06.03.2013r.

ANALIZA ZJAWISKA TRUDNOŚCI W ZACHOWANIU

Pojęcie trudności wychowawczych.

-termin trudności wychowawczych jest na ogół nieprecyzyjny i wieloznaczny. Zaburzenia zachowania-potocznie-trudne, kłopotliwe dla dorosłej osoby zachowanie dziecka.

Przypisuje się je uczniowi (J. Konopnicki). ,,Niedostosowanie społeczne”.

-nie potrafi lub nie jest w stanie nawiązać poprawnych stosunków społecznych z rówieśnikami lub dorosłymi w skutek czego popada z nimi w konflikty (trudności w sensie społecznym)

-nie wie czego chce i wysuwa w stosunku do innych rozmaite pretensje-otwarte lub ukryte, jest to uczeń uwikłany w wewnętrzne konflikty, wywierające wyraźne piętno na jego zachowaniu (trudności w sensie psychologicznym)

-sprawia wiele kłopotów w pracy dydaktyczno-wychowawczej i nie poddaje się zwykłym oddziaływaniom pedagogicznym(trudności w sensie wychowawczym)

-czyni nie zadowalające postępy w nauce (trudności w sensie dydaktycznym)

Trudności wychowawcze:

Andrzej Lewicki trudnościami wychowawczymi nazywa ,,takie zachowanie dzieci, które jest niezgodne z przyjętymi normami życia społecznego, równocześnie uporczywa i nie poddająca się zwykłym zabiegom wychowawczym”.

Ludwik Bandura podaje ze jest to ,,takie uporczywe zachowanie, które jest wynikiem konfliktu dziecka z otoczeniem społecznym”. Nabyty charakter

Halina Spionek rozpatruje zjawisko trudności wychowawczych z punktu widzenia procesu wychowawczego. Wg. Spionek trudność wychowawcza jest to forma zachowania występująca w sprzeczności z ideałem wychowania.

Tadeusz Tomaszewski. Wg niego to przeszkody w urzeczywistnieniu działań zamierzonych lub wykonywanych- wyróżnia trudności obiektywne i subiektywne.

-obiektywne , gdy człowiek zdolny do wykonywania normalnych zadań w normalnych warunkach staje wobec zadań lub warunków, które przekraczają tę normę.

-subiektywne, gdy w sytuacji normalnej człowiek nie może sprostać jej wymaganiom, gdy nie może wykonać normalnych zadań w normalnych warunkach.

Maria Grzegorzewska uważa, że trudności wychowawcze to trudności w dostosowaniu się do powszechnie uznanych i przyjętych norm społecznych, do uznanych wymogów określanych zwyczajami, obyczajami, zasadami postepowania i przepisami prawnymi.

Władysław Okoń. Wg niego dziecko trudne- to dziecko, które ma trudności z przystosowaniem się do wymagań rodziców, nauczycieli, opiekunów. Etiologia tych trudności sięga zazwyczaj do wczesnych lat dzieciństwa. W dalszym życiu dziecka mogą one zaniknąć, słabnąć lub się nasilać- zależy to od sytuacji życiowej i wychowawczej w jakiej znajduje się dziecko.

Mówiąc o trudnościach wychowawczych można je ująć w następujące grupy:

-trudności wyłaniające się w kontekście rozbieżnych dążeń oczekiwań i ambicji rodziców oraz dążeń i zainteresowań dzieci

-trudności związane z psychofizycznym rozwojem dziecka (przebyte choroby, tzw. Deficyty lub mikro defekty, zaburzenia w sferze emocjonalnej -nadpobudliwość lub zahamowania)

-trudności wynikające z nieprawidłowego funkcjonowania rodziny

-Trudności spowodowane błędami wychowawczymi, głównie w środowisku

-trudności związane z niepowodzeniami szkolnymi (ale nie same niepowodzenia)

-trudności wynikające z zaniedbań wychowawczych oraz negatywnych oddziaływań środowiska rodzinnego.

Nie wszystkie trudne zachowania dzieci można zakwalifikować jako trudności wychowawcze:

Dzieci mogą ujawniać zachowania niepożądane również z kilku innych powodów:

1. ponieważ nie znają zasad

2. zachowują się tak to jest typowe dla okresu dorastania.

Czy trudności wychowawcze?

Dziecko zachowujące się w sposób nieakceptowany społecznie może zostać oceniane jako chuligańskie i źle wychowane, ale może być..

Zaburzenia zachowania(klasyfikacje psychiatryczne) cechują powtarzające się, występujące przynajmniej w ciągu ostatnich 6 miesięcy, zachowania agresywne lub antysocjalne.

W łagodniejszej formie: wybuchy złości, kłótnie, nieprzestrzeganie reguł społecznych, stałe obwinianie innych.

W pełnym obszarze klinicznym : kradzieże, kłamstwa, umyślne podpalenia, powtarzające się ucieczki z domu, niszczenie cudzej własności, okrucieństwo wobec zwierząt, gwałty

Manifestacja trudności wychowawczych:

-zachowania instrumentalne- ukierunkowane na osiągnięcie celu, których realizacja w inny sposób wydaje się zablokowana

-działania manifestujące opozycje wobec wartości, społeczeństwa i autorytetów

-działania ukierunkowane na redukcję frustracji, lęku np. niespełnianie oczekiwań dorosłych

-działania służące wyrażaniu solidarności z rówieśnikami (akceptacja, przynależność)

-działania służące pozornemu osiąganiu dorosłości, dojrzałości

-działania ukierunkowane na wyrażanie atrybutów własnej tożsamości

Zaburzenia zachowania wyróżnione ze względu na wiek ujawnienia się problemów:

-typ dziecięcy i typ adolescencyjny

-typ dziecięcy -ten typ zaburzeń zachowania zostaje zapoczątkowany w dzieciństwie i obejmuje zaburzenia ujawnione przed 10 r.ż. dziecka- głównie chłopcy.

Objawy: częsta agresja fizyczna, bójki, przekleństwa

-typ adolescencyjny- ten typ zaburzeń zachowania zostaje zapoczątkowany w okresie dojrzewania. Jest to zespół zachowań, które ujawniają się po 10 r.ż.

Ze względu na objawy etiologiczne:

-droga zachowań jawnych- działania o charakterze konfrontacyjnym, takie jak bójki, kłótnie, napady złości

-droga zachowań ukrytych obejmująca takie działania jak kradzieże, wagary i kłamstwa

-wczesny konflikt z autorytetem- stawianie oporu czy buntowniczość.

Ze względu na towarzyszące zaburzenia:

-depresyjne zaburzenia zachowania

-inne mieszane zaburzenia zachowania i emocji- występuje dodatkowe zaburzenie nerwicowe lub emocjonalne wieku dziecięcego.

Stopnie nasilenia zaburzeń:

-łagodny (lekki) -mało przejawów zaburzeń potrzebnych do postawienia diagnozy. Niewielkie szkody: sporadyczne wagary, drobne kłamstwa

-umiarkowany -przejawy zaburzeń w zachowaniu są na granicy stopnia lekkiego i znacznego np. wandalizm, kradzieże bez konfrontacji z ofiarą.

-znaczny (poważny)-wiele przejawów zaburzeń w zachowaniu. Poważne straty krzywdzące zachowania- np. okrucieństwo fizyczne, przemoc psychiczna.

Ze względu na tendencje aspołeczne:

-dzieci z trwałymi zachowaniami aspołecznymi. Od dzieciństwa do dorosłości, które stają się młodocianymi przestępcami

-dzieci niezakwalifikowane jako młodociani przestępcy, lecz u których w dzieciństwie występują zaburzenia zachowani, a w okresach późniejszych utrzymuje się nieprawidłowe funkcjonowanie społeczne, problemy z utrzymywaniem stałej pracy burzliwe trudności osobiste, agresja wobec współmałżonka

-dzieci z przejściowymi problemami w zachowaniu w okresie dorastania, niewystępującymi w dzieciństwie i najczęściej przemijającymi.

---