Stres a charakter wykonywanej pracy i różnice

Rywalizacja, pośpiech, wysokie wymagania, szybkie tempo pracy. Wszystko to sprawia, że pewna grupa ludzi z każdym dniem coraz bardziej oddala się od swoich marzeń. Wzniosłe idee, młodzieńcze marzenia ustępują miejsca myśleniu o wysokich zarobkach i posiadaniu służbowego samochodu.

Co to jest stres?

Stres w miejscu pracy może być określony jako szkodliwe fizycznie i emocjonalnie reakcje pojawiające się w sytuacjach, gdy wymagania pracy nie odpowiadają umiejętnościom, zasobom lub potrzebom pracownika. Stres zawodowy prowadzi do pogorszenia się stanu zdrowia, a w dalszej perspektywie do chorób.

Pojawienie się stresu może mieć przyczyny w sposobie postrzegania świata, czyli być uzależnione od czynników osobowościowych. Najgorzej radzą sobie ze stresem osoby zamknięte w sobie, pesymiści, a także osoby, które każdą porażkę przeżywają jak osobisty dramat. Optymiści do tego samego problemu podejdą jak do kolejnego wyzwania. Polacy są umiarkowanie zadowoleni ze swojej pracy. Lepiej oceniają ją osoby dobrze wyedukowane, reprezentanci wyższych klas społecznych i menedżerowie. Najwięcej zastrzeżeń mają osoby słabiej wykształcone, z niskim poziomem dochodów

CO SIĘ DZIEJE Z CZŁOWIEKIEM W SYTUACJI STRESU?

W czasie stresu:

• w organizmie osoby zwiększa się wydzielanie adrenaliny, noradrenaliny, tyroksyny, kortyzolu; powoduje to przyspieszanie akcji serca, zwiększanie napięcia mięśni, pogłębianie i przyspieszanie oddechu, wzrost ciśnienia krwi, zmniejszanie wrażliwości na ból, przyspieszanie procesów przemiany materii, wzrost wydolności i siły fizycznej

• uwaga osoby koncentruje się na zadaniu, nie zwraca ona uwagi na pozostałe rzeczy w otoczeniu (zawężenie uwagi); odczuwa niepokój, lęk, czasem złość, gniew lub strach

• osoba jest pobudzona, nadruchliwa, niecierpliwa, odczuwa przymus działania, w stanie silnego napięcia może wybuchnąć, nawet zachować się agresywni

Stres - nowy współpracownik

Polscy pracownicy są jednymi z najbardziej zestresowanych na świecie - wynika z badań Extended DISC. Wskaźnik napięcia wśród Polaków jest zdecydowanie wyższy niż u pracowników z innych krajów świata - Wielkiej Brytanii, USA czy Brazylii. W 2008 roku pod względem poziomu stresu w pracy wyprzedziliśmy nawet słynących z etosu pracy Koreańczyków.

Nie bez przyczyny umiejętność radzenia sobie z napięciem staje się kolejnym wymogiem polskich pracodawców. - Firmy coraz częściej oczekują wysokiej odporności na stres. Trzymanie nerwów na wodzy jest szczególnie cenione na stanowiskach menedżerskich i typowo biurowych. Długie negocjacje z kontrahentami czy rozmowy z poirytowanymi klientami to główne źródło napięcia. W przypadku kierowników za stres winić należy przede wszystkim dużą dawkę odpowiedzialności oraz obowiązek zarządzania i oceny pracy innych

Gdzie rodzi się stres?

Choć niektóre zawody z definicji wiążą się ze stresem - dotyczy to np. prac wykonywanych w warunkach zagrożenia zdrowia i życia - to także praca na posadzie bibliotekarza w wiejskim ośrodku kultury może okazać się stresująca. Charakter wykonywanej pracy jest bowiem tylko jednym z czynników, który może powodować stres. O ile przyczyna stresu, jakiemu poddawany jest policjant wybierający się na akcję lub strażak gaszący pożar, jest oczywista, o tyle warto szerzej opisać inne elementy, które mogą powodować jego powstawanie w miejscu pracy każdego człowieka.

Można je uszeregować w następujące kategorie:

1. związane z organizacją pracy,

2. związane ze stabilnością miejsca pracy,

3. związane ze stosunkami interpersonalnymi,

4. związane z otoczeniem i miejscem pracy.

1)Do czynników stresogennych, których przyczyna leży w samej organizacji pracy, zalicza się m.in. niedokładnie sprecyzowany zakres obowiązków. Pracownik, który nie ma pewności, co dokładnie należy do jego zadań, nie wie też, w jaki sposób będzie oceniona jego praca.

Jest on tym większy, im więcej jest osób nadzorujących pracę jednej osoby. Liczebność przełożonych, co niekiedy zdarza się w złożonych strukturach organizacyjnych, może również prowadzić do utrudnień w komunikacji, a w rezultacie do wydawania pracownikowi sprzecznych poleceń.

Godziny pracy - za mało etatu, zmiany

Poczucie bezsilności i podejmowanie decyzji ponad głową pracownika, powoduje narastającą frustrację i napięcie, które przekładają się potem na sposób wywiązywania się z zdań.

Podobnie stresogenny efekt ma brak perspektyw i ścieżki awansu, tzw. „szklany sufit”, czy zaburzone relacje pomiędzy wykonywaną pracą a otrzymywanym za nią wynagrodzeniem.

2)Czynnikami powodującymi napięcie jest poziom stabilności miejsca pracy i konkretnego stanowiska. To, że firma jest zagrożona zwolnieniami grupowymi lub poddawana zmianom strukturalnym, które mogą prowadzić do likwidacji niektórych stanowisk, z pewnością nie pozostanie bez wpływu na atmosferę w miejscu pracy.

Podobnym działaniom stresogennym poddawane są także osoby, które pracują w miejscu, gdzie stałym elementem organizacji jest rotacja pracowników. Brak stabilności i niepewność jutra to jeden z najpoważniejszych czynników przyczyniających się do powstawania stresu w pracy.

3)Niebagatelną rolę, jeśli chodzi o powstawanie lub eliminację stresu, odgrywają relacje interpersonalne. Odnosi się to zarówno do relacji szef - podwładny, jak i relacji pomiędzy samymi pracownikami. Oczywiście idealną sytuacją przyczyniającą się do eliminacji stresu jest zgranie zespołu i stosunkowo łatwy kontakt z bezpośrednim przełożonym. Zasadniczą rolę w tym wypadku odgrywa właściwy dobór pracowników jeszcze na etapie rekrutacji. W zintegrowanym zespole o wiele trudniej o sytuacje kryzysowe na tle personalnym takie jak np. znęcanie się, dyskryminowanie współpracowników czy mobbing. Stres, którego źródłem są stosunki interpersonalne, powstaje także tam, gdzie nie ma wewnętrznych procedur pracowniczych lub gdzie możliwe jest ich dowolne interpretowanie, oraz tam, gdzie występuje duża konkurencja pomiędzy pracownikami, czyli po prostu „wyścig szczurów”

4)Na stres w pracy wpływa również miejsce, gdzie wykonujemy swoje obowiązki, a także jego otoczenie. Kto z nas nie czuł poirytowania, gdy przyszło mu pracować w hałasie lub w zatłoczonym miejscu? Oczywiście część osób posiada umiejętność skupienia się w każdych warunkach, jednak większość z nas ma w takich sytuacjach problemy z koncentracją, co z kolei wpływa na jakość i czas wykonywanych obowiązków. Równie ważna jest atmosfera w miejscu pracy - jednak w tym wypadku rozumiana dosłownie jako jakość powietrza i stopień jego natlenienia. Eliminacji stresu służy także zachowanie zasad ergonomii. Jak się o tym przekonać? Wystarczy spróbować przepracować jeden dzień przy zbyt wysokim biurku i na niestabilnym krześle.

Wszystkie te elementy wywołują u pracownika wzmożony niepokój i rozdrażnienie, trudności w skupieniu nad wykonywanym zdaniem. Niewątpliwie jedyną pracą, którą można wykonywać w takich warunkach, może być praca wyłącznie odtwórcza. Ponadto na stres w pracy mogą wpływać zdarzenia osobiste, np. rozwód, śmierć bliskiej osoby czy też trudności wychowawcze z dziećmi.

Czynników stresogennych jest bardzo dużo, ale nie muszą one powodować od razu katastrof. Mogą być jedynie drobnymi sytuacjami rodzącymi frustrację. Ale właśnie te drobne, lecz nieprzerwane kłopoty wpływają bardziej destruktywnie niż totalne zmiany

Jak wpływa na zdrowie?

Bóle głowy, Kłopoty ze snem,Problemy z koncentracją, Irytacja, częste wpadanie w złość, Problemy kardiologiczne, Choroby psychiczne

Jak wpływa na jakość pracy?

Niższa efektywność pracy, Większa częstotliwość popełnianych błędów, Omijanie przepisów, procedur, zasad BHP w celu przyspieszenia realizacji zadań, Spadek motywacji, Większa wypadkowość, Częstsze dni wolne i zwolnienia, Niechęć wobec nowości i zmian,Odejście z pracy

Praca bez stresu - utopia czy raj na ziemi?

Trudno sobie wyobrazić środowisko zupełnie pozbawione czynników stresogennych. Pytanie jednak, czy gdyby było możliwe stworzenie takiego miejsca pracy, czy byłoby ono efektywne? Stres bowiem z racjonalnych dawkach jest potrzebny, a wręcz niezbędny. Stres pozytywny ma wpływ motywujący i angażujący. Wywołuje napięcie związane z realizacją zadania, sprawia, że człowiek się mobilizuje, nabiera chęci do stawienia czoła wyzwaniom. Bez tego impulsu bardzo trudno pracodawcy byłoby zarządzać ludźmi, a z kolei pracownikom - zmusić się do działania. Mało jest bowiem osób, które mają tak silną wewnętrzną motywację, że nie potrzebują żadnych zewnętrznych bodźców. Środowisko bezstresowe mogłoby się sprawdzać wśród osób, dla których praca jest prawdziwą pasją, a wykonywane zadania jest traktowane jako przyjemność, możliwość samorealizacji.

---