Grzegorz Kuca 30 h ćw 15 h . z panią Górską

Konstytucyjny system org

Egzamin:

Test do uzupełnienia(nie test do wyboru), pytania w tych pytaniach będą luki i wpisujemy odp słowną. Punktacja 10 pytań i w każdym jest 7 luk (ak4 wydruk), każda dobrze odp to jest 1 ptk żeby zaliczyć 50 % + 1 pytanie, (kazusy = sytuacje faktyczne mające miejsce w rzeczywistości czasami taki sposób, nie ma tak, + 1 pytanie z dwóch do wyboru opisowe. ) krótka ocena pisemna,

Ocenianie krótko do kilku dni.

WYKŁADY PODZIELONE TAK JAK BĘDZIE TXT.

Notatki gwarantują otrzymanie oceny dostatecznej.

Literatura :

1. prof. Leszek garnicki Polskie prawo konstytucyjne.Zarys wykładu, WARSZAWA 2007, podręczniki Garnicki, (czerwony)

2. p.prof P.Sarnecki, Prawo konstytucyjne RP. Warszawa nie przed 2002r

3. skrzydło (nie obowiązkowe)

na każde zajęcia konstytucja !!!z 1997r

akty normatywne na stronie sejmu, WWW.sejm.gov.pl(prawo ) przy wyszukiwaniu ustawy tylko dzisiaj obowiązujące, część z tych aktów jest zamieszczane w formie txt pierwotnego i txt ujednoliconego, musi być txt ujednolicony, po uwzględnieniu wszystkich poprawek,

Wykład I 22.02.2008r

Kontakt mailowy z wykładowcą : [e-mail]

PLAN :

1. Nauka o konst

2. władza ustawodawcza 2 wykłady sejm i senat art. 94 do 125 status prawny posła i senatora

3. Prezydent 1 wykład

4. rada ministrów 1

5. sądy 1

6. trybunały 1

Charakterystyka zagadnień ogólnych konstytucji:

Konstytucja najaważniejszy akt normatywny w państwie wszystkie akty niższe muszą być z godne z konstytucją lub muszą rozwijac postanowienia tego aktów. Hierarchicznie rozbudowany system prawa.

Nie zawsze konst bywa konstytucją. Kiedyś 1791r była to ustawa rządowa, natomiast konst w tym okresie były akty rangi niższej. Była to władza prawodawcza dzisiaj ustawodawcza ponieważ sejm i senat może uchwalać tylko ustawy a wtedy mógł uchwalać także inne ustawy.

Termin kost pochodzi z języka Rzymskiego.

Nauka o konstytucji :

1. Termin consitutio pochodzi (ustanawiać urządzać), już w czasach rzymskich, odróżniano czynności organów państwowych zmierzających do określenia ustroju politycznego, i to nazywane było REM PUBLICAN CONSTITUERE od czynności prawotwórczych, polegających na uchwalaniu ustaw zwykłych. LEGES DARE. ( Leges Skrivere, prao wyryte) dare- czyli nadane). Wtedy kształtowało się określenie konstytucji. W czasach średniowiecznych termin constitutio używany był dla określenia reguł życia zakonnego. Do dnia dzisiejszego.Każdy zakon ma swoja konstytucje czyli prawo podstawowe.

2. w 16 wieku francuski pisarz JEAN BODEN używał tego pojęcia dla określenia praw fundamentalnych państwa.

3. w 18 wieku nastąpił rozkwit tego pojecia i w literaturze (zwłaszcza w dziełach Monteskiusza, zasada podziału władzy (art. 10 dzisiaj),dzisiaj używano go w 3 znaczeniach,(o duchu praw i tam w tym dziele, był podróżnikiem, podróżnikiem)wyznaczył kanony działania władz które mają dzisiaj większość państw.

3 znaczenia

a)jako całokształt właściwości środowiska geograficznego jego związku ustroju politycznym np. inny ustrój będzie w państwie gdzie leży nad rzeką lub będzie teren górzysty

b)jako faktycznego ustroju państwa,

c)jako podstawowe zasady ustroju politycznego,

4. W Polsce szlacheckiej termin consitutio używany był dla określenia uchwał sejmu. Stąd konstytucja 3 maja 1791r określana była mianem USTAWY RZĄDOWEJ.

Sejm i senat nazywane są parlamentem , tworzyły zgromadzenie narodowe.a jak to było wcześniej ?

Konst 3 maja i w czasie zaborów uległa zmienie.

Sejm

Izba poselska

17 marzec 1721 Senat

Parlament

Sejm Senat

Sejm jest izbą niższą na to trzeba zwrócić uwagę.

PO CO KONSTYTUCJA ? PO CO POWSTAWAŁY?

Kiedyś inaczej funkcjonował ustrój państwowy król sprawował władzę.

1. Pierwsze konstytucje powstawały jako ograniczenie władzy monarszej.Dokonywano tego poprzez spisanie zasad funkcjonowania i organizacji. Aparatu państwowego. Państwowego aby zabezpieczyć przed powrotem do władzy absolutnej. Stąd konstytucja 3 maja, konst marcowa, 3 cia 1997r

Rodzaje konstytucji

Podziały dychotomiczne:

I.

1. pisane—ujęte w formie jedno lub kilku aktów normatywnych, np. konstytucja POLSKI RP, wszystkie nasze konst były konst. Pisanymi ujęte w formie jednego a niektóre kilka aktów normatywnych, np. Francja kilka aktów normatywnych , deklaracja praw i obywatela, wstęp, i ustawy konst.

2. Nie pisana(problem) występuje w wielkiej Brytanii, a kiedyś była w Izraelu, oparta jest na prawie zwyczajowym na konwenansach konstytucyjnych, konstytucyjnych precedensach sądowych i te 3 grupy tworzą matery konstytucji(defacto nie ma kosnt

ale uznaje się ze prawo zwyczajowe coś ukształtowane stanowi ma range konstytucji)

II.

1. sztywne- to takie które zmienia się w inny sposób a niżeli ustawy zwykłe, i maja one moc wyższą, niż akty rangi niższej, w państwach w których mamy konst sztywne, wykształciło się sądownictwo kosntytucyje, (sądy konst zajmują się badaniem czy akt rangi niższe jest zgodny z aktem rangi wyższej, większość państw, np. Polski, Niemiec,Francji Włoch ,

2. elastyczne- to takie które zmienia się w takiej samej procedurze, przewidzianej dla ustaw zwykłych (na każdym etapie działalności państwie mogli by zmieniać tą konst.) występuje tam gdzie są konst nie elastyczne np. Wielka Brytania a w hist Włochy ale przed I wojną światową.

III.

1. konstytucje jednolite to takie które są ujęte w formie jednego aktu, np.Polska, większość konstytucji Europejskich,

2. złożone to takie które ujęte są w formie kilku aktów normatywnych np. Francja, mała konstytucja z 1992r w Polsce, mała konstytucja z 1947r w Polsce w tej ostatniej to była konst mała, ma charakter tymczasowy, ta konst miała część art. ale utrzymywałą w mocy art. konst marcowej.

IV.

1. stabilne- to takie które obowiązują długi okres czasu np. USA, (ponad 200 lat)

2. zmienne -to takie które są często nowelizowane , np.Francja(laboratorium ustrojowych Europy przez 3 lata była zmieniana 13 razy), Brazylia (1985r była nowelizowana 68 razy do 2008 r, 23 lata)

Równowaga po między władzami sądowniczą, wykonawczą i ustawodawczą jest najważniejsza.

Jeżeli nie będzie woli współpracy miezy prezydentem a premierem może dojść do kryzysu politycznego w danym kraju

Pojęcie konstytucji:

1. Konsytucja jest to akt prawny najwyższej rangi zwany również ustawą zasadniczą który posiada 3 cechy:

1. szczególna treść, polega na zakresie (szerokości, regulowanej przez nią materii, i na sposobie (głębokości, regulowanej przez nią materii),

13 rozdziałów konstytucji.

rozdziały	I	II	III	IV	V
ZAKRES
SZEROKOŚĆ

KAŻDA KONSTYTUCJA MA SWOJĄ MATERIĘ.

Cecha I.

Konstytucja to jedyna ustawa w państwie. Która reguluje zasady ustroju politycznego.

2. Relacje po między państwem a obywatelem.

3. relację prawa wewnętrznego do międzynarodowego.

4. Podstawy prawa wyborczego

5. Zasady organizacji i funkcjonowania naczelnych organów państwa.

6. Procedura zmiany bądź uchwalenia zmiany w konstytucji.

Jest to tzw materia konstytucji to musi w niej być.

Zasady cechy danej instytucji.

Cecha :

II. Szczególna forma.

Polega na samej nazwie - konstytucja,polega na szczególnej formie (trybie zmiany bądź uchwalenia nowej konstytucji,) W konst RP. Są dopuszczalne zmiany.gwarantuje nam możliwość zmiany postanowień,

Jest to art. 235( ma 7 ustępów, )

1. Kto może uchwalić ustawę : grupa 15 posłów lub komisja sejmowa senatowi jako całej izbie , grupa 100 tys obywateli możemy żądać , rada ministrów, prezydent,

2. inicjatywe w zakresie zmiany konstytucji posiadaja:

1. 1/5 ustawowej liczby posłów ( 92 posłów)

2. senat jako cała izba

3. prezydent

to są 3 podmioty które mogą żądać wszczęcia inicjatywy ustawodawczej,

Ustawa o zmianie konstytucji następuje w drodze ustaw. Uchwalonej w jednakowym brzmieniu !!!! przez sejm a następnie w terminie nie dłuższym niż 50 dni(jest to II modyfikacja trybu ustawodawczego)

Pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie konstytucji może odbyć się nie wcześniej niż 30 dnia od przedłożenia projektu ustawy .(dlatego że zmieniamy najważniejszą ustawę w państwie, czy w praktyce będzie to dobrze funkcjonować),

Ustawa o zmienie konstytucji zostaje uchwalona większością w sejmie więkoszcia kwalifikowaną 2/ głosów, w obecności co najmniej połowy ustawowej większości głosów.Oraz w senacie większością bezwzględną w obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby senatorów. Tak uchwaloną ustawę przesyła prezydentowi który w ciągu 21 dni podpisuje ją i zarządza ogłoszenie w dzienniku ustaw.

Prezydentowi nie przysługuje prawo veta ustawodawczego może on jedynie wystąpić do trybunału konstytucyjnego z wnioskiem wnioskiem sprawie badania formalnej treści ustawy.

Trybunał 3 rodzaje kontroli w odniesieniu do zmiany konstytucji.

1.,Formalna treść ustawy - procedura jej uchwalenia,czy senat nie zrobił poprawek, czy była większość głosów, czy nie rozpoczęto za wcześnie badań nad ustawą) rozpoczyna się tylko wyłącznie na wniosek.

2.

3Właściwość wydania

kiedy jest ktoś niezależny wtedy kiedy nikogo nie ma nad nim.

III.Cecha konstytucji :

Szczegółna moc prawna czyli nadrzędność nadrzędność w całym systemie prawa.Wynika z faktu że konstytucja normuje podstawowe zasady ustroju i porządku prawnego państwa.(tzw. Uzasadnienie materialne. Nadrzędność jest konsekwencją nadania konstytucji najwyższej mocy prawnej. Jako wyraz mocy suwerena dzięki czemu jej normy prawne. Nie mogą być zmienione przez inne akty normatywne tzn. uzasadnienie formalne.

3 cechy do egzaminu !! i WYMIENIĆ cHARAKTERYSTYKĘ

historia polskiej konstytucji:

1. Pierwsza konst na świecie była konstytucja USA, z 1787r. Pierwszą konstytucją w Europie drugą na świecie była 3 maja a 3 cią konstytucją na świecie była konstytucja Francuska 1791w wrześnień. 14.

Konstytucje w Polsce

Znać jakie były)

W historii polskiego prawa konstytucyjnego. Wyróżniamy 3 rodzaje konstytucji.

1. konstytucje pełne , te które zawierają całą materię i są uchwalane na stałe na czas nie określony

2. Konstytucje małe, mają charakter tymczasowy są uchwalane w sytuacjach przejściowych,

3. oktrojowane , narzucone, są narzucone przez obce państwo obcego władcę np. zabory.

1. Konst 3 maja 1791r pełna,- ustawa rządowa, rewolucyjna jak na owe czasy, znosiła liberum veto,wprowadzałą uzdrowienie porządku sejmowania, opierała ustrój na zasadzie podziału władz i zwierzchnictwa narodu.Generalnie wzmacniała państwo,obowiązywała niespełna 2 lata.

2. konstytucja księstwa warszawskiego,22 lipca 1807r (nie trzeba znać na exam)- oktrojowana narzucona przez Napoleona, wprowadzała hasła wniesione na sztandarach rewolucji francuskiej przez Napoleona, wolność osobista !, róność wobec prawa, sądownictwo powszechne, krytykowana w hist. Obowiązywała do 1813 r.

3. konstytucja królestwa polskiego-27 listopada 1815rwprowadzała szeroki katalog praw i wolności człowieka i obywatela, nawiązywała w swoich postanowieniach do konstytucji 3 maja.oktrojowana narzucona, obowiązywała do wybuchy powstania listopadowego,

4. Mała konstytucja z 20 lutego 1919r(polska odzyskuje niepodległość, trwaja prace nad uchwaleniem konstytucji marcowej)

5. Konstytucja marcowa 17.marca 1921r wprowadzała system rządów parlamentarno gabinetowych, była aktem niezwykle nader nowoczesnym, w praktyce prowadziła do supremacji parlamentu (przewagi),a nawet absolutyzmu parlamentarnego, parlamentarnego związku z tym była nowelizowana, w 1926r przewrót majowy, kiedy to wzmocniono pozycje władzy wykonawczej, celem osiągnięcia równowagi, pełna

6. Konstytucja kwietniowa z 23.kwietnia 1935,pełna kto nie szanuje przeszłości nie jest wart przyszłości Stalin, była konstytucją niezwykle kontrowersyjną,powieżała silną pozycje władzy wykonawczej, obowiązywała do wybuchy II giej wojny światowej,

7. Mała konstytucja z 19 lutego 1947rokubardzo krótka nawiązywała do marcowej, do 1952 r

8. Konstytucja PRL z 22.Lipca 1952r ta konstytucja obowiązywała najdłużej 1989r ,pełna konstytucja

9. Mała konstytucja z 17 października 1992 r (okrągły stół, prace nad pełną konstytucją),

10. Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r ta która dzisiaj obowiązuje.

Budowa konstytucji z czego się składa /jak się ją dzieli:

1. Każda konstytucja składa się z:

1. preambuły -uroczysty wstęp najważniejszych aktów pranych,zawierajace cele i motywy którymi kierował się ustawodawca przy ich sporządzaniu,dość powszechnie uważa się że preambuła niema charakteru normatywnego, może zatem mieć jedynie charakter pomocniczy, przy wykładni prawa.(preambuła to są 2 zdania ale są zawarte w niej różne określenia ,odwołania , jeżeli ktoś się doszukał jakiegoś prawa w preambule to nie może się odwoływać, najpierw trzeba się powołać na artykuł konstytucji i może mieć jedynie związek dodatkowe wzmocnienie, tak się wypowiedział trybunał konst w jednej z swoich wypowiedzi)

2. oraz części właściwej, dzieli się na

1. rozdziały(13 rozdziałów)

2. rozdziały dzielą się na artykuły (243) średnia, , najkrótsza na świenie ma 37 konstytucja na świecie Indonezja)

3. ustępy

4. ustępy dzielą się ptk

najdłuższy art. jest 144 art. uprawnienia prezydenta.prerogatywy

Pojęcia prawa konstytucyjnego:

Pojecie w znaczeniu szerokim i wązkim. Jest to zespół norm prawnych zawartych w konstytucji w innych ustawach i około konstytucyjnych.Których przedmiotem jest. Uregulowanie ustroju politycznego.I społeczno gospodarczego państwa.

Klasyfikacja prawa konstytucyjnego :

W systemie prawa prawo konstytucyjne uznawane jest za prawo publiczne. (Ulipan), dotyczy interesów obywateli. (podział wprowadzony przez Ulipana),

W podziale na prawo formalne i materialne jest to prawo proceduralne. To bada procedure jej uchwalenia,przyjmuję się że konstytucja , należy do prawa materialnego, choć szereg jej norm prawnych ma charakter formalny.

(tam gdzie mamy procedurę wyboru to mamy normy formalne, ale generalnie są klasyfikowane jako normy materialne)

Kontrola konstytucyjności prawa :

(sejm odpowiednie komisje i prezydent ma prawo zawetować ustawę,trybunał konstytucyjny, funkcjonuje od kontytnet europejski lata 20 20 wieku Austria i Czechosłowacja, nie zawsze musi być to trybunał, inaczej wygląda sprawa w innych systemach,w modelu amerykańskim sąd najwyższy, to był rok 1807r kiedy sąd najwyższy) specyfika polskiego prawa

przeciwne cechy systemów USA i europejskich

Instytucja kontroli konstytucyjności prawa polega obecnie na ocenie zgodności z ustawą zasadniczą norm prawnych, oraz ewentualnie innych działań podejmowanych przez organy państwa. Wykształciły się 2 systemy kontroli konstytucyjności prawa:

1. Kontrola parlamentarna wpływa projekt ustawy czy ten projekt jest zgodny .

2. kontrola pozaparlamentarna. opinie, orzeczenia komisji, (wykształciły się 2 modele,

1. model amerykański

2. model kontynentalny nazywany również Europejskim,

Ustawy które maja preambuły arenga:

wychowanie w trzeźwości

o leczeniu

5

---