Normalizacja może odbywać się na różnych aspektach życia tj. :
mieszkanie w swoim domu, chodzenie, dojeżdżanie lub bycie dowożonym do pracy, spędzanie czasu wolnego poza domem,
normalizacja rytmu dnia - czyli przeżywanie dnia w rytmie typowym dla osób sprawnych,
normalizacja rytmu tygodnia, brak bowiem zajęć lub zanik rytmu tygodnia prowadzi do zaniku motywacji i aktywności
normalizacja rytmu roku (coroczny urlop, święta w gronie najbliższych
normalizacja życiorysu - czyli życie w dostosowanych do wieku : atmosferze i środowisku,
normalizacja autonomii oznacza respektowanie w miarę możliwości samostanowienia o swojej codzienności, głównie uwzględnienie woli, życzeń osób niepełnosprawnych, tak samo jak pełnosprawnych,
normalizacja kontaktów z płcią przeciwną, dotyczy przerwania praktyk segregacji płci oraz umożliwienie realizacji potrzeb seksualnych,
normalizacja warunków materialnej egzystencji, posiadanie własnych pieniędzy i dysponowanie nimi,
normalizacja standardów socjalnych w środowisku lokalnym, kontakty naturalne, niewymuszone i spontaniczne.
normalizacja warunków życia, zbliżenie warunków życia do standardów społecznych.
Dzięki normalizacji nieustannie poszerzają się perspektywy godnego życia osób niepełnosprawnych oraz ich aktywizacji zawodowej. Bowiem „człowieczeństwo osób niepełnosprawnych realizuje się dzięki temu, że mogą one rozwijać się, zmieniać, uczyć się i pracować, współprzeżywać z innymi, tworząc społeczność”. A jednak, nadal znaczna część niepełnosprawnych należy do grupy biernej zawodowo. Są to osoby, które nigdy nie pracowały, pracowały jedynie okresowo, osoby poszukujące pracy, ale też i takie, które są do niej zdolne tylko w niewielkim stopniu. Tak liczna grupa jest adresatem oferty kursowej rozmaitych firm szkoleniowych. Na stronach internetowych można znaleźć coraz więcej ofert pracy dla osób z niepełnosprawnościami. Na jednej z nich przeglądając tygodniowe propozycje pracy dla osób z orzeczeniem o niepełnosprawności znalazłam posady w zawodach: krojczy, sprzedawczyni-kasjerka, pracownik warsztatowy, sprzątaczka, krawcowa. Ponadto wertując ogłoszenia w sieci internetowej natknęłam się na posady związane z ochroną i dozorem, opieką nad osobami starszymi, pracą w restauracjach, oraz telemarketingu. Świadczy to o różnorodności ofert, które ponadto są starannie dostosowywane do możliwości fizycznych i psychicznych osoby dysfunkcyjnej. Mam nadzieję, iż dzięki projektom i kampanią takich wakatów będzie coraz więcej. A osoby niepełnosprawne będą mogły się samo realizować.
Kolejny wątek, który należy poruszyć przy omawianiu zjawiska normalizacji to chęć do założenia rodziny przez osoby niepełnosprawne. Fakt ich niepełnosprawności nie powinien zdawkować na ich życiu uczuciowym i prywatnym. Potrzeby takie jak posiadanie własnego mieszkania, partnera, czy potomka są niezwykle ważne dla każdego człowieka. Nie ulega wątpliwości, że dorosłe osoby z niepełnosprawnością intelektualną przejawiają w swoim dorosłym życiu potrzeby seksualne i bardzo silnie je odczuwają. Niepełnosprawność nie pozbawia bowiem ich instynktu macierzyńskiego, czy prawa do miłości oraz przynależności. „tymczasem istniejące stereotypy osób niepełnosprawnych przedstawiają je jako osoby aseksualne - nie mające pragnienie, marzeń czy fantazji seksualnych. Popularne modele adaptacji, rehabilitacji czy integracji (…) eliminują działania, które mogłyby pomoc w realizacji najbardziej osobistych i intymnych potrzeb. Bardzo często rodzice takich osób, chcą ukryć ten aspekt, lecz nie jest to wyjście z sytuacji. Społeczeństwo również ma niekiedy nieprzychylne opinie na ten temat, „ ciągle jeszcze broni się przed legalizacją związków partnerskich, macierzyństwem a co za tym idzie samodzielnym życiem rodzinnym osób z niepełnosprawnością”. Świadczy to moim zdaniem o ich niewiedzy na temat możliwości sprawnościowych i samodzielności niepełnosprawnych.
http://pelnosprawniwpracy.pl, [dn. 28.02.2011.]
A. Krause, Integracja upośledzonych dorosłych przez normalizację ich środowiska, 2000
D. Gorajewska, Wartość człowieka, [w:] D. Gorajewska (red.), Społeczeństwo równych szans - tendencje i kierunki zmian, APS, Warszawa, 2005, s. 5.
J. Bednarek, Społeczeństwo informacyjne i media w opinii osób niepełnosprawnych, Akademia Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2005, s. 79.
Cz. Kustra, Wychowanie seksualne młodzieży niepełnosprawnej intelektualnej jako etap przygotowawczy
do życia w małżeństwie, [w:] J. Bąbka (red.), Człowiek niepełnosprawny w rożnych fazach
życia, Warszawa 2004, s. 175.
Por. A. Ostrowska, Seksualność osób niepełnosprawnych, Kultura i społeczeństwo, 2008, nr 3, s. 217.
Leśniak M., Edukacja seksualna osób niepełnosprawnych intelektualnie w opinii nauczycieli i wychowawców,
„Szkoła Specjalna” 2007, nr 4, s. 306.
3