1.RÓŻNICA MIĘDZY DECYZJĄ A WYBOREM
a)Decyzja - akt świadomego i nielosowego wyboru jednego z rozpoznanych i uznanych za dopuszczalne kierunków działania.
b)Wybór - jeśli korzystamy z kryteriów losowych - idziemy do sklepu i kupujemy pierwszą lepszą herbatę, nie patrząc na smak, firmę, etc.
2. TYPOLOGIA DECYZJI (3 PRZYKŁADY)
a) ze względu na rodzaj czynności kierowniczych wyznaczonych przez funkcję zarządzania:
- organizowania, - przewodzenia, -koordynowania, -kontrolowania, -związane z realizacją funkcji planowania i przewidywania
b) ze względu na charakter okoliczności
- dobrowolne (np. wzięcie udziału w dyskusji), -problemowe (antycypujące możliwe trudności), kryzysowe (podejmowane w trudnych okolicznościach)
c) ze względu na stopień trudności sytuacji decyzyjnej
- podejmowane w decyzjach normalnych (np. decyzja o przyjściu na wykład)
- podejmowane w decyzjach trudnych (np. lekarz w czasie operacji, decyzje żołnierzy)
3. CO TO JEST ZARZĄDZANIE?
Zarządzanie - nieustanne rozwiązywanie nigdy niekończących się problemów w dążeniu do realizacji przyjętych celów ( wg K.Ziemniewicza)
4.CO TO JEST SYTUACJA DECYZYJNA?
Sytuacja decyzyjna - stan rzeczy, w którym konieczne jest zainicjowanie i doprowadzenie do końca procesu decyzyjnego w celu rozwiązania problemu.
5.CO TO JEST PROBLEM?
Problem - a) rozbieżnik między istniejącym a pożądanym stanem spraw, b) poważnie zagadnienie, zadanie wymagające rozwiązania, c) problem w ujęciu podmiotowym i przedmiotowym.
6. KLASYFIKACJA PROBLEMÓW
I. a) ustrukturyzowane (np. spóźnianie się, popsuty piec grzewczy, błąd w druku)
- problemy, których skutki dają się precyzyjnie określić
- problemy wielokrotnie już rozwiązywane, o znanych i sprawdzonych metodach rozwiązania
- metody dają zazwyczaj dobre skutki w razie poprawnego zastosowania
- rozwiązanie problemu wymaga głównie kompetencji specjalistycznych
b) nieustrukturyzowane (np. opracowanie strategii rozwoju miasta, inwestowanie pieniędzy)
- problemy, których skutki z trudnością poddają się precyzyjnemu określeniu
- problemy zupełnie nowe lub rzadko rozwiązywane w innych warunkach
- metody ich rozwiązywania nie są znane
- rozwiązanie wymaga kompetencji koncepcyjnych
c) słabo ustrukturyzowane (np. rekrutacja pracowników, napisane pracy magisterskiej)
- problemy o charakterze pośrednim między problemami typu U oraz NU
II. a)ze wzg. na przedział czasu w funkcjonowaniu organizacji
- problemy operacyjne (<5lat)
- problemy strategiczne (>5lat)
b) ze względu na stopień złożoności przedsięwzięć
- przedsięwzięcia proste, złożone, wysoce skomplikowane
c) ze względu na miejsce powstania w strukturze
- problemy związane z organizacją podstawowej działalności i organizacją zarządzania

7.RODZAJE DECYZJI A SZCZEBLE ZARZĄDZANIA

8. ZNACZENIE RÓL KIEROWNICZYCH W ZALEŻNOŚCI OD SZCZEBLA ZAJMOWANE PRZEZ KIEROWNIKA I WIELKOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA
-Im wyższy szczebel tym więcej planowania, a mniej nadzoru
-W dużych organizacjach więcej zadań kierownika skierowanych jest do wewnątrz przedsiębiorstwa - decydowanie o przydziale zasobów
9.STYLE PODEJMOWANIA DECYZJI (dwa podziały)
I. a) analityczny - racjonalny sposób myślenia i duża tolerancja wieloznaczności. Osoby wolą dysponować pełną informacja przed podjęciem decyzji; rozważają wiele możliwości. Potrafią interpretować i łączyć w związki przyczynowo-skutkowe wiele skomplikowanych danych i informacji. Chłodno i rozważnie analizują pomysły innych osób. Wolą mieć więcej czasu na podjęcie decyzji, wcześniej rozważając wszystkie za i przeciw.
b) dyrektywny - racjonalny sposób myślenia i mała tolerancja wieloznaczności. Osoby są sprawne i zazwyczaj szybko podejmują decyzję skupiając uwagę na bliższej przyszłości. Potrafią selekcjonować informacje. Dążą do znalezienia prostego i wykonalnego rozwiązania.
c) koncepcyjny - intuicyjny sposób myślenia i duża tolerancja wieloznaczności. Osoby o bardzo szerokim horyzoncie myślenia, które dostrzegają i rozpatrują różnorodne możliwości. Formułują wiele różnych pomysłów, sugestii. Skupiają uwagę na dalekiej perspektywie i poszukują twórczych rozwiązań. Potrafią myśleć niekonwencjonalnie, zaskakując innych oryginalnymi decyzjami.
d) behawioralny - intuicyjny sposób myślenia i mała tolerancja wieloznaczności. Osoby mają wiele kontaktów. Stworzona sieć powiązań personalnych opartych na lojalności, wzajemnych zobowiązaniach; zapobieganie i eliminowanie sytuacji trudnych i ryzykownych.
II. a) autokratyczny - kierownik sam podejmuje decyzje
b) konsultatywny - kierownik konsultuje z poszczególnymi podwładnymi problem, a nast. podejmuje decyzje
c) grupowy - kierownik podejmuje decyzję wspólnie z grupą
10.CO TO JEST MAŁA I DUŻA TOLERANCJA WIELOZNACZNOŚCI?
Tolerancja wieloznaczności - niektórzy kierownicy odczuwają silną potrzebę konsekwencji i porządku w podejmowaniu decyzji, aby minimalizować stopień wieloznaczności. Z kolei inni tolerują wysoki stopień niepewności i mogą przetwarzać jednocześnie wiele myśli.
11. WADY I ZALETY GRUPOWEGO PODEJMOWANIA DECYZJI
WADY: - decyzje są bardziej czasochłonne, - dominacja mniejszości może powodować wycofanie się pozostałych, - pojawienie się kilku kierunków działania powoduje, że członkowie wybiorą ten, który osobiście im odpowiada, a nie ten, który ma być najlepszym rozwiązaniem,
ZALETY: -uwzględnia się większa liczbę informacji, - większa akceptacja rozwiązań, - zwiększa się legalność decyzji, - więcej możliwości rozwiązań.
12.EFEKT POLARYZACJI GRUPOWEJ
Efekt polaryzacji - jeżeli członkowie grupy na początku byli skłonni do ryzyka w małym stopniu to dyskusja i rozproszenie odpowiedzialności skłoni ich do bardziej ryzykownej decyzji.
13.ZJAWISKO MYŚLENIA GRUPOWEGO
Polega na powstrzymaniu się od krytyki i wypowiadania niepopularnych poglądów.
14.DELEGOWANIE UPRAWNIEŃ.JAKICH ZADAŃ NIE NALEŻY DELEGOWAĆ?
- Delegowanie uprawnień - przenoszenie zadań i uprawnień na niższy szczebel. Charakteryzuje się pozostawieniem odpowiedzialności przez delegującego i czasowością.
- Nie należy delegować decyzji: poufnych, dyscyplinarnych, istotnych z punktu widzenia kierowania daną jednostką organizacyjną, wykraczających poza umiejętności podwładnych.
15.TERMIN HEURYSTYKA
Heurystyka - umiejętność dokonywania odkryć. Przedmiotem heurystyki jest ogół działań zrealizowanych przez pracownika, twórczo rozwiązującego zadania praktyczne, poznawcze lub przekazu.
16.FAZY PROCESU TWÓRCZEGO
I.1) preparacja - zebranie podstawowych informacji i postawienie problemu
2) inkubacja - dojrzewanie pomysłu poza świadomością
3) olśnienie - pojawienie się problemu w naszej głowie
4) weryfikacja - ocena pomysłów, które się pojawiły

II. Schemat procesu twórczego:
1) faza logiczna - sformułowanie problemu, zebranie danych, poszukiwanie rozwiązań
2) faza intuicyjna - nabranie dystansu, dojrzewanie, olśnienie
3) faza krytyczna - sprawdzenie rozwiązania, weryfikacja, ostateczne zakończenie
17. BURZA MÓZGÓW - CZY M JEST?
BURZA MÓZGÓW - zespołowe poszukiwanie pomysłów, twórcza dyskusja. Została wymyślona przez Alexa Osborna w 1938r.
18.FAZY BURZY MÓZGÓW
a) f. przygotowawcza: sformułowanie problemu, przygotowanie miejsca dyskusji i materiałów, powołanie zespołu(ok.12 osób;1/3 laicy, nie powinno być relacji podwładny-przełożony), zebranie informacji o problemie
b) f.tworzenia - spotkanie nieformalne, sesja twórcza, podsumowanie, ewentualna sesja dodatkowa
c) f. oceny - ustalenie kryteriów oceny, ocena pomysłów, wybór pomysłów do realizacji
19.PODSTAWOWE REGUŁY BURZY MÓZGÓW
- Im więcej pomysłów tym lepiej, -krytyka jest zabroniona, -ulepszanie i kojarzenie pomysłów wskazane
20.SYNEKTYKA
Synektyka - łączenie różnych i pozornie niepowiązanych elementów; myślenie przy pomocy analogii.
Metoda ta służy świadomemu wykorzystaniu podświadomych mechanizmów psychologicznych występujących w ludzkiej aktywności twórczej. Jej podstawą jest przekonanie, że możemy lepiej zrozumieć problem dzięki myśleniu przy pomocy analogii i metafor, które uczynią go bardziej znanym.
21. CZTERY RODZAJE ANALOGII
a) osobista - jednostka wyobraża sobie, że jest obiektem, nad którym pracuje, „staje się nim”. Analogia ta niesie za sobą niepokój i brak bezpieczeństwa: jej skuteczne zastosowanie wymaga od jednostki umiejętności „błądzenia” i zapomnienia o konwenansach. Wyróżniamy cztery stopnie zaangażowania: opis faktów w pierwszej osobie, opis emocji w pierwszej osobie, emfatyczna identyfikacja z obiektem żywym, emfatyczna identyfikacja z obiektem martwym.
b) bezpośrednia - polega na tym, że fakty, wiedza, technologia z jednej dziedziny wykorzystywane są w innej. W sformułowaniu analogii bezpośredniej pomocna może być praktycznie każda informacja, jaką ma człowiek.
c) symboliczna - opisuje problem przy pomocy obiektywnych i nieosobistych wyobrażeń. Jest to skondensowanie opisem funkcji lub elementów problemu, tak jak jednostka je widzi.
d) fantastyczna - oparta na freudowskiej idei, że praca twórcza polega na realizacji pragnień. Oznacza to, że jednostka przedstawia problem w kategoriach swoich pragnień i życzeń co do idealnego rozwiązania.
22. DLACZEGO CZŁONKOWIE ZESPOŁÓW SYNEKTYCZNYCH MUSZĄ MIEĆ <40 LAT?
Zespoły synek tyczne tworzone są z ludzi poniżej 40. roku życia, gdyż z wiekiem zanikają w nas zdolności twórczego myślenia.
23. CZYM JEST METODA SCENARIUSZOWA?
Metoda scenariuszowa - polega na zbudowaniu kilku wariantów. Stosuje się ją do analizy zmian nieciągłych(takich, w których następuje przeskok między przeszłością a teraźniejszością oraz między teraźniejszością, a przyszłością)
24. METODY SCENARIUSZOWE A PROGNOZY
Metoda scenariuszowa odróżnia się od prognoz tym, że nie opiera się jedynie na przewidywaniu przyszłości na podstawie znanych trendów i faktów o przewidywanym prawdopodobieństwie.
25. SCENARIUSZE EKSPLORACYJNE I ANTYCYPACYJNE
a) scenariusze eksploracyjne - przewidują konsekwencję przyszłych zdarzeń od sytuacji wyjściowej do możliwej przyszłości z uwzględnieniem tendencji dominujących; opis zdarzeń od przyszłości do przyszłości
b) scenariusze antycypacyjne - zakładają świadomą interwencję kierownictwa w budowę jej przyszłości, opisanej jako pożądanej.
26. GŁÓWNE TYPY SCENARIUSZY
a) ze wzg. na przedmiot:
- scenariusze możliwych zdarzeń - tworzy się opis sytuacji w otoczeniu i projektuje odpowiednią reakcję
- scenariusze symulacyjne - ustala się listę czynników w otoczeniu mających wpływ na działalność przedsiębiorstwa
- scenariusze stanów otoczenia - zawierają one oceny potencjalnych siły wpływu poszczególnych czynników i procesów zachodzących w otoczeniu na dane przedsiębiorstwo oraz szacują prawdopodobieństwo ich wystąpienia.

b)
- konstatujące - opisujące sytuację wyjściową
- prospektywne - tworzą scenariusz od sytuacji w teraźniejszości do wyjściowej
- retrospektywne - scenariusz jest tworzony od sytuacji pożądanej do teraźniejszości
27. CO ZAKŁADAJĄ SCENARIUSZE PRZYSZŁOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA?
Scenariusze te zakładają różne modele rozwoju przedsiębiorstwa np. szybki wzrost( wymaga zastosowania strategii ekspansywnych), wzrost umiarkowany(zakłada utrzymanie dotychczasowej pozycji), ograniczenie działalności(zastosowanie strategii defensywnych).
28.CZEGO DOTYCZĄ SCENARIUSZE ROZWOJU OTOCZENIA PRZEDSIĘBIORSTWA?
Scenariusze te dotyczą rynku, czyli klientów, dostawców, konkurentów, właścicieli
29. WERSJE SCENARIUSZY.
- optymistyczne - zakładają, że zrealizuje się najlepsze scenariusz, czyli te tendencje, które mają dobry wpływ ma sytuację przedsiębiorstwa
- pesymistyczne - zakładają, że zrealizuje się pesymistyczny scenariusz, czyli znaczenie będą miały te tendencje, które mają zły wpływ na sytuację przedsiębiorstwa
- niespodziankowe - zrealizuje się niespodziewany scenariusz
- najbardziej prawdopodobne - zrealizuje się najbardziej prawdopodobny scenariusz
30. PROGNOZA - DEFINICJA
Prognoza - szacunkowe określenie przyszłości poziomu danej zmiennej. Najczęściej prognozuje się popyt, podaż, ceny.
31. PRAWA PROGNOZOWANIA
-prognozy są prawie zawsze niedokładne
- prognozy krótkookresowe są bardziej dokładnie niż prognozy długookresowe
- prognozy dla grup produktów są bardziej dokładne niż dla pojedynczych produktów
- prognozy nie zastępują wartości, które można dokładnie określić
32. PODZIAŁ METOD PROGNOZOWANIA
a) ilościowe modele prognozowania
b) jakościowe techniki prognozowania ( gdy dane historyczne nie pasują do sytuacji, są nieznane, lub gdy modelowanie ilościowej byłoby trudne)
- badania rynku: kwestionariusze
- dyskusja panelowa: dyskusja ekspertów
- metoda delficka: eksperci przekazują ekspertom
- metoda analogii cyklu życia
- prognozy narastające
33.PROGNOZA METODĄ NAIWNĄ, ŚREDNIEJ WAŻONEJ, ŚREDNIEJ RUCHOMEJ
34.FAZY PROCESU DECYZYJNEGO (na przykładzie problemu spóźniania się pracowników do pracy)
OGÓLNIE!
a) faza wstępna - określa przedmiot i zakres badań
b) faza podstawowa - porównanie elementów i cech systemu z realnymi ograniczeniami; wykorzystuje się wszelkiego rodzaju prognozy i symulacje, dzięki którym powstaje optymalny projekt
c) faza końcowa - wdrożenie optymalnego projektu
35.TRZY ŹRÓDŁA UZYSKIWANA INFORMACJI
1. Ludzie 2. Procesy 3.Dokumentacja
36.KLASYFIKACJA ŹRÓDEŁ DANYCH
a) ze wzg. na miejsce powstania
- zewnętrzne - np. opracowanie naukowe, publikacje naukowe, opracowania różnych instytucji rządowych
- wewnętrzne - opracowania przygotowane w firmie np. zebrania, szkolenia, gazetki, raporty, karty kontrolne
b) ze wzg. na czas powstania
- wtórne - powstały wcześniej niż analizowany problem
-pierwotne - dane, dokumenty, które powstają w trakcie badań (np. wywiady z pracownikami)
c)ze wzg. na rodzaj zaistniałego problemu
- analityczne - np. raporty, analizy skarg, oceny wizerunku
- prognostyczne - np.plany strategiczne przedsiębiorstwa
- kontrolne - np. raporty z audytów jakości, karty kontrolne wypełniane codziennie na produkcji
d) ze wzg. na kraj pochodzenia
- krajowe - np. publikacje w czasopismach krajowych, opracowania krajowych urzędów statystycznych
- zagraniczne - np. publikacje w czasopismach zagranicznych
37. CO TO JEST TECHNIKA KARTOWANIA?
Technika zbierania i prezentacji zebranych informacji. Polega na zapisywaniu potrzebnych informacji za pomocą umownych symboli graficznych na specjalnie skonstruowanych drukach i formularzach.
38.CO TO JEST PROCES?
Proces - zbiór operacji czynności i operacji wykonywanych chronologicznie, w jasno określony i zdefiniowany sposób, przekształcających czynniki na wejściu(surowce, materiały) w gotowy produkt, wynik na wyjściu.
39. MODELOWE UJĘCIE PROCESU


40.KARTY OPERACJI I KONTROLI (PODAĆ PRZYKŁAD)
słynna karta zmywania naczyń: przygotowanie wody z płynem, kontrola temperatury wody, umycie naczyń, wytarcie naczyń.
41.KARTY OBIEGU DOKUMENTÓW
-Karty te służą do opisu za pomocą symboli graficznych zdarzeń związanych z obiegiem danego dokumentu. Zawiera w kolumnach osoby, do których trafia dokument, a w wierszach poszczególne symbole graficzne.
- Analiza procesu obiegu dokumentów pozwala uniknąć dublowania informacji, ogranicza samowolę urzędników w zakresie obiegu dokumentów, skraca czas obiegu, zmniejsza liczbę uczestników obiegu.
42. KARTA PRZEBIEGU CZYNNOŚCI
Karta ta stanowi chronologiczny zapis wszystkich czynności wykonywanych przez jednego pracownika oraz okresów bezczynności.
43.KARTA CZYNNOŚCI ZESPOŁOWYCH
Karta ta służy do zarejestrowania chronicznego wszystkich czynności wykonywanych przez grupę pracowników. Wyszczególnia czynności, które są wykonywane równocześnie przez pracowników.
44.KARTA CZYNNOŚCI OBU RĄK
Karta służy do zapisu chronologicznego wszystkich czynności wykonywanych przez poszczególne ręce pracowników
45.WYKRES SZNURKOWY
Służy do badania drogi pokonywanej przez pracownika podczas pracy. Może służyć do obliczania częstotliwości pokonywania poszczególnych odcinków drogi.
46. CZYM JEST WYKRES GANTTA?
Wykres Gantta pozwala porównać planowany i rzeczywisty przebieg pracy. Pozwala również zaplanować pracę. Składa się z wierszy i kolumn. Wiersze zarezerwowane są dla maszyn i urządzeń, stanowisk pracy, pracowników, a kolumny to jednostka czasu.
47. RODZAJE WYKRESÓW GANTTA
1) wykres wydajności pracowników - tworzy się na podstawie rzeczywistego przebiegu czasu
2) wykorzystanie maszyn i urządzeń - tworzy się na podstawie rzeczywistego przebiegu pracy
3) wykres planowania (np. bilans obciążenia, harmonogram robót) - pozwala wykryć okresy bezczynności i znaleźć pracownika ponoszącego za to odpowiedzialność

48.CZYM JEST TECHNIKA „PERT”?
Służy do planowania realizacji i kontroli złożonych przedsięwzięć przy założeniu racjonalnego wykorzystania zasobów. SCHEMAT - KSIĄŻKA STR. 117
49.POJĘCIA: ZDARZENIA, CZYNNOŚĆ, CZYNNOŚĆ POZORNA W TECHNICE „PERT”
1.Zdarzenie - oznacza charakterystyczny etap przedsięwzięcia z momentem zakończenia czynności poprzedniej.
2. Czynność- działanie, które trwa określony czas(i) od zdarzenia „n” do zdarzenia „k”; np. planowanie, kontrola, produkcja, zamówienie,
3. Czynność pozorna - łączy zdarzenia, które są ze sobą w pewien sposób powiązane. Czynność pozorna oznacza, że jedno zdarzenie musi wystąpić zanim drugie będzie można traktować jako zdarzenie, które wystąpiło. Inaczej mówiąc czynność zdarzenia, między którymi nie jest wymagane wydatkowanie środków, ale istnieje następstwo czasowe.
50.TECHNIKA PERT - BUDOWA DOMU
SCHEMAT- KSIĄŻKA- STR. 117
51. CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO
a) faza preparacji
- określenie potrzeb działania
- analiza możliwości i warunków działania
- ustalenie celów
- planowanie działania
b) faza relacji
- pozyskanie i rozmieszczenie zasobów
- realizacja planu i działanie
- sprawdzenie realizacji działania oraz analiza wyników końcowych
- działania doskonalące
52. CYKL DEMINGA
Cykl Deminga - modyfikacja cyklu działania zorganizowanego. Składa się z następujących etapów
Plan zaplanuj proces
Do wykonaj nowy proces
Check sprawdzić czy proces się sprawdza
Act doskonal proces
53.NAJWAŻNIEJSZE METODY PROJEKTOWANIA I DOSKONALENIA ORGANIZACJI
a) metoda diagnostyczna (opisowo - ulepszająca). Opisuje stan faktyczny, który poddajemy krytycznej analizie w celu zaprojektowania wariantów usprawnień.
-Podstawowa procedura powinna dać odpowiedź na tematy: Co i po co badać? Jak jest? Dlaczego tak jest? Co funkcjonuje dobrze, a co źle? Jak może być lepiej? Jak powinno być? Jakie dodatkowe korzyści można osiągnąć po wdrożeniu nowego rozwiązania?
- Wyróżnia się trzy fazy: wstępną, podstawową, końcową
- W procesie wdrażania spotykamy na ogół opór pracowników wobec zmian, dlatego wdrażający powinien pamiętać o regule Karola Adamieckiego głoszącej, że ludzie objęci usprawnieniami zwykle sprzeciwiają się wszelkim zmianom dotyczących warunków pracy. Opór pracowników jest tym większy im większa jest zmiana.
b) metoda prognostyczna (podejście funkcjonalno - wzorujące) - polegające na tworzeniu stanu wzorcowego , który próbuje się adoptować do rzeczywistości.
Metoda ta jest przeciwieństwem podejścia diagnostycznego. W podejściu tym wręcz zaleca się wymazanie z pamięci dotychczasowych rozwiązań i wyjście poza organizację. Postępowanie diagnostyczne nawiązuje do znanego zalecenie Arystotelesa, by badany obiekt najpierw podzielić na części składniowe, następnie poddać je szczegółowej analizie dopiero w fazie końcowej przeprowadzić uogólnienia i wyciągnąć wnioski.
?54.PODAJ PRZYKŁAD ZASTOSOWANIE OBU METOD
55.CZEMU SŁUŻY BADANIE CZASU ROBOCZEGO?
Badanie czasu roboczego służy ustaleniu stopnia jego wykorzystania oraz zwiększeniu produktywności pracy ( ilości dóbr wytworzonych przez pracownika w jednostce czasu)


56.CO SIĘ SKŁADA NA CZAS PRACY ROBOTNIKA?
1. czas przygotowawczo - zakończeniowy 2. czas wykonania 3. czas obsługiwania stanowiska roboczego
57.TPZ, TW, TOT, TOO - OBJAŚNIENIA
a) tpz - czas przygotowawczo - zakończeniowy - obejmuje czas przeznaczony na pobranie zlecenia roboczego, materiałów, narzędzi oraz zdanie na końcu zmiany obrobionych detali do magazynu. Jego wielkość nie zależy od wielkości partii i jest obliczany raz dla całej partii obrabianych wyrobów.
b) tw - czas wykonawczy
* czas główny (tg) przeznaczony na obróbkę technologiczną, zmianę kształtów, wymiarów, właściwości w celu przekształcenia go w wyrób gotowy
*czas pomocniczy (tp) za zamocowanie materiału, narzędzi, wymontowanie obrabianej części, ustawienie narzędzi
c) tot - czas obsługi technicznej (związany z utrzymaniem maszyny w stanie zdolności do pracy)
d) too - ?
58.CZAS PRZERW W PRACY ROBOTNIKA
a) czas przerw z przyczyn technologicznych (tt) - czas pracy maszyny nie pokrywa się z czasem osobistej pracy robotnik
b) czas na potrzeby fizjologiczne (tf)
- czas na odpoczynek (tfo)
- czas na potrzeby naturalne (tfn)
c) straty czasu (tx)
- z przyczyn organizacyjnych, technicznych
- z przyczyn indywidualnych (txi) np. spóźnienie się do pracy
59.PODZIAŁ CZASU PRACY MASZYNY
a) czas pracy użytecznej
b) czas biegu jałowego
c) czas przestojów
- z przyczyn uzasadnionych (niepotrzebna maszyna, zaplanowany remont)
- z przyczyn organizacyjno - technicznych (awarie, brak zleceń, brak energii)
- z powodu nieobecności pracowników
60. TRZY ZASADNICZE TECHNIKI BADANIA CZASU PRACY
a)technika obserwacji ciągłej - indywidualna, zespołowa, na trasie, samofotografia
*fotografia dnia pracy - celem jest obserwowanie i rejestrowanie w sposób ciągły wszystkich czynności i przerw na stanowisku pracy, dla ustalenia stopnia wykorzystania czasu pracowników. Umożliwia opracowanie norm obsad i wybranych normatywów czasu
b) technika obserwacji migawkowych - pozwala ustalić strukturę wykorzystania czasu pracy. Wykorzystuje do tego statystykę. Wnioski wyciąga się na podstawie losowo wybranych momentów obserwacji.
*warunki zastosowania techniki: reprezentatywność, losowość, ciągłość przyczynowo - skutkowa
c) technika chronometrażu - jest techniką mierzenia powtarzalnych operacji lub jej elementów, mająca na celu ustalenie czasu ich trwania w normalnym tempie pracy.
*cykl badań chronometrażowych obejmuje: przygotowanie badań, obserwację i pomiar czasu, opracowanie wyników
*obiektem badań jest: stanowisko pracy, pracownik
?61.NORMALNE TEMPO PRACY
62. CO PRZEDSTAWIA WYKRES ISHIKAWY?
wykres Ishikawy - wykres przyczyn i skutków.
*cechy: uporządkowany przekaz informacji, trafność analizy, hierarchia danych, staranność, nacisk na lokalizację i eliminację przyczyn problemu
63. CO MÓWI ZASADA 80:20. ?PODAJ PRZYKŁADY
Identyfikowane są te problemy, które mimo stanowienia mniejszości względem liczebności pozostałych (20%), wywierają dominujący wpływ na rozpatrywanie zagadnień (80%)
*PRZYKŁADY: 80% decyzji powstaje na podstawie 20% informacji, 80% przestępstw jest popełnianych przez 20% kryminalistów, 80% zysków firmy daje 20% produktów, 80% wartości sprzedaży wnosi 20% klientów.

---