Klasyczne ujęcie rozwoju pamięci
1. Zwiększanie się zakresu pamięci bezpośr.
3 r.ż. - 2 elementy 5 r.ż. - 3-4 elementy
7 r.ż. - 5 elementów 11 r.ż. - 6 elementów
2. Zwiększanie trwałości pamięci:
3. Rozwój pamięci dowolnej (zamierzonej)
ok. 5 r.ż. - początki dowolnego przypominania
6/7 r.ż. - 11/12 r.ż. - rośnie możność
dowolnego zapamietywania
po 12 r.ż. - skuteczniejsza pamięć dowolna
rozwój strategii pamięciowych
- wzrost złożoności strategii
- celowy i elastyczny dobór strategii
4. Rozwój logiczności pamięci (udziału procesu
myślenia)
zapamiętywanie mechaniczne czy logiczne: znaczenie rodzaju materiału
u dzieci - większa rola emocji niż związków logicznych
z wiekiem wzrost roli rozumienia znaczenia, wiązania z posiadaną wiedzą, werbalizacji, organizowania i strukturalizowania treści
Rozwój pamięci w teoriach przetwarzania
1. Wzrost pojemności pamięci(liczby
zapamiętanych i przechowywanych informacji):
wzrost połączeń między neuronami
lepsze kodowanie, szybsze przetwarzanie, wzrost automatycznego przetwarzania
2. Działanie procesów bazowych (cech
strukturalnych) od urodzenia:
warunkowanie długości przerwy w ssaniu u kilkudniowego noworodka (czytanie bajki w końcu ciąży; towarzyszenie głosu matki lub głosu obcej osoby)
warunkowanie ruchów nóżki z przywiązaną wstążką (2 mies. - pamięta 3 dni, 3 mies. - pamięta 8 dni)
3. Posługiwanie się strategiami pamięciowymi
potwierdzenie wyników badań klasycznych (duża rola treningu, najpierw strategie przypominania, wzrost strategii w wieku szkolnym, wzrost złożoności strategii i tendencji do ich stosowania)
aktywność strategiczna małych dzieci (zachowania pełniące rolę strategii)
4. Badania pamięci rozpoznawczej
1 mies. - rozpoznanie słowa kilkukrotnie powtórzonego po odroczeniu 48 godz.
2 mies. - rozpoznanie bodźca wzrokowego po 24 godz.
5 mies. - rozpoznaje fotografię twarzy widzianą 2 min. po 2 tygodniach
1-2 letnie dzieci - pamięć kategorii??
5. Pamięć miejsc (zabawa w chowanie i
szukanie przedmiotów)
7 mies. - pamięta stałe miejsce np. telefonu
11 mies. - po kilku godz. pamięta, gdzie zostawiło zabawkę
30 mies. - 90% dobrych wskazań z jakiego pomieszczenia pochodziły 24 codzienne przedmioty (40 mies. - niemal 100%)
18-30 mies. - po 3 min. 84% dobrych wskazań miejsc ukrycia zabawki (po całej nocy - 75%)
6. Pojawienie się metapamięci - wiedzy i świadomości tego, jak można skuteczniej posługiwać się swoją pamięcią (wiek szkolny)
7. Pamięć dorastających
pełny zakres działania pamięci
duża aktywność strategiczna (wzrost
liczby, złożoności i elastyczności strategii)
znaczenie wzorów i wymagań otoczenia (gł. nauczycieli)
8. Pamięć w okresie średniej dorosłości
duże różnice indywidualne (rola trybu życia, treningu pamięci)
brak zmian w SR (ultrakrótkotrwałej)
może wystąpić lekki spadek STM (mniej sprawne procesy kodowania?)
mogą wystąpić wyraźniejsze ubytki w LTM (deficyty neurotransmiterów - serotoniny?)
możliwość kompensacji -rola strategii i wiedzy
9. Pamięć w późnej dorosłości
brak zmian w SR
utrudniony transfer z STM do LTM
pogorszenie pamięci mechanicznej (szczególnie treści bezsensownych)
utrudnienia w procesach przypominania (rola wskazówek)
- dobre rozpoznawanie
- pogorszenie reprodukcji