INTERAKCJE LEKÓW

Interakcja leków - wzajemne oddziaływanie podanych równocześnie kilku leków, w wyniku czego zmienia się końcowy efekt działania niektórych leków.

Niepożądana interakcja leków - terapeutycznie niepożądane działanie, które może wystąpić podczas równoczesnego zastosowania kilku leków (osłabienie lub nasilenie działania, pojawienie się objawów toksycznych, lub odmiennego niż spodziewane działanie farmakologiczne)

Możemy wyróżnić trzy rodzaje interakcji :

1. interakcje farmaceutyczne - chemiczne i fizykochemiczne niezgodności recepturowe - czyli

wzajemne reagowanie ze sobą leków przed ich wchłonięciem do organizmu,

2. interakcje farmakodynamiczne - zmiany siły i czasu działania jednego leku pod wpływem efektu farmakologicznego drugiego, jednocześnie zastosowanego leku :

• synergizm - zgodne, jednokierunkowe działanie leków. Może być:

• addycyjny - działanie leków podanych razem to suma działania poszczególnych składników

• hiperaddycyjny - działanie leków podanych razem jest większe niż suma działania poszczególnych składników

• antagonizm - przeciwne, różnokierunkowe działanie leków, które mogą hamować lub znosić wzajemnie swoje działanie

• interakcje farmakokinetyczne - wpływ jednego leku na losy drugiego leku w organizmie, czyli:

• wchłanianie

• wiązanie z białkami

• transport przez błony biologiczne

• biotranformacje

• wydalanie

Czynnikami ryzyka (najczęściej zwiększającymi możliwość wystąpienia interakcji) są :

1. polifarmakoterapia - liczba niepożądanych interakcji wzrasta proporcjonalnie do liczby leków przyjmowanych przez chorego,

2. ambulatoryjne leczenie chorych i związany z tym brak możliwości konsultacji postępowania terapeutycznego z innymi lekarzami,

3. leczenie chorych przez kilku lekarzy jednocześnie,

4. zjawisko samoleczenia się chorych,

5. zażywanie środków antykoncepcyjnych - które często wchodzą w interakcje
   z innymi lekami,

6. niewydolność wątroby i nerek,

7. starszy lub bardzo młody wiek.

Lekami, których stosowanie w terapii wielolekowej stwarza największe prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych interakcji są :

1. doustne leki przeciwzakrzepowe,

2. leki przeciwcukrzycowe,

3. niesteroidowe leki przeciwzapalne,

4. glikozydy nasercowe,

5. leki przeciwarytmiczne,

6. beta - blokery,

7. leki hipotensyjne,

8. leki moczopędne,

9. antybiotyki,

10. leki przeciwdrgawkowe,

11. cytostatyki,

12. aminofilina.

Istnieją dwa, najczęściej spotykane rodzaje następstw interakcji leków :

1. osłabienie działania farmakologicznego (utrata skuteczności leczniczej)

2. zwiększenie siły działania farmakologicznego lub działań niepożądanych (zwiększona toksyczność leku)

Osłabienie działania farmakologicznego leku może być
spowodowane przez :

1. farmakologiczny antagonizm,

2. utrudnienie wchłaniania (zmniejszenie dostępności biologicznej),

3. nasilenie procesów biotransformacji,

4. zwiększenie wydalania.

Zwiększenie siły działania farmakologicznego leku może być spowodowane przez :

1. farmakodynamiczny synergizm,

2. wypieranie leków z połączeń z białkami,

3. zahamowanie procesów biotransformacji,

4. zmniejszenie wydalania.

Interakcje leków mogą być wykorzystane w celach leczniczych :

1. możliwość wzmagania wchłaniania leków trudno wchłaniających się,

2. zwolnienie wchłaniania leków w celu przedłużenia ich działania lub utrudnienia wchłaniania zażytej trucizny,

3. zastosowanie „wypieraczy” w celu przyspieszenia eliminacji trucizny z organizmu,

4. przyspieszenie wydalania nerkowego trucizn lub przedłużenie działania leku przez zwolnienie wydalania,

5. stosowanie leczenia skojarzonego w celu zwiększenia skuteczności i zmniejszenia objawów niepożądanych.

---