1 Układ pokarmowy konia możemy podzielony na dwie części
- przednia część składa się z:
pyska
gardła
przełyku
żołądka
jelito cienkie
- tylnia część składa się z:
jelita ślepego
jelito grube
okrężnica
prostnicy
odbytnicy
Pysk
Koń ma silne, delikatne i ruchliwe wargi, które umożliwiają sortowanie pożywienia oraz jedzenie niskich roślin blisko przy ziemi. Siekacze wstępnie rozgniatają pożywienie lub przecinają rośliny, następnie pożywienie jest przekazywane przez język do zębów trzonowych, które rozgniatają pożywienie. Konie przeżuwają siano o wiele dokładniej niż paszę treściwą, dlatego należy dokonać jej odpowiedniego wyboru, pszenica np. jest mała i twarda dlatego może się przedostać do żołądka konia nie pogryziona. Ślina jest wytwarzana tylko podczas przeżuwania dlatego koń musi mieć dostęp do paszy objętościowej. W przeciwieństwie do śliny wytwarzanej przez człowieka, ślina konia nie zawiera enzymów i nie bierze udziału w trawieniu jednak jest niezbędna do zachowania odpowiedniego pH w żołądku. Po pogryzieniu pokarmu język przesuwa treść dalej do gardła.
Przełyk
Przełyk jest umięśnionym przewodem łączącym jamę ustną z żołądkiem. Mięśnie przełyku kurcząc się i rozkurczając przesuwają pokarm. Ściany przełyku wytwarzają śluz, który ułatwia przesuwanie się pokarmu.
Żołądek
Żołądek jest elastycznym organem w kształcie litery J. Pożywienie trafia do żołądka z przełyku przez dolny zwieracz przełyku. Zwieracz zapobiega powracaniu pokarmu do przełyku i jest tak silny u konia, że uniemożliwia zwracanie pokarmu. Ściana żołądka jest zbudowana z mięśni.
Funkcje żołądka:
początek trawienia białka
mieszanie pokarmu z sokami trawiennymi
zmiękczanie pokarmu
zabijanie bakterii
Żołądek średniego konia ( 162 cm w kłębie) jest wielkości piłki do rugby. Żołądek konia może się rozciągać do rozmiaru odpowiadającego 8.5 litra pokarmu. Dla porównania żołądek krowy może pomieścić 85 litrów pokarmu. Z powodu tak relatywnie małego żołądka koń spożywa często niewielkie ilości pokarmu. Przy takim trybie jedzenia żołądek służy do tymczasowego przechowywania pożywienia i wstępnego trawienia.
Soki trawienne są produkowane w żołądku konia przez cały czas. Około 10 - 30 litrów soków jest dziennie wydzielana w żołądki. Sok trawienny zawiera:
kwas chlorowodorowy - zabija bakterie i aktywuje pepsynę
pepsyna - enzym trawiący białka
Jelito cienkie
Jelito cienkie konia ma od 20 do 27 metrów długości i może być wypełnione przez około 55 - 70l treści pokarmowej.
Struktura
Jelito cienkie można podzielić na trzy części:
dwunastnica
jelito czcze
jelito kręte
Podstawową funkcją jelita cienkiego jest trawienie węglowodanów, tłuszczy i białka. Substancje powstałe w wyniku trawienia są następnie wchłaniane przez kosmki jelitowe do krwiobiegu. Pożywienie przechodzi przez jelito cienkie stosunkowo szybko, do odbytnicy dociera w przeciągu godziny. Kolejną ciekawą funkcją jelita cienkiego jest ochrona całego układu trawiennego przed infekcją. Jest jedyną częścią układu, która ma bezpośrednie połączenie z systemem limfatycznym.
Tylnia część układu pokarmowego
W tylniej części układu trawiennego zachodzi rozkład złożonych węglowodanów i celulozy w procesie fermentacji. Prawie połowa suchych odchodów konia składa się z bakterii odpowiedzialnych za trawienie. W układzie trawiennym konia znajduje się 10 razy więcej bakterii niż wszystkich komórek w jego ciele.
Jelito ślepe
Jelito ślepe jest dużym, ślepo zakończonym organem o pojemności około 25 - 36 litrów. Jest ono ogromnym zbiornikiem gdzie cześć pokarmu jest mieszana z florą bakierują odpowiedzialną za trawienie.
Jelito grube
Jelito grube ma od 3 do 4 metrów długości i pojemność około 100 litrów. Jego podstawową funkcją jest rozwój i utrzymanie miliardów mikroorganizmów, które trawią celulozę. Mikroorganizmy znajdujące się w jelicie ślepym są bardzo podatne na zmiany w diecie konia a zachwianie ich rozwoje może prowadzić do problemów z trawieniem, biegunki i kolek.
Inne funkcje jelita grubego to:
wchłanianie wody
wchłanianie witamin oraz minerałów
Mistrzostwa Polski Młodych Koni
Historia rozgrywania Mistrzostw Polski Młodych Koni sięga początku lat 90-tych, kiedy obowiazującą nazwą były jeszcze Czempionaty Młodych Koni.
MPMK są jedną z najważniejszych prób hodowlano-selekcyjnych dla koni w Polsce, dzięki której, obok prób dzielności, wyników sportowych i wyścigów konnych, konie mogą uzyskać wpis do Księgi Stadnej. Są najbardziej wiarygodną metodą oceny wartości hodowlanej reproduktorów, sporządzaną na podstawie wyników sportowych potomstwa.
Obecnie jest to coroczny przegląd najlepszych koni 4-, 5- i 6-letnich, hodowli polskiej (klacze, ogiery i wałachy) oraz zagranicznej (klacze i ogiery), organizowany wspólnie przez Polski Związek Hodowców Koni oraz Polski Związek Jeździecki, przy współudziale Agencji Nieruchomości Rolnych.
MPMK obejmują współzawodnictwo w 4 dyscyplinach jeździeckich, a są to: skoki przez przeszkody, ujeżdżenie, WKKW oraz "najmłodsze" powożenie zaprzęgami jednokonnymi. W dyscyplinie skoków MPMK obejmują dodatkowo rocznik koni 7-letnich.
Pierwsze szczątki koniowatych datuje się na dolny eocen, czyli sprzed około 70 milionów lat.Były to zwierzęta niewielkie, mierzące od 30 do 50 cm. Ich nogi nie przypominały zupełnie nóg dzisiejszych koni - przednie miały cztery palce a tylne trzy.
-Hyracoterium zamieszkiwały obszary leśne, żywiąc się pędami i gałązkami roślin i posiadały niezłożone zęby trzonowe były typu guzkowatego.
-Następnie pojawił się Eohippus, który zamieszkiwał tereny Ameryki Północnej. Jego gatunek był obecny aż do okresu eoceńskiego w epoce trzeciorzędowej. Był mniej więcej wielkości, lisa posiadał pięciopalczaste kończyny, pozbawione kopyt. Eohippus miał zęby typu pierwotnego, świadczące o spożywaniu pokarmu roślinnego.
-W miocenie doszło do wykształcenia się innych form: Parahippus i Meryhippus, ich szczątki odkryto w Ameryce Północnej- zanik stopy paropalczastej na rzecz jednopalczastej, większa rozmaitość w budowie zębów trzonowych. U potomków Eohippusa, przodkówie współcześnie żyjących koni- Dochodziło do zmian w jego wysokości, uzębieniu, czy też zaniku palcochodności i zmniejszanie się ich liczby na rzecz wykształcających się kopyt. Było to konsekwencja pionizacji kończyn zwierzęcia.
Poglądy na temat filogenezy koni są odmienne.
1teoria- polifiletyczna miały one kilku swoich przodków żyjących w pleocenie. Twórca tej był Rutimayer,mówi ze formy koni żyjących współcześnie miały swoich rożnych, dzikich przodków.
-Kolejna dzieliła konie na dwie grupy: ciepłokrwiste(wschodnie) i zimnokrwiste(zachodnie) a każda z nich miała innego przodka. Podział stosowany równiz dzisiaj.
- Stegmana konie dzieli się na 5 grup, każda pochodziła od rożnych przodków.
-Antonius dzielił konie na trzy grupy: Equus orientalis, pochodzący od tarpana, Equus ferus, którego przodkiem miał być koń Przewalskiego i Equus robustus - pochodzący od Equus caballus mosbachensis. Ciekawy pogląd na temat filogenezy koni przedstawił Skorkowski, który to uważał ze cechy koni żyjących w plejstocenie obecne są również u koni współczesnych i przejawiają się one do dziś.
Profesor Vetulani,konik polskii następca podgatunku tarpana zwanego leśnym- teoria odrzucona.Poza tym obecność kasztanów na kończynach piersiowych i miedniczych u tych koni, stanowi o pokrewieństwie. Ostateczna wersja wspólna wszystkim głosiła ze ogólnie przyjmowane przez wszystkich- istnienie konia Przewalskiego w mezolicie z którego początek wzięły inne gatunki ówcześnie żyjących koni.
Jednak dopiero w pliocenie - ostatniej epoce trzeciorzędu - nastąpiło przekształcenie wielopalczastych kończyn w jednopalczaste, na których zwierzę opierało się tylko na palcu środkowym, zakończonym kopytem.Palce boczne są tu już wyraźnie zredukowane.
Dopiero z końcem plejstocenu pojawiają się jednopalczaste ekwidy - Plesippusy, których kończyny wspierają się już zdecydowanie na jednym (środkowym) palcu, zaś po drugim i czwartym palcu pozostały tylko szczątkowe kostki rysikowe.
Taka ewolucja przodków konia, która zaszła w ciągu kilkudziesięciu milionów lat ma swoje uzasadnienie. W końcu okresu trzeciorzędowego nastąpiło znaczne rozszerzenie stref klimatu kontynentalnego, związane z ochłodzeniem i spadkiem wilgotności. zego skutkiem było kurczenie się terenów bagiennych puszcz, a na ich miejscu powstawały suche stepy. Tak, że zwierzęta zamieszkujące do tej pory wilgotne i bagniste puszcze, zostały zmuszone do życia na stepach.Na twardej powierzchni stepu wielopalczasta stopa przeszkadzała w szybkim biegu, przy pokonywaniu dużych przestrzeni w poszukiwaniu nowych pastwisk i wody, oraz w czasie ucieczki przed drapieżnikami. Dzięki temu zwierzęta będące przodkami koni ewoluowały w kierunku zwiększenia odporności i szybkości niezbędnej w warunkach stepowych. Jenopalczaste kończyny pozwoliły im nie tylko szybko biegać, ale i rozgrzebywać śnieg w poszukiwaniu pożywienia. Udoskonalone zęby trzonowe powalały dokładniej przeżuwać pokarm.
Za ojczyznę konia właściwego uważa się teren współczesnej Północnej Ameryki, skąd dopiero w epoce górnego pliocenu Plesippusy przedostały się do Azji, Europy i Afryki, dzięki połączeniu Eurazji z dzisiejszą Ameryką Północną wąskim przesmykiem, na którego miejscu obecnie znajduje się cieśnina Beringa.
W okresie lodowcowym na skutek całkowitego zamarznięcia terytorium obecnej Ameryki Północnej koniowate wyginęły. Ocalały jednak w Eurazji.
Na terenie Australii, Nowej Zelandii i na wyspach Oceanu Spokojnego nie występowały naturalnie konie, przybyły one tam z ludźmi w XVI wieku naszej ery.
Z dotychczasowych dowodów wynika ze udomowienie maiło miejsce w epoce brązu i było procesem politopicznym. Nie było ono również aktem jednorazowym, lecz wymagało czasu.
Należy pamiętać, że obok osobników żyjących jako udomowione, występowały również konie dzikie, żyjące w warunkach naturalnych. Mogły się one ze sobą krzyżować. Dzikie konie na Syberii udomowiono w XVIII wieku, na Ukrainie zaś dopiero w XIX wieku. W tym samym czasie przestał istnieć w Rosji ostatni tarpan.
Ostatnie dziko żyjące konie w Polsce wyłapano w 1780 r. w okolicach Białowieży i przetransportowano do zwierzyńca Zamojskich. Lecz 1800 roku z powodu trudności aprowizacyjnych, rozdano je okolicznym rolnikom. Ich potomkowie żyją współcześnie jako koniki polskie.
Do dziś przy życiu utrzymały się cztery podrodzaje
koni właściwych (Equus Caballus),
koni paskowanych - zebr (Equus Hipotigris),
osłów (Equus Asinus),
półosłów (Equus Hemionus).
5Informacje jakie możemy uzyskac na podstawie paszportu konia
Paszport wydawany jest przez podmioty prowadzące Księgi Stadne. Opis konia zawarty w paszporcie wykonywać mogą jedynie uprawnione do tego osoby - pracownicy okręgowych związków oraz osoby przeszkolone na kursach organizowanych przez PZHK, z którymi poszczególne OZHK / WZHK zawarły umowę.
Opis konia złożony jest z dwóch części:
opis graficzny - diagram( uwzględnia graficzne przedstawienie, odmian, odznak, znaków szczególnych itp.)
opis słowny,
Paszport zawiera następujące dane:
dane o właścicielu,
opis identyfikacyjny,
adnotacje o przeprowadzanych identyfikacjach,
adnotacje o szczepieniach przeciw grypie i innych,
zaświadczenie o badaniu klinicznym przeprowadzonym przez lekarza weterynarii do 48 godzin przed transportem międzynarodowym,
wyniki testów laboratoryjnych dotyczących chorób zakaźnych,
adnotacje o leczeniu z rozróżnieniem czy koń kierowany na rzeź ma być przeznaczony dla celów konsumpcyjnych, czy nie
W opisie identyfikacyjnym zawarte są: numer identyfikacyjny konia, nazwa,płeć, maść, rasa, rodzice, data i miejsce urodzenia, hodowca, certyfikat pochodzenia wydany na podstawie badania markerów genetycznych, a także opis słowny i graficzny (diagram).
Bardzo ważna ostatnia część paszportu, w której posiadacz konia decyduje, czy chce ażeby jego zwierzę po ubiciu mogło być kiedykolwiek, nawet w dalekiej przyszłości, przeznaczone do spożycia przez ludzi lub, że tego nie chce.
Ale uwaga! Decyzja, że zwierzę nie jest przeznaczone do spożycia przez ludzi jest nieodwracalna, bowiem lekarz weterynarii w takim przypadku może zastosować w leczeniu konia lekarstwa, których pozostałości w mięsie są szkodliwe i taki koń już nigdy nie będzie mógł być przeznaczony do spożycia przez ludzi. Natomiast decyzja, że koń może być ubity z przeznaczeniem na mięso jest odwracalna i na każdym etapie życia konia jego posiadacz może zmienić decyzję i wskazać, że mogą być stosowane specyfiki, które zdyskwalifikują wartość mięsa. Tak więc tę decyzję należy podejmować z największą rozwagą i lepiej zadecydować, że koń jest przeznaczony do spożycia.
Zdarzenia z życia konia, które będą odnotowywane w paszporcie:
Urodzenie - dla koni hodowlanych, wpis w rubrykach rodowodowych w paszporcie, wydany na podstawie świadectwa pokrycia klaczy, zastąpi "Dowód urodzenia źrebięcia", dla koni o nieudokumentowanym pochodzeniu rubryki te będą wykreślone. Zgodnie z Ustawą zgłoszenie źrebięcia do rejestru musi nastąpić przed odsadzeniem źrebięcia od matki, najpóźniej do 6 miesiąca życia.
Zmiana posiadacza - paszport jest wyposażony na końcu w dwie perforowane kartki, które służą do informowania o zmianie posiadacza konia. Informacje tam wpisane podpisują sprzedający i kupujący. Nowy posiadacz jest zobowiązany do zgłoszenia zmiany w tym OZHK, na terenie którego będzie stacjonował koń. Zmiana musi być dokonana w ciągu 7 dni.
Posiadacz konia jest zobowiązany do zgłoszenia w ciągu 7 dni faktu padnięcia, zgładzenia lub uboju konia i zwrócenia paszportu do OZHK, który dokonał ostatniego wpisu o zmianie posiadacza. W przypadku uboju konia w rzeźni, obowiązek poinformowania o tym fakcie OZHK i zwrócenia paszportu spoczywa na rzeźni.
Koń, który został sprzedany za granicę, musi być przekazany nabywcy wraz z paszportem. Obowiązek zawiadomienia o tym fakcie właściwego OZHK spoczywa na ostatnim polskim posiadaczu konia (w przypadku obcokrajowca, który jest posiadaczem konia z polskim paszportem, obowiązek spoczywa również na tej osobie). Konie sprowadzone z zagranicy, o ile posiadają paszporty zgodne z wymaganiami Ustawy, zachowują te paszporty jako obowiązujące. Fakt sprowadzenia takich koni należy zgłosić właściwemu OZHK w terminie 30 dni od przeprowadzenia granicznej kontroli weterynaryjnej. Adnotacja w paszporcie o posiadaczu, który sprowadził konia do Polski musi być dokonana przez podmiot, który wystawił ten paszport za granicą.
Paszport powinien zawsze podróżować z koniem niezależnie czy zwierzę przemieszcza się po kraju czy jedzie za granicę. Przy sprzedaży konia paszport powinien być także przekazany nowemu właścicielowi.
Podstawą wystawienia paszportu dla koni ras hodowlanych wpisanych do księgi jest zaświadczenie wpisu do księgi stadnej, natomiast pozostałych koni - zgłoszenie właściciela, w którym wykazane będą numery identyfikacyjne rodziców konia (nowy przepis wprowadzony w styczniu 2005r.).