Temat 10: Decyzje produkcyjne przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej.
Założenia modelu przedsiębiorstwa.
Gałąź - zbiór przedsiębiorstw wytwarzających ten sam produkt.
Struktura (forma) rynku - opis zachowa kupujących i sprzedających na tym rynku.
Główne struktury rynku - doskonała konkurencja, monopol pełny, oligopol, konkurencja monopolistyczna Założenia modelu przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej:
1) bardzo duża liczba producentów (każdy z nich ma mały udział w rynku)
2) homogeniczny produkt (-> brak konkurencji niecenowej)
3) każdy producent jest ceno biorcą
4) swoboda wejścia i wyjścia z gałęzi
5) każdy uczestnik rynku posiada doskonałą informację o rynku. Od równowagi rynkowej na rynku dobra A do popytu na produkt pojedynczego przedsiębiorstwa (producenta dobra A), mechanizm ceno biorczości.
Popyt na produkty przedsiębiorstwa.
Od równowagi rynkowej na rynku dobra A do popytu na produkt pojedynczego przedsiębiorstwa (producent dobra A) mechanizm cenobiorczości.
Utarg krańcowy - przyrost utargu całkowitego spowodowany zwiększeniem produkcji i sprzedaży dobra o jedną dodatkową jednostkę.
W doskonałej konkurencji utarg krańcowy jest równy cenie oraz utargowi przeciętnemu.
Utarg całkowity rośnie liniowo wraz ze wzrostem sprzedaży.
Równowaga przedsiębiorstwa, wyznaczanie zysku i straty.
Równowaga przedsiębiorstwa (optimum ekonomiczne) - wielkość produkcji maksymalizująca zysk przedsiębiorstwa (ewentualnie minimalizująca stratę);
To wielkość produkcji, przy której utarg krańcowy zrównuje się z kosztem krańcowym: Qeop Uk = Kk
Krzywa podaży przedsiębiorstwa w krótkim okresie, graniczne punkty rentowności.
Krzywa podaży przedsiębiorstwa - krzywa przedsiębiorstwa wielkości produkcji danego dobra, jakie przedsiębiorstwo zdecyduje się wytwarzać przy różnych poziomach ceny, dążąc do maksymalizacji zysku.
Przy cenie P1 przedsiębiorstwo osiąga zysk ekonomiczny i kontynuuje produkcję na tym samym poziomie.
Przy cenie P2 przedsiębiorstwo nie osiąga zysku ekonomicznego, ale nie ponosi też straty. Przeciętny koszt jest równy cenie. Przedsiębiorstwo kontynuuje produkcję na poziomie Q2. Utargi przedsiębiorstwa pokrywają pełne koszty ekonomiczne, więc wszystkie czynniki produkcji mają swoje wynagrodzenie. Zatem jest to sytuacja równoważna z korzyściami osiąganymi w alternatywnej formie działalności. (Nie jest to sytuacja zła, ale średnio korzystna).
Przy cenie P3 przedsiębiorstwo ponosi straty, ale powinno kontynuować produkcję na poziomie Q3 zgodnie z zasadą minimalizacji strat krótkookresowych. Przy zaprzestaniu produkcji strata przedsiębiorstwa byłaby równa kosztom stałym. Przy kontynuacji strata będzie mniejsza, gdyż przy cenie P3 pokrywane są koszty zmienne oraz przynajmniej część kosztów stałych. (Lepiej kontynuować produkcję, niż zaprzestać).
Tak będzie dopóty cena nie obniży się do P4 (ceny zamknięcia). Przy cenie P4 przedsiębiorstwo może kontynuować produkcję na poziomie Q4, ale cena P4 nazywana jest ceną zamknięcia, gdyż każda cena niższa od P4 nie będzie pozwalała na kontynuowanie produkcji (strata byłaby zbyt duża).
Krzywa podaży przedsiębiorstwa doskonale konkurencyjnego w krótkim czasie pokrywa się z rosnącym fragmentem krzywej kosztu krańcowego, począwszy od minimum przeciętnego kosztu zmiennego
W krótkim okresie przedsiębiorstwo zaprzestaje produkcji, gdy cena rynkowa jest niższa od przeciętnego kosztu zmiennego (dla wielkości produkcji odp. optimum ekonomiczne) - to granica racjonalnych strat.
Krzywa podaży przedsiębiorstwa w długim okresie, cena wejścia i wyjścia.
W długim okresie, ze względu na łatwość wejścia do gałęzi, zyski będą „przyciągały” nowe przedsiębiorstwa.
Wzrost liczby przedsiębiorstw wzrost podaży rynkowej danego dobra spadek ceny rynkowej dobra.
Długookresowa krzywa podaży przedsiębiorstwa w konkurencji doskonałej pokrywa się z rosnącym fragmentem krzywej długookresowego kosztu krańcowego, począwszy od minimum długookresowego kosztu przeciętnego (cena wejścia i wyjścia).
W długim okresie przedsiębiorstwo zaprzestaje produkcji, gdy cena nie pokrywa długookresowego kosztu przeciętnego (likwidacja działalności, przeniesienie do innej gałęzi).
Krzywa podaży przedsiębiorstwa w długim okresie w porównaniu z krzywą krótkookresową:
Jest bardziej elastyczna, ze względu na pełne możliwości dostosowawcze.
Rozpoczyna się przy wyższym poziomie ceny, ze względu na niedopuszczalność strat.
Krzywa podaży gałęzi. Długookresowa równowaga w gałęzi.
Krzywa podaży gałęzi - suma wielkości podaży wszystkich przedsiębiorstw gałęzi przy różnych poziomach ceny wytwarzania dobra.
Krzywa podaży gałęzi w długim okresie jest zwykle bardzo elastyczna; decydują o tym:
Możliwości dostosowawcze przedsiębiorstw,
Możliwości zmian liczby przedsiębiorstw w gałęzi (wejścia i wyjścia).
W długim okresie pozostaną w gałęzi przedsiębiorstwa, których długookresowe koszty maja zbliżony poziom (firmy reprezentatywne).
Firmy o kosztach przeciętnych zbyt wysokich będą zmuszone opuścić gałąź.
Firmy, którym udało się obniżyć przeciętne koszty, będą osiągały zyski zachęta do wejścia dla nowych firm.
Równowaga gałęzi - oznacza, że ustają wejścia i wyjścia (z gałęzi, do gałęzi).
Nastąpi to, gdy wszystkie przedsiębiorstwa w gałęzi znajdują się w stanie równowagi długookresowej.
Cena rynkowa wytwarzanego dobra zrówna się wtedy z minimum długookresowego kosztu przeciętnego w tych przedsiębiorstwach.