Bezpieczeństwo międzynarodowe

WYKŁAD 2 – 21 lutego 2011

Bezpieczeństwo międzynarodowe – ramy zjawiska:

- ramy systemu dwubiegunowego (zimnowojennego) – układ z natury rzeczy konfliktowy, zagrażający bezpieczeństwu, nakręcał się mechanizm wrogości, wyścig zbrojeń (I nurt klasyczny- zbrojeń konwencjonalnych, był kontynuacja pewnej tradycji, która utrwaliła się w wiekach wcześniejszych, II nurt nowy – pod wpływem powstania broni nuklearnej, ten nurt jest ważny punktu widzenia bezpieczeństwa jako że broń ta jest zagrożeniem bezpieczeństwa ze względu na swój ogromny zasięg). Cały absurd polega na tym, że strony skutecznie się straszą, ale nie są w stanie uzyskać poczucia bezpieczeństwa, bo całość opiera się na odstraszaniu nuklearnym. Próby zastraszania w początkowym etapie kiedy można jeszcze mówić o monopolu amerykańskim na broń atomową. Pierwsza próba to samo zrzucenie bomby na Hiroszimę i Nagasaki, aby pokazać przeciwnikowi jak potężna jest to broń. Zastraszanie właściwie polega na wywieraniu nacisku, że taką broń się posiada. Taką formę zastraszania amerykanie stosują wobec Chin podczas wojny koreańskiej, kiedy powstał problem ochotników chińskich walczących po stronie koreańskiej. Amerykanie w pewnym momencie stawiają Chiny przed ultimatum – jeżeli nie zaprzestaną działalności na terenie Korei i nie wycofają swojego zaangażowania, to USA rozwiąże spór przy użyciu broni atomowej. Zwrócenie się przez Francję do USA w 1954 r., kiedy Francja otoczyła wojska wietnamskie, żeby USA dokonało uderzenia nuklearnego na tyłach wojsk wietnamskich. USA zaczęły sprawę rozważań, ale w międzyczasie konflikt się zakończył. Środowisko zimnowojenne konflikt kanalizuje głównie w środowisku militarnym. Charakterystyczną cechą jest to, że obecność broni nuklearnej paraliżuje USA u ZSRR, ponieważ uczestnicy tego systemu wiedzą czego mają się spodziewać. Co doprowadza do przenoszenia się konfliktu na poziom bezpośredni w konfliktach peryferyjnych, gdzie dochodzi do konfrontacji zastępczej w krajach Trzeciego Świata – konflikty te rozgrywają się pomiędzy podmiotami nienależącymi do żadnego bloku, ale subsydiowane są przez jedną ze stron lub przez obydwie strony. Co popycha mocarstwa sojuszników do rozszerzania swoich stref wpływów- wszędzie tam gdzie pojawia się wolne pole do rozszerzania tych wpływów. W okresie dekolonizacji, gdy stare mocarstwa europejskie zaczynają tracić swoje kolnie (efekt domina, rok 1960, itd.) nowe byty państwowe, pomimo ogłoszenia niepodległości nie potrafią samodzielnie funkcjonować, co wystawia je na taką pozycję, gdzie muszą występować jako klienci dobrze urządzonych mocarstw, aby przy ich pomocy dobrze sobie radzi. Są dwa kierunki szukania tego wsparcia:

I. w byłych metropoliach, ze względu na powiązania, elity rządzące, język, więzi bezpośrednie itd., np. Brytyjska Wspólnota Narodów. Ekonomia polityczna – cena ucieczki rodzaj kalkulacji wskazującej na to co uda się jeszcze uratować i odzyskać w ramach minimalizowania strat poprzez wycofanie się, tu: z kolonii, zostawiając sobie otwartą drogę do dalszej współpracy.

Egipt – w okresie kolonialnym był strefą wpływów francuskich i brytyjskich, na dobrą sprawę nie było jednoznacznego wyboru po odzyskaniu niepodległości kto jest państwem metropolitarnym. Ofiarami konfliktu Izraelsko0 Arabskiego byli Brytyjczycy, którzy próbowali łagodzić te spory. Momentem kulminacyjnym, który dał do zrozumienia, że Brytyjczycy nie mają tu nic do osiągnięcia był zamach palestyński Główna Kwaterę wojsk brytyjskich w Jerozolimie – gdzie zginęła cała masa oficerów brytyjskich. Po tym incydencie wielka Brytania wycofała się z Izraela. Co było ogromnym ciosem dla Brytyjczyków, także ze względu na to, że WB była najbardziej czytelnym adwokatem w sprawie żydowskiej. W okresie II wojny światowej WB zmuszona była do blokowania napływu nielegalnych imigrantów do Palestyny (zablokowanie dostępu do Palestyny uchodźcowm). I w takich właśnie rejonach wchodzą nowe mocarstwa.

II. Wchodzenie z wpływami na terytoria, których „wyrzekły się” stare metropolie. To tzw. sojusz za bronią – jedna i druga strona ma jakieś korzyści militarne – broń, bezy wojskowe, szkolenia, poszerzenia strefy wpływów.

Konflikty, które wychodzą na peryferie głównej konfrontacji, rozgrywają się w strefie Trzeciego Świata jako wojny zastępcze. Np. konflikt na subkontynencie indyjskim, kiedy to po ogłoszeniu niepodległości i po wycofaniu się Brytyjczyków z Indii, okazuje się, że kontynent jest podzielony przez podziały kulturowe i religijne – podział ten zaczyna sę w sposób wyraźny uwidaczniać i efektem tych konfliktów jest powstanie nowego układu państw: Indie, Pakistan, Bangladesz. Pomiędzy samymi nowopowstałymi państwami dochodzi do kolejnych konfliktów – bo nowe podmioty państwowe w sposób wyraźny muszą określić swoje granice tak jak konflikt o Kaszmir. Ten etap Europa przechodziła po I wojnie światowej, np. spór Polski z Litwa o Wilno, który był sporem toczącym się najdłużej w Radzie LN, w końcu ten spór rozwiązano przy pomocy posunięcia wojskowego – wojska generała Żeligowskiego zajęły Wilno, Warszawa udawała, że odegrał się tam rodzaj puczu, utworzono Republikę Środkowej Litwy, której władze zadecydowały o przyłączeniu do Polski. W konfliktach granicznych często dochodzi do starć zbrojnych, długotrwałych zajść, np. spór graniczny w Himalajach, spór o Kaszmir. Często po takich konfliktach stosunki pomiędzy państwami nie nalezą do najlepszych. W takich sytuacjach wielkie mocarstwa wykorzystywały to i próbowały wchodzić w te konflikty, żeby poszerzyć swoją strefę wpływów. A okazji było „do licha i trochę” – bo wyraźnie jest widoczne w Afryce, gdzie zarysowany kształt granic sztucznie wytyczonych był powodem dla wielu konfliktów na tle etnicznym, rasowym, religijnym, kulturowym, itd.

KRYZYS SUESKI – (zwróć uwagę na desant spadochronowy oraz interwencję i USA i ZSRR, status quo ante itd., jakie buty mieli żołnierze – z podziałem na wojska stron konfliktu, wykaż się materiałoznawstwem- długość sznurówki, splot włókien – prawo- czy lewoskrętne, rodzaj podeszwy – czy kauczukowa, jeśli tak to kauczuk naturalny czy sztuczny? I skąd importowany, materiał z jakiego były wykonane spadochrony, itd.) Do tego dodaj wpływ kryzysu sueskiego na sprawę smoleńską, kto i kiedy zaplanował zamach, czyżby już władze ZSRR? A może ZSRR z USA na spółkę pośród sueskich piasków pustyni. Nie pomiń wpływu Donalda Tuska i Bronka Komorowskiego, który już wtedy wiedział (a przynajmniej jego ojciec wiedział), że Bronek będzie super-prezydentem (w drodze sprytnego zamachu stanu). Omawiamy jeszcze jakiś inny kryzys?

Rosja sowiecka nigdy nie była mocarstwem pełnowymiarowym. Była mocarstwem militarnym i na tym budowała swoją pozycję międzynarodową. Nigdy nie stała się mocarstwem gospodarczym, chociaż miała potencjał, m.in. dlatego, że w taki a nie inny sposób stawiała sprawy konfliktu z zachodem.

………………………………Tam gdzie Rosja była atakowana i krytykowana próbowała wytłumaczyć w sposób mniej lub bardziej przekonujący, że jest to niezgodne z prawem. Zachód był pełen osób wykształconych, które były zafascynowane Rosją i jej ideologią – gdyż nie musiel żyć i funkcjonowac w takim systemie. Rosjanie zapraszały te osoby i zachęcały do tego by te osoby były ambasadorami interesów Rsoji na Zachodzie, np. Herbert Wells, Albert Camus, Jean Paul Saint – przyczynili się do utworzenia euro-komunizmu? Europo-komunizmu?

Ach! Jak zmyślna była propaganda sowiecka! Egon Edwin Kiseh – który był dziennikarzem, czeskim Żydem funkcjonującym w Austro- Węgrzech. Jego prace zostały zebrane i wydane w 1957 r. jako Dzieła zebrane. On tam w tym całym cyklu – a nazywany był latającym reporterem i pisał o różnych sprawach, sporach, konfliktach i wydarzeniach. [Bardzo ciekawe to jest pod wieloma względami]. Kiesha zaproszono do ZSRR, aby zobaczył jak wygląda sytuacja porewolucyjna w ZSRR. Kiesha oszukano jak dziecko – Lefortowo (carskie więzienie), Kiesha zaproszono aby zobaczył jakie są warunki resocjalizacyjne w Lefortowie. Więzienie oczyszczono – więźniów i pracowników przeniesiono i w Lefortowie odegrano niezłe przedstawienie. I Kiesh zachwycony opisał cudowny system resocjalizacji w rosyjskim więzieniu. Co inteligentniejsi Kiesha obśmiali, ale byli tez i tacy, którzy tez dali się nabrać na propagandę radziecką.

Świat zachodni z kolei cierpiał na niechęc do tematów przykrych – i na tej zasadzie przez długie lata na zachodzie nie zastanawiano się nad gułagami, łagrami, lagrami, itd. I tę niechęć ZSRR na zachodzie tez wspierał, aby tych tematów nie poruszano.

Zimna Wojna to było jedno wielkie jedno niebezpieczeństwo. W tej konfiguracji to bezpieczeństwo było kojarzone z pojęciami takimi jak polityka siły, wyścig zbrojeń, itd.

W polityce…….. bezpieczeństwo rozpatrywane jest na dwa sposoby:

1. Bezpieczeństwo to pewien stanb, który jest brakiem zagrożeń i w ty7m stanie kładzie się na Cisk na analizę wpływu działań mające na celu ochronę wartości wewnętrznym przed zagrożeniem. To rodzaj pewnej wyobrażeniowej figury – to sytuacja oblężonej twierdzy. Potrzebne są solidne mury i fortyfikacje, aby bronić wewnętrznej wartości. Funkcjonowanie państwa na arenie międzynarodowej sprowadza się do róznych celów, a najważniejszym celem jest bezpieczeństwo narodowe.

Działania skupiają się na poszukiwaniu zagrożeń i wychodzeniu naprzeciw nim. Rozumienie szerokie, negatywne bezpieczeństwa.

1. Kreatywna aktywność podmiotu (państwa) w celu zachowania pewności, że szanse utrzymują się na jego przetrwanie, że nie zagrożony jest jego stan posiadania i trwałego rozwoju.

Budowanie warunków gwarancji stanu obecnego i tego w przyszłości. Rozumienie wąskie pozytywne bezpieczeństwa.

Do głosu zaczynają dochodzić Inn aspekty – nowe rodzaje zagrożeń i nowe strefy, które należy chronić. Nowa koncepcja strategiczna NATO – Listopad 1999.

Elementy bezpieczeństwa: gospodarcze, obronne, ekologiczne, społeczne.

Sprawy bezpieczeństwa dla nas w tej części świata postrzegane są przez pryzmat problemów lokalnych, tj. bezpieczeństwie europejskim. W ramach tego mówi się o konieczności stworzenia kompleksu bezpieczeństwa – tj. grupy państw, których bezp. Jest do tego stopnia powiązane, że nie może być rozpatrywane oddzielnie, z rozbieraniem na czynniki pierwsze.

5 sektorów bezpieczeństwa:

- militarny w odniesieniu do zagrożeń wyższej rangi zagrażających przetrwaniu państwa

- polityczny zagrożenie w odniesieniu do suwerenności

- ekonomiczny zagrożenia uderzające w dobrobyt

- ekologiczny problemy trwałego rozwoju [zrównoważony rozwój: ekonomia + ekologia koncepcja z pozycji globalistycznych, kryzysy ekonomiczne, cykle koniunkturalne, próba wyprostowania sinusoidy i uspokojenia rytmu koniunktury, trzeba unikać ryzyk gospodarczych, do których dążą ci, którzy mają większą możliwość inwestowania]

-