71. Fizjoterapia w porażeniu nerwu strzałkowego:
Nerw strzałkowy (peroneus) unerwia mięśnie strzałkowe, piszczelowy przedni, prostownik palucha i palców. Najbardziej znamienną cechą uszkodzenia nerwu strzałkowego jest niemozność wykonania ruchu stopą na zewnątrz i ku górze. Stopa zwisa w ułożeniu końsko- szpotawym, chód ma charakter koguci czyli brodzący; stwierdza się upośledzenie czucia na zewnętrznej powierzchni podudzia i grzbiecie stopy.
Rokowanie ustala się na podstawie neurofizjologicznego. Postępowanie rehabilitacyjne zależy od nasilenia niedowładów i powinno być poprzedzone testowaniem mięśni wg. Lovetta. Duże znaczenie ma diagnostyka różnicowa, wykonanie odpowiednich badań dodatkowych i przeprowadznie konsultacji specjalistycznych. Przed ustaleniem programu rehabilitacyjnego należy przeprowadzić badanie elektroneurofizjologiczne
Celem rehabilitacji jest przyspieszenie regeneracji nerwu, opóźnienie zaniku mięśni, utrzymanie pelnego zakresu ruchu w stawach porażonej kończyny, zapobieganie przykurczom i uszkodzeniom wtórnym wiotko porażonych mięśni i struktur stawowych oraz wytworzeniu nieprawidłowych stereotypów ruchowych- wszystkie te cele prowadzą do nadrzędnego jakim jest odzyskanie funkcji.
W okresie wczesnym bardzo ważna rolę odgrywa prawidłowe ocieplenie okolicy dotkniętej uszkodzeniem nerwu. Wpływa ono na przyspieszenie regeneracji nerwów. Leczenie ciepłem polega na utrzymaniu okolicy uszkodzonych nerwów w temperaturze ok. 37- 38*C przez kilkanaście godzin na dobę za pomocą specjalnych ocieplaczy i pogrzewaczy. Stosuje się okłady parafinowe, okłady borowinowe, fango, promienie podczerwone (solux), laser biostymulacyjny, lampę bioptronową (pileroterapia), diatermię krótkofalową, ciepłe kąpiele i okłady z podgrzewanych żeli.
Z zabiegów elektrycznych stosuje się galwanizację, jonoforezę (depomedrolu, hydrokortyzonu, jodku potasu, niwaliny lub jodowo-wapniową), diadynamik (stymulacja prądami RS i MM), prądy Traberta, ultradźwięki, jonoforezę oraz elektrostymulację. Ta ostatnia- z przebiegiem impulsów trójkątnych- powinna być aplikowana w punktach motorycznych tak aby wywołać efekt ruchowy („elektrogimnastyka”).
Podczas zabiegów cieplnych i elektrycznych należy zachować ostrożność u chorych z zaburzeniami czucia powierzchniowego- istnieje niebezpieczeństwo poparzeń. W niektórych przypadkach konieczna jest walka z bólem. Do metod elektroterapii dochodzi jeszcze przezskórna elektryczna stymulacja nerwów TENS.
Uzupełnieniem tych metod są zabiegi wodne- przede wszystkim masaże wirowe. W okresie wczesnym stosuje się także masaże, ćwiczenia bierne, ćwiczenia czynno- bierne i wspomagane. Kinezyterapia powinna być stosowana w każdym przypadku uszkodzenia obwodowego układu nerwowego. W początkowym okresie może być prowadzona przy łóżku chorego lub na stołach do ćwiczeń, w pozycji stojącej lub leżącej, dostosowana do miejsca i stopnia uszkodzenia, możliwości i potrzeb pacjenta. Intensywnosć ćwiczeń stopniowo jest zwiększana, od ćwiczen biernych, czynno- biernych i wspomaganych do ćwiczen czynnych z oporem, w których wykorzystuje się sprężyny, taśmy gumowe lub ciężarki.
W następnym okresie należy tez prowadzić ćwiczenia czynne z wykorzystaniem biologicznego sprzężenia zwrotnego. Najprostszą formą są ćwiczenia przed lustrem.
Rehabilitacją uzupelniającą jest zastosowanie ortez utrzymujących stawy w tzw pozycjach pośrednich- fizjologicznych- zapobiegających powstawaniu przykurczów, podwichnięć i rozciągnięcia mięśni antygrawitacyjnych.
W okresie przewlekłym zwiększa się zakres ćwiczeń o intensywne ćwiczenia z oporem, terapię manualną, terapię zajęciową, ćwiczenia w wodzie, masaże podwodne. Ćwiczenia wykorzystuje się kilka razy dziennie. Stosuje się wówczas kortezy funkcjonalne zapewniające wzmocnienie lub substytucję porażonych mięśni.