1. Sojusz Północnoatlantycki, Nato

1. Geneza

• 4 IV 1949 r. podpisanie Paktu Północnoatlantyckiego.

• 12 państw podpisujących: USA, Kanada, Belgia, Dania, Francja, Holandia, Islandia, Luksemburg, Norwegia, Portugalia, Włochy i W. Brytania.

• 1952 r.-Grecja, Turcja

• 1955 r.- RFN

• 1982 r.- Hiszpania

2. Przyczyny powstania

• „Ochrona wolności, wspólnego dziedzictwa i cywilizacji swych ludów, oparte na zasadach demokracji, wolności jednostki i praworządności”

• „Popieranie stabilizacji i dobrobytu”

• „Umacnianie wolnych instytucji”

• Połączenie wspólnych wysiłków na rzecz wspólnej obrony, zachowania pokoju i bezpieczeństwa

3. Mechanizm działania

• Konsultacje- zwoływane na żądanie któregokolwiek uczestnika sojuszu-obowiązkowe

• Indywidualna pomoc- w momencie casus foederis- napaści zbrojnej na jednego lub kilku sojuszników

• Wspólna pomoc

4. Obszar działania

• Terytoria sojuszników w Europie, Ameryce Północnej, ich wyspy położone na obszarze północnoatlantyckim na północ od Zwrotnika Raka lub ich okręty czy samoloty operujące na tym obszarze

5. System zbiorowego bezpieczeństwa

• Każdy z członków Sojuszu udzieli pomocy napadniętemu sojusznikowi lub sojusznikom, podejmując natychmiast indywidualnie i w porozumieniu z innymi członkami taką akcję jaką uzna za konieczną, nie wyłączając użycia siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa strefy północnoatlantyckiej.

6. Zobowiązania Sojuszników

• Przestrzeganie zasad zawartych w Karcie Narodów Zjednoczonych

• Powstrzymywać się od „groźby” lub „przemocy”

• Spory międzynarodowe, w które mogłyby zostać uwikłane państwa członkowskie , załatwiać przy pomocy środków pokojowych

7. Nato, a Sojusz Północnoatlantycki

• NATO nie jest tożsama z Sojuszem Północnoatlantyckim

• NATO- rozległy program polityczny, wojskowy, gospodarczy, naukowo-techniczny

• Nie wszyscy członkowie NATO są członkami Sojuszu

• 1966 r. wystąpienie Francji ze struktur wojskowych (ponownie wróciła w XII 1995 r.)

• 1974-1980 poza strukturami wojskowymi Grecja

• 1982- przystąpienie Hiszpanii do Sojuszu bez uczestnictwa w zintegrowanej strukturze obrony NATO

8. Struktura Nato

1. Rada Północnoatlantycka

• Najwyższy organ kierowniczy w sprawach politycznych

• Dziala na szczeblu ministerialnym (ministrowie spraw zagranicznych, obrony, gospodarki, finansów)

• Zbiera się 2 razy w roku. W szczególnie ważnych sprawach zbiera się na szczeblu szefów państw i rządów-szczyty NATO

2. Rada Stałych Przedstawicieli

• Szczebel wiceministrów lub ambasadorów, zbiera się przynajmniej raz w tygodniu

• Organ konsultacyjny- Ocenia i wytycza działalność innych organów

• Decyzje na zasadzie jednomyślności lub consensusu. Decyzje są obligatoryjne dla państw członkowskich

3. Komitet Planowania Obrony

• Najwyższy organ kierowniczy zajmujący się sprawami wojskowymi

• Zbiera się 2 razy w roku na szczeblu ministrów obrony i częściej na szczeblu niższym jako Stały Komitet Planowania Obrony

• Zajmuje się uzgodnieniami strategicznych planów wojskowych

• Decyzje Komitetu nie wymagają zatwierdzenie Rady

4. Grupa planowania nuklearnego

• Zbiera się 2 razy w roku na szczeblu ministrów obrony i częściej na szczeblu ambasadorów

• Zajmuje się strategią jądrową

• Decyzje Grupy wymagają zatwierdzenia przez Komitet Planowania Obrony

5. Sekretariat międzynarodowy

• Nadzorowanie nad wykonywaniem uchwal głównych organów Sojuszu

• Opracowywanie raportów, projektów uchwal

• Na czele stoi Sekretarz Generalny- najwyższy przedstawiciel NATO w kontaktach z państwami i innymi organizacjami.

• Sekretarz Generalny przewodniczy sesjom Rady Północnoatlantyckiej, Komitetowi Planowania Obrony oraz Grupie Planowania Nuklearnego oraz innym komitetom

6. Cywilna struktura Nato

• Liczne komisje i grupy robocze (stale i ad hoc), powoływane przez Radę lub Komitet Planowania Obrony

• Ponad 20 stałych komisji

7. Struktura Wojskowa

• Komitet Wojskowy- Kieruje pracą dowództw regionalnych i innych organów wojskowych, jego działalność wspiera Międzynarodowy Sztab Wojskowy i Agencje Wojskowe

• Międzynarodowy Sztab Wojskowy - jest organem wykonawczym Komitetu Wojskowego, Kieruje i koordynuje działalnością dowództw regionalnych

• Agencje wojskowe- Są to organy naukowe i studyjne, Wojskowy Komitet Meteorologiczny, Akademia Wojskowa NATO

---