DYSKONTOWE METODY OPŁACALNOŚCI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH
Wartość zaktualizowana netto (NPV) - jest to suma zdyskontowanych prognozowanych przepływów pieniężnych ściśle związanych z projektem obliczana na moment początkowy inwestycji.
Zgodnie z definicją obliczenie wartości NPV dokonuje się z następującej formuły:
NPV=
gdzie:
CFt - strumień pieniężny netto spodziewany w roku t
k - stopa dyskontowa
n - okres użytkowania projektu w latach
WARTOŚĆ KONIECZNA DO OBLICZENIA NPV
- przepływy pieniężne w poszczególnych okresach (CFt)
- okres użytkowania projektu (n)
- stopa dyskontowa (k)
Przepływy pieniężne w poszczególnych okresach (CFt) ustalane są poprzez sporządzanie rachunku przepływów pieniężnych dla potrzeb oceny efektywności projektów inwestycyjnych zgodnie z omawianą metodologią. Stanowią je zatem prognozowane nakłady inwestycyjne oraz operacyjne przepływy pieniężne ściśle związane z realizowaną inwestycją.
Okres użytkowania projektu (n) stanowi przewidywaną ilość okresów (zwykle lat), w których spodziewane jest użytkowanie realizowanego projektu łącznie z okresem inwestycji. Najczęściej przyjmuje się w praktyce, że okres ten równy jest okresowi amortyzacji.
Stopę dyskontową (k) stanowi koszt pozyskania kapitału wyrażony jako średni ważony koszt kapitału (WACC). Na średni ważony koszt kapitału wpływają koszty pozyskania poszczególnych źródeł kapitału oraz udziały w jakich finansują one projekt inwestycyjny. Poprzez zastosowanie średniego ważonego kosztu kapitału wyznaczenia NPV wyeliminowane zostają wady prostych mierników oceny projektów inwestycyjnych. Uwzględniony bowiem jest koszt pozyskania kapitału, a ponadto - pośrednio - spadek wartości pieniądza wywołany przez inflację oraz ryzyko przedsiębiorstwa i projektu inwestycyjnego.
Kryterium oceny: czym wyższa wartość NPV tym projekt efektywniejszy, przy czym należy akceptować takie projekty , dla których NPV jest większe lub równe 0.
T |
CF |
K=10% |
PVCF |
0 |
- 10 000 |
(1+0,1)0 |
- 10 000 |
1 |
2 000 |
(1+0,1)1 |
1 818 |
2 |
2 500 |
(1+0,1)2 |
2 066 |
3 |
3 000 |
(1+0,1)3 |
2 544 |
4 |
3 500 |
(1+0,1)4 |
2 391 |
5 |
4 000 |
(1+0,1)5 |
2 484 |
+ 1 312 zł
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI INWESTYCJI (RI)
Iloraz zaktualizowanych wpływów i wydatków związanych z realizowanym projektem inwestycyjnym.
RI=
gdzie:
CF +t - nadwyżka wpływów nad wydatkami związanym z inwestycją w okresie t
CF -t - nadwyżka wydatków nad wpływami związanymi z inwestycją w okresie t
Przepływy pieniężne CF +t oraz CF -t ustalane są analogicznie jak w przypadku wielkości CF przy wyznaczaniu NPV (tj. na podstawie sporządzonego rachunku przepływów pieniężnych dla potrzeb oceny efektywności projektów inwestycyjnych). Również parametry k oraz n ustala się analogicznie jak w przypadku NPV.
Kryterium oceny: czym wyższy wskaźnik rentowności inwestycji tym projekt efektywniejszy, przy czym projekt powinien zostać przyjęty, gdy wartość RI jest większa lub równa 1.
WEWNĘTRZNA STOPA ZWROTU (IRR)
Jest to taka wartość stopy dyskontowej, dla którego NPV =0, IRR jest oczekiwaną stopą zwrotu projektu
IRR=
Przepływy pieniężne (CFt), okres użytkowania inwestycji (n) ustalane są w analogiczny sposób jak w przypadku NPV.
Kryterium oceny: czym wyższa wartość IRR tym projekt jest zazwyczaj efektywniejszy, przy czym należy akceptować jedynie takie projekty, dla których IRR jest większa od stopy dyskontowej k.
IRR = 10%
Pp = 21%
RI = 13%
RENTOWNOŚĆ INWESTYCJI (RI) A WEWNĘTRZNA STOPA ZWROTU (IRR)
Wskaźnik rentowności inwestycji wskazuje na całkowitą stopę zwrotu spodziewaną dzięki realizacji projektu inwestycyjnego z uwzględnieniem kosztu pozyskania kapitału tj. stopę zwrotu uzyskaną w całym okresie użytkowania projektu. Wewnętrzna stopa zwrotu obrazuje natomiast przeciętną stopę zwrotu uzyskaną w pojedynczym okresie (zwykle roku) bez uwzględnienia kosztu pozyskania kapitału.
PODSTAWOWE ZALEŻNOŚCI MIĘDZY NPV, IRR A RI
Gdy dla rozpatrywanego projektu NPV:
Jest równe zero to IRR = k a RI=1
Jest dodatnie to IRR>k a RI>1
Jest ujemne to IRR=<k a RI<1
ZDYSKONTOWANY OKRES ZWROTU
Określa ile czasu potrzeba, aby suma zdyskontowanych wpływów z inwestycji zrównała się z wydatkami inwestycyjnymi. Zdyskontowany okres zwrotu uwzględnia koszt pozyskania kapitału. Ogólna formuła na obliczenie zdyskontowanego okresu zwrotu przyjmuje następującą formułę:
Ppz => takie n gdzie
Kryterium oceny: czym krótszy zdyskontowany okres zwrotu, tym wg tegoż miernika projekt jest korzystniejszy.
ZARZĄDZANIE FINANSAMI PRZEDSIĘBIORSTW 12 marca 2010