1.Czym jest pedagogika wczesnoszkolna?
Pedagogika wczesnoszkolna- subdyscyplina pedagogiczna; zajmuje się wychowaniem, nauczaniem i uczeniem się dzieci w młodszym wieku szkolnym. W części ogólnej zajmuje się ustaleniem mechanizmów. Część szczegółowa pedagogiki wczesnoszkolnej dotyczy nauczania poszczególnych przedmiotów
2. Jakie są podstawowe zadania i funkcje edukacji wczesnoszkolnej?
Cele i zadania pedagogiki wczesnoszkolnej
Zadania PW:
-Przygotowanie dziecka do życia zgodnego z samym sobą
-Przygotowanie dziecka do życia przyjaznego zgodzie przyjaznego innymi (socjalizacja dziecka)
-Przygotowanie do życia z przyrodą- poprzez tworzenie sytuacji do kontaktów z przyrodą.
-Przygotowanie do korzystania z zasobów informacyjnych cywilizacji
Funkcje pedagogiki wczesnoszkolnej
-Opiekuńcza- dbałość najbliższego zdrowie, bezpieczeństwo, rozwój fizyczny
-Diagnostyczno- prognostyczna- możliwie wszechstronne poznanie dzieci i najbliższego związku wynikami rozpoznania- projektowanie najbardziej odpowiednich dróg rozwoju
-Kompensacyjno- usprawniająca- eliminowanie, łagodzenie lub rekompensowanie takich odchyleń od normy jak: wady wzroku, słuchu, wymowy; realizowana jest przez szkołę w kontakcie psycholog., logopedą
-Poznawcza- wyposażanie uczniów w odpowiedni zasób wiadomości poprzez właściwą realizację wszystkich kierunków edukacji
-Kształcąca-głównie polega na rozwijaniu ogólnych operacji myślowych uczniów, sposobów racjonalnego uczenia się, zdolności koncentracji i podzielności uwagi, pamięci logicznej
-Wychowawcza- związana najbliższego realizacją wszystkich funkcji zadań edukacji najbliższego klasach 1-3; wspomaganie wszechstronnego rozwoju dziecka i kształtowanie postaw społeczno- moralnych
3. Czym jest kształcenie zintegrowane?
Nauczanie zintegrowane - proces dydaktyczny, łączący kompetencje i treści nauczania wielu przedmiotów oraz uwzględniający cele wychowawcze. Jest przeciwieństwem wąsko przyjętego nauczania przedmiotowego.
Polega ono na:
- integracji treści kształcenia
- traktowanie procesu uczenia się i nauczania, jako ujednoliconego poszukującego procesu kształcenia.
- przenoszenie tematyki z otaczającej rzeczywistości do sytuacji edukacyjnych.
- zdobywanie nowej wiedzy przez uczniów na drodze wspólnych z nauczycielem poszukiwań.
4. Jakimi cechami charakteryzuje dziecko w wieku wczesnoszkolnym w trzech wymiarach: kulturowym, antropologicznym, dojrzałości społeczno-emocjonalnej.
Kulturowy
Antropologiczny. W okresie wczesnoszkolnym rozwijają się zdolności motoryczne dziecka, czyli szybkość ,siła, zwinność, zręczność, wytrzymałość, gibkość. Między 6. a 8. rokiem życia zachodzi zjawisko pośredniego skoku wzrostowego.
Społeczno-emocjonalny. Około 3 roku życia następuje wyodrębnienie struktury „ja” co sprzyja późniejszemu osiągnięciu poczucia własnej tożsamości i możliwości kontrolowania własnego zachowania. Dziecko w tym wieku nie potrafi jeszcze stłumić i opanować swoich emocji. Umie rozpoznać stany uczuciowe innych i nie rozumiejąc nawet przyczyny, dostosować się do nich.
5. Czym jest wychowanie jakie są jego dziedziny?
Wyróżniamy wychowanie:
- zdrowotne
- moralne
- umysłowe
- estetyczne
6. Jakie są cele wychowania?
Do zasadniczych celów wychowania należy zaliczyć:
1. Kreatywne (takie, w oparciu o które oddziaływania w jednostce chcą rozwinąć nowe zainteresowania, wywołać pożądane zachowanie, reakcje).
2.Optymalizujące (to zwiększenie lub rozszerzenie zainteresowania).
3. Minimalizujące (to likwidowanie niepożądanego zachowania, postawy metody).
4. Korekcyjne (te, które są w sytuacjach kiedy jednostka wymaga przekształcenia, korekcji zachowań, przekonań, postaw).
7. Czym różni się wychowanie od opieki?
Opieka - dawanie oparcia, wsparcia, zaspokajanie potrzeb,których jednostka nie umie, nie może lub nie jest w stanie samodzielnie zaspokoić, żeby zachować równowagę biologiczną i psychiczną, przeżyć, zachować zdrowie, jakość życia, zapewnić prawidłowy rozwój i ciągłość gatunku.
Wychowanie, czyli świadome działanie przez wychowawcę na wychowanka mające na celu wytworzenie pewnej zmiany w jego osobowości. Zmiany te winny obejmować zarówno stronę poznawczą jak i instrumentalną, a sam proces zachodzący między nimi jest uwarunkowany wieloma czynnikami .
8. Podstawowe cechy wychowania w koncepcjach pedagogicznych: J.Korczaka, C.Freineta, A.Kamińskiego Ks. Jana Bosko
Koncepcja pedagogiczna Janusza Korczaka
Założenia:
- bezwzględne przestrzeganie niezbywalnych praw dziecka
- rozwój samorządności dzieci i młodzieży ( sądy koleżeńskie 5 osobowe odgrywały one wiodącą rolę, rada samorządowa 10 osobowe zaś inicjowała i powoływała „ komisje problemowe” tj. sprawdzania czystości, komisja zeszytów, podręczników, był także sejm dziecięcy 20 osobowe zatwierdzał bądź uchylał decyzje rady)
- plebiscyt życzliwości
- redagowanie gazetek przez komitet redakcyjny
- zawieranie „zakładów”
Koncepcja pedagogiczna Celestyna Freineta
Założenia:
- zapewnienie uczniom swobodnej ekspresji
- realizowanie idei samorządności
- odpowiednie wyposażenie klas szkolnych
- opracowywanie swobodnych tekstów
- wydawanie gazetek szkolnych
- korespondencja międzyszkolna
Koncepcja pedagogiczna Aleksandra Kamińskiego
Założenia:
- Wykorzystanie doświadczeń z harcerstwa w pracy dydaktyczno - wychowawczej
- zabawy dydaktyczne
- zajęcia w grupach
- lista umiejętności polegała (takich jak. pisarz, architekt, sekretarka),
- Dzielność - wysoka wartość moralna - to wytrwałość w dążeniu do celów, umiejętność pokonywania problemów i trudności oraz impuls w służbie pozostałym wartościom tj. przyjaźń, braterstwo.
Koncepcja pedagogiczna ks. Jana Bosko
Założenia:
- Wielostronny rozwój młodzieży, jako uczciwych obywateli i dobrych chrześcijan- „rodzinna atmosfera”,
- System prewencyjny - oparty na trzech filarach
„miłość”- to naczelna zasada polega na okazywaniu wychowankom: przyjaźni, zaufania, bezinteresowności i bezwarunkowej akceptacji.
„rozum”- polega na kierowaniu się rozsądkiem w procesie wychowania
„religia”- uzasadnia obowiązek okazywania przez człowieka bezinteresownego służenia bliźniemu
9. Jakiego rodzaju kwalifikacje musi posiadać nauczyciel?
Według zapisu ustawy, nauczycielem może być osoba, która: posiada wyższe wykształcenie z odpowiednim przygotowaniem pedagogicznym lub ukończyła zakład kształcenia nauczycieli i podejmuje pracę na stanowisku, do którego są to wystarczające kwalifikacje, przestrzega podstawowych zasad moralnych, spełnia warunki zdrowotne niezbędne do wykonywania zawodu.
10. Czym charakteryzują się style nauczania-dyrektywny i niedyrektywny?
Dyrektywny - bezpośredni ( nauczyciel wykłada materiał, często krytykuje, daje wskazówki, odwołuje się do autorytetu ).
Niedyrektywny - pośredni ( nauczyciel często zadaje pytania, bierze pod uwagę ich pomysły, nagradza, stymuluje do pracy i logicznego myślenia ). Na lekcjach w zależności od sytuacji należy korzystać z obu tych stylów.
11. Czym charakteryzują się systemy humanitarne, autorytarne i technologiczne?
autorytarne - system dyscypliny w związku zależności, w którym jedna osoba jest dominująca
12. Czym charakteryzują się formacje biurokratyczna, liberalna i romantyczna?
Biurokracja
wszystkie działania, także stosunki między członkami organizacji, są uregulowane określonymi przepisami
każdy z uczniów ma określony obszar działań, za które jest odpowiedzialny w zależności od własnych kompetencji
hierarchia władzy jest wyraźna, zadania są przydzielane jako obowiązki służbowe i wszystkie niższe urzędy są kontrolowane przez urzędy zwierzchnie.
Liberalizm
Istotą więc systemu liberalnego wychowania, jak wskazuje nazwa, wciąż pozostaje ta sama swoboda dziecka, uzasadniana teorią ekspresji i przeciwstawiana praktyce represyjnej starej szkoły,
- rozwijanie dziecka od wewnątrz - a nie formowanie go od zewnątrz,
- zaspakajanie potrzeb i zainteresowań dziecka dla obecnego życia - a nie przygotowywanie go do życia dorosłych w przyszłości,
- umożliwienie spontanicznego wyrażania siebie - a nie przekazywanie dotychczasowego dorobku kultury,
- angażowanie się dziecka w czynnościach spontanicznych - a nie zmuszanie do metodycznego opanowania nauki,
- rozwijanie własnego doświadczenia dziecka - a nie przyswajanie podawanego mu materiału,
13. Co to jest efekt Pigmaliona?
Efekt Pigmaliona to zjawisko zgodnie z którym ludzie wykazują tendencję do zachowywania się zgodnie z tym, czego oczekują od nich inni. Efekt Pigmaliona możemy inaczej nazwać efektem oczekiwań w stosunku do innych.
14. Na czym polega prawo Posthuminusa?
15. Czym jest sytuacja dydaktyczna?
Sytuacja Dydaktyczna to elementarne proste zorganizowane działanie ucznia w czasie lekcji czyli inaczej mówiąc fragment lekcji składający się ze sformułowania zadania, wykonywania zadania przez ucznia oraz kontroli wykonania zadania przez nauczyciela.
16. Jakie są składniki systemu dydaktycznego?
Składnikami systemu dydaktycznego są:
Wejścia systemu, tj. uzdolnienia, zainteresowania, aspiracje, wiadomości i umiejętności młodzieży oraz ich nauczycieli, a także właściwości wcześniejszych systemów dydaktycznych, jakie poznali uczniowie. Działania systemowe, tj. te czynności uczniów, nauczycieli i administracji szkolnej, które zmierzają do osiągnięcia celów kształcenia.
Wyjścia systemu, tj. wiadomości, umiejętności, postawy wobec uczenia się, wartości i cechy osobowości uczniów oraz osiągnięcia metodyczno-organizacyjne nauczycieli i szkół, w tym także nowe kompetencje nauczycieli.
Kontekst systemu, tj. okoliczności, które nie podlegają zmianie w toku działań, jak stałe urządzenia szkoły, sieć szkolnictwa i jego struktura administracyjna, sposób finansowania i pozycja społeczna edukacji, przekonania rodziców i pracodawców, rynek pracy itp.
17. W jaki sposób jest tworzony nauczycielski system kształcenia?
Każdy nauczyciel tworzy swój własny nauczycielski system kształcenia. Jest on tworzony dla jednego przedmiotu, oddziału szkolnego. Jest on częścią ogólnego systemu dydaktycznego opartego na podstawach programowych
18. Na czym polega dwupodmiotowość współpracy rodzic-nauczyciel?
Nauczyciel w procesie edukacyjnym uwikłany jest w relacje dwupodmiotowe (nauczyciel - dziecko, rodzice - nauczyciel)
O dwupodmiotowym charakterze relacji możemy mówić, gdy cechuje je dwukierunkowość wpływów, wspólne projektowanie, wykonywanie, ocena:
- otwartość - przebieg i zakończenie sytuacji wychowawczej nie sposób do końca zaplanować,
- przekonanie, że cel, treść i dobro jest dla nauczyciela i dziecka (także rodzica) równie ważne.