INTERAKCJE LEKÓW

Interakcja leków - jest zjawiskiem polegającym na wzajemnym oddziaływaniu podanych równocześnie kilku leków, w wyniku czego zmienia się końcowy efekt działania niektórych z nich.

Jest to więc wpływ jednego leku na końcowy wynik działania drugiego, równocześnie zastosowanego leku.

Niepożądaną interakcją leków - nazywamy terapeutycznie niepożądane działanie, które może wystąpić podczas równoczesnego zastosowania u chorego dwu lub więcej leków, polegające na osłabieniu lub nasileniu działania,
na pojawieniu się objawów toksycznych lub jakościowo odmiennego
od spodziewanego działania farmakologicznego.

Możemy wyróżnić trzy rodzaje interakcji :

1. interakcje farmaceutyczne - składają się na nie chemiczne
   i fizykochemiczne niezgodności recepturowe, czyli wzajemne reagowanie
   ze sobą leków przed ich wchłonięciem do organizmu,

2. interakcje farmakodynamiczne - są to zmiany siły i czasu działania jednego leku pod wpływem efektu farmakologicznego drugiego, jednocześnie zastosowanego leku :

• synergizm - jest to zgodne, jednokierunkowe działanie leków (może być addycyjny, gdy działanie leków podanych razem jest sumą działania poszczególnych składników lub hiperaddycyjny,
  gdy działanie leków podanych razem jest większe niż suma działania poszczególnych składników),

• antagonizm - jest to przeciwne, różnokierunkowe działanie leków, które mogą hamować lub znosić wzajemnie swoje działanie.

interakcje farmakokinetyczne - polegają na wpływie jednego leku na losy drugiego leku w organizmie, czyli na wchłanianie, wiązanie z białkami, transport przez błony biologiczne, biotransformację lub wydalanie.

Czynnikami ryzyka, najczęściej zwiększającymi możliwość wystąpienia interakcji są :

1. polifarmakoterapia - liczba niepożądanych interakcji wzrasta proporcjonalnie do liczby leków przyjmowanych przez chorego,

2. ambulatoryjne leczenie chorych i związany z tym brak możliwości konsultacji postępowania terapeutycznego z innymi lekarzami,

3. leczenie chorych przez kilku lekarzy jednocześnie,

4. zjawisko samoleczenia się chorych,

5. zażywanie środków antykoncepcyjnych, które często wchodzą interakcje
   z innymi lekami,

6. niewydolność wątroby i nerek,

7. starszy lub bardzo młody wiek.

Lekami, których stosowanie w terapii wielolekowej stwarza największe prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych interakcji są :

1. doustne leki przeciwzakrzepowe,

2. leki przeciwcukrzycowe,

3. niesteroidowe leki przeciwzapalne,

4. glikozydy nasercowe,

5. leki przeciwarytmiczne,

6. beta - blokery,

7. leki hipotensyjne,

8. leki moczopędne,

9. antybiotyki,

10. leki przeciwdrgawkowe,

11. cytostatyki,

12. aminofilina.

Istnieją dwa, najczęściej spotykane rodzaje następstw interakcji leków :

1. osłabienie działania farmakologicznego i związana z tym utrata skuteczności leczniczej,

2. zwiększenie siły działania farmakologicznego lub działań niepożądanych
   i związana z tym zwiększona toksyczność leku.

Osłabienie działania farmakologicznego leku może być
spowodowane przez :

1. farmakologiczny antagonizm,

2. utrudnienie wchłaniania (zmniejszenie dostępności biologicznej),

3. nasilenie procesów biotransformacji,

4. zwiększenie wydalania.

Zwiększenie siły działania farmakologicznego leku może być spowodowane przez :

1. farmakodynamiczny synergizm,

2. wypieranie leków z połączeń z białkami,

3. zahamowanie procesów biotransformacji,

4. zmniejszenie wydalania.

Interakcje leków mogą być wykorzystane w celach leczniczych :

1. możliwość wzmagania wchłaniania leków trudno wchłaniających się,

2. zwolnienie wchłaniania leków w celu przedłużenia ich działania lub utrudnienia wchłaniania zażytej trucizny,

3. zastosowanie „wypieraczy” w celu przyspieszenia eliminacji trucizny z organizmu,

4. przyspieszenie wydalania nerkowego trucizn lub przedłużenie działania leku przez zwolnienie wydalania,

5. stosowanie leczenia skojarzonego w celu zwiększenia skuteczności i zmniejszenia objawów niepożądanych.

---