DYSLALIA

Mechanizm generowania wypowiedzi słownej:

Etap kontroli i realizacji wypowiedzi słownej

Struktury wchodzące w skład poszczególnych pięter mowy i ich funkcje: Dyslalia- III PIĘTRO

• Okolica słuchowa (słuchowo- mnestyczna)

• Okolica czuciowa (skórno- kinestetyczna) ---> Kontrola słuchowa, Wzorce czuciowe głosek

Czucie ułożenia narządów mowy, tj. analiza i synteza impulsów czuciowych z mięśni do kory (gnozja kinestetyczno-oralna, kinestezja artykulacyjna)

Dyslalia to:

• Wszystkie nieprawidłowości wymowy wywołane najrozmaitszymi czynnikami

• Wada wymowy polegająca na realizacji fonemów niezgodnie z normą społeczną (L.K)

• Zaburzenie mowy pochodzenia korowego, wolniejsze przyswajanie języka wskutek opóźnionego wykształcenia się pewnych struktur mózgowych

Przebieg procesu nabywania kompetencji i sprawności językowej jest w dyslalii zaburzony

NORM-> dyslalia

Objawy dyslalii:

• Deformacje dźwięków mowy

• Substytucje

• Elizje

• Metatezy

• Redukcje grup spółgłoskowych

• Etc., itp..

Przyczyny obwodowe dyslalii:

• Wady w budowie aparatu artykulacyjnego. d.anatomiczna ruchowa

• Nieprawidłowe nawyki ruchowe wynikające z nieprawidłowo przebiegających czynności fizjologicznych d. funkcjonalna

• Wada w budowie lub uszkodzenie narządu słuchu d. anatomiczna słuchowa (Emiluta- Rozya 1997)

Przyczyny:

1. Zmiany anatomiczne aparatu artykulacyjnego

• nieprawidłowa budowa języka

• nieprawidłowa budowa podniebienia

• zniekształcenia zgryzu

• anomalie zębowe

• przerost trzeciego migdałka

• polipy

• skrzywienie przegrody nosowej

• przerost śluzówki nosa

2. Nieprawidłowe funkcjonowanie narządów mowy:

• niska sprawność języka, warg

• zakłócona praca mięśni napinających i przywodzących wiązadła głosowe

• trudności koordynacji mięśni napinających i przywodzących wiązadła głosowe

• nieprawidłowa praca zwierającego pierścienia gardłowego

• brak pionizacji języka, tzw. infantylne połykanie

3. Nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu:

1. zaburzenie analizy i syntezy słuchowej

2. wybiórcze upośledzenie słuchu

3. obniżenie słyszalności (niedosłuch, głuchota)

4. zaburzenia słuchu fonematycznego

4. Warunki niesprzyjające uczeniu się mowy

5. Nieprawidłowe funkcjonowanie OUN

( dyslalia centralna , która występuje w przypadku afazji i dyzartrii)

6. Opóźniony rozwój psychomotoryczny

Klasyfikacje:

1. W zależności od poziomu uszkodzenia mechanizmu mowy:

1. ośrodkowa / kora, analizator słuchowy

2. motoryczna /droga odśrodkowa

3. sensoryczna / droga wstępująca

4. obwodowa / n. artyk, a. słuchowy

2. W zależności od lokalizacji uszkodzenia narządów mowy:

1. korowa

2. podkorowa

3. obwodowa: d. anatomiczna ruchowa, wynikająca z defektów na obwodzie

3. W zależności od jakości defektu:

1. czynnościowa- wadliwa wymowa przy braku uszkodzeń organicznych

2. organiczna- uszkodzenia słuchu lub anomalie jamy ustnej i uzębienia

4. W zależności od tego, czy zaburzenie artykulacji jest zjawiskiem izolowanym, pierwotnym czy wtórnym, wywołanym przez inne zaburzenia rozwojowe:

1. audiogenna

2. sprzężona

Wady wymowy:

1. Sygmatyzm

2. Rotacyzm

3. Kappacyzm

4. Gammacyzm

5. Lambdacyzm

6. Betacyzm

7. Mowa bezdzwieczna

8. Inne odchylenia od normy artykulacyjnej

---