antropologia moje notatki, magisterka, magisterka


Ewolucjonizm

Kultura jest atrybutem ludzkości

Społeczeństwa pierwotne i schemat rozwojowy

Regres kulturowy -

Zmiana przechodzi w rozwój a następnie rozwój przechodzi w postęp

Tylor - pierwszy antropolog, który zdefiniował kulturę; twórca przeżytku kulturowego

Historyzm

Antropolog - powinien odtworzyć dane, historię zbiorowości ludzkiej

Człowiek jest bytem psychologicznym zdolnym do wytwarzania kultury.

Relatywizm kulturowy - kultury różnią się od siebie i dlatego nie można ich szeregować, porównywać czy oceniać przez pryzmat innej kultury.

Badania historyczny -

Rasa - nie stanowi kryterium oceniania kultur

Nie można tworzyć ogólnych praw dotyczących kultury. Ważna jest historia.

Solipsyzm kulturowy -

Dyfuzjonizm

Dyfuzja - przenoszenie elementów z jednej kultury i włączanie ich do innej kultury; dzięki temu zapożyczeniu kultura ludzka może się rozwijać; jest to proces, dzięki któremu ludzkość może zespolić swe zdolności wynalazcze; przyśpiesza rozwój kultury, ponieważ żadna kultura nie jest zdana tylko na siebie w dziedzinie wynalazków; im więcej dane społeczeństwo ma okazji do zapożyczeń tym szybszy jego postęp kulturowy

Zasady dyfuzji:

Możliwe jest upowszechnienie się pojedynczych elementów kultury jednak częściej wędrują grupy elementów funkcjonalnie powiązanych np. wraz z rozpowszechnianiem się tytoniu przenoszone były różne metody używania go.

Dyfuzja wymaga nie tylko przekaziciela, lecz również odbiorcy, a rola odbiorcy jest ważniejsza.

Dyfuzja obejmuje trzy procesy:

Akulturacja - jest to gwałtowna dyfuzja, gdzie bezpośredni kontakt jest niezbędny; ten typ kontaktu powstaje na drodze podboju i osiedlenia się grup zdobywców w środowisku pokonanych

Komunikowalność samego elementu kulturowego - wywiera także silny wpływ na dyfuzję; najłatwiejsze do przyswojenia będą te elementy kulturowe, które mogą być najłatwiej i najpełniej wyrażone np. techniki zdobywania pożywienia i produkcji, gdyż można je wyrazić bez użycia mowy

Matrylokalność - lokalizacja rodziny jest tam gdzie mieszka matka

Matriarchat i patriarchat

Rozwój wewnętrzny i zewnętrzny w prawie macierzystym:

Wędrówka narzędzia - jeśli narzędzie lub aparat oszczędza wysiłku lub pomnaża możliwości wymiany, większe zyski to zostanie przejęte; kwestia czy zostanie narzędzie nie jest łatwa i okazuje się to być dosyć wyraźnie widoczne w przypadku, gdy środowisko przejmujące jest społecznie bardzo różne od środowiska będącego ogniskiem promieniowania wynalazku.

Zapożyczenie techniczne - gdy zostaje przejęty nie tylko przedmiot ale także sposób jego użycia

Nie przyjmowanie narzędzia pociąga za sobą przeobrażenia społeczne a później może przerodzić się w rewolucję. Może się wiązać ze zmianą wartości, nastawienia do np. pracy.

Przemieszczanie się sprawia, że kultura zderza się z nowym środowiskiem; musi się dostosować. Środowisko nie stwarza kultury; ale powoduje, że kultura spaja się.

Konfiguracjonizm

Szkoła Kultury i Osobowości - tworzona przez: Benedict (studentka Boasa), Linton, Sapir, Kordiner; łączyła psychologię z antropologią

Wzór kultury - pewna konstelacja psychiczna, która kształtuje typową osobowość społeczeństwa poprzez nadanie szczególnej osnowy kulturze tego społeczeństwa

Benedict

Kultura jako kubek - każda jest skończoną całością; może mieć różne formy (Benedict)

Kultura jako łuk - nie wszystkie elementy będą równie ważne; w jednej kulturze X będzie ważny a w drugiej Y; występuje selekcja

Różnorodność kultury - widzimy ją dopiero w kontakcie z inną kulturą; zawdzięczamy ją skomplikowanemu splotowi cech kulturowych; charakter cechy kulturowej będzie zupełnie różny w różnych rejonach, zależnie od elementów, które się na nią składają

Nikt nie może w pełni uczestniczyć w jakiejś kulturze jeśli nie został w niej wychowany, ale należy uznać, że inne kultury mają to samo znaczenie dla swych uczestników jakie nasza własna ma dla nas

Sapir

Kordiner

Linton

  1. psychicznego - postawy, systemy wartości i wiedza; zostają utrwalone w jednostce w wyniku interakcji z otoczeniem; jednak nie są to zachowania wyuczone

  2. materialnego - przedmioty stale wytwarzane i używane przez członków jakiegoś społeczeństwa

  1. określony wzór zachowania, postawa lub element wiedzy jest wspólny dwu lub więcej członkom danego społeczeństwa; żaden element zachowania swoisty tylko dla pojedynczej jednostki nie będzie uznany jako część kultury społeczeństwa

  2. podzielanie elementów zachowania zależy od przekazywania ich sobie wzajemnie w wyniku szkolenia lub naśladowania; procesy te przebiegają w czasie; są często przekazywane z pokolenia na pokolenie

Psychokulturalizm

Funkcjonalizm

Etnograf jest własnym kronikarzem. Jego źródła są trudne do uchwycenia i bardzo złożone; nie są zawarte w jakichś trwałych materialnych dokumentach lecz w zachowaniu i pamięci żywych ludzi. W etnografii istnieje dystans między surowym materiałem informacyjnym a ostatecznym w pełni już naukowym przedstawieniem rezultatów.

Zasady metody terenowej:

Etnograf terenowy musi w sposób poważny i obiektywny objąć pełny zakres zjawisk w poszczególnym aspekcie badanej przez siebie kultury plemiennej, nie robiąc żadnej różnicy między tym co powszechne a tym co zdumiewające. Etnograf musi objąć swym badaniem całość kultury plemiennej we wszystkich jej aspektach. Obowiązkiem jest wykrycie wszelkich norm i regularności życia plemiennego; wszystko co jest trwałe i ustalone; a więc jego zadaniem jest przedstawienie anatomii kultury tubylców oraz struktury ich społeczeństwa. Co więcej, nie chodzi o to aby wyliczyć kilka przypadków ale o to aby w miarę możliwości wyczerpać wszystkie dostępne przypadki.

Mapa umysłowa - pozwoli etnografowi określać swą pozycję oraz wyznaczyć obrany przez siebie kurs naukowy.

Szkielet ustroju plemiennego - dowiadujemy się wiele o ramach strukturalnych danego społeczeństwa ale nie potrafimy dostrzec czy uzmysłowić sobie realiów życia ludzkiego, regularnego przebiegu codziennych wydarzeń itd. Dane te muszą być uzupełnione obserwacją w jaki sposób dany zwyczaj jest wprowadzany w życie czy tzw. „ciało i krew”.

Duch - tubylcze poglądy, opinie, reakcje uczuciowe - są one kształtowane i warunkowane przez kulturę w której są zawarte i stąd też stanowią etniczną właściwość czy specyfikę danego społeczeństwa

Do celu etnograficznych badań terenowych dochodzimy trzema drogami:

Dzięki temu możliwe jest uchwycenie tubylczego punktu widzenia, zrozumienie jego poglądu na jego świat. Ważne to jest ponieważ przedmiotem badań jest człowiek więc trzeba badać wszystko co jest z nim związane.

Kula - forma wymiany o rozległym, międzyplemiennym charakterze; przedmioty Kula znajdują się w posiadaniu jednej osoby tylko przez pewien czas podczas gdy skarby europejskie muszą być czyjąś trwałą własnością aby osiągnąć pełną wartość

Funkcja - stosowanie tego pojęcia opiera się na analogii między życiem społecznym i organicznym. Wg Durkheima „funkcja” instytucji społecznej to odpowiedzialność między nią a potrzebami organizmu społecznego. Społeczne życie zbiorowości określamy jako funkcjonowanie struktury społecznej czyli stosunków między bytami jednostkowymi której ciągłość zachowana jest dzięki procesowi życiowemu, złożonemu z czynności jednostek składowych. Badania natury społeczeństwa ludzkiego i życia społecznego napotyka trzy problemy:

W społeczeństwach ludzkich strukturę społecznie jako całość można obserwować tylko w jej funkcjonowaniu. Społeczeństwo w toku swej historii może i zmieniać typ strukturalny nie tracąc ciągłości. Można powiedzieć że funkcja to wkład czynności cząstkowej do czynności całości, której jest częścią.

Eunomia - ład, zdrowie społeczne

Dysnomia - nieład, choroba społeczna

Aby określić jakiś zwyczaj społeczny i uzyskać możliwość zasadnych porównań zwyczajów różnych ludów i różnych okresów niezbędne jest rozważenie nie tylko ich formy lecz również funkcji.

Treść - przedmiotem antropologii społecznej jest całokształt życia społecznego jakiegoś ludu we wszystkich jego aspektach. Badając te aspekty trzeba je ujmować we wzajemne powiązania.

Teoria kultury jako ścinki i obrzynki - Lowie - zbiór odrębnych tworów zgromadzonych przez czysty przypadek historyczny i przypadkowo powiązanych ze sobą

Koncepcja czarownictwa - jest to rodzaj filozofii naturalnej dzięki której można wyjaśnić związki między ludźmi a nieszczęśliwymi wydarzeniami; wyjaśnia dlaczego wydarzenia przynoszą szkodę człowiekowi ale nie odnosi się ono do ich przebiegu. Jest to fakt społeczny.

Podejścia do badań antropologicznych:

Strukturalizm

Mitem - podstawowy, znaczący element mitu

Element pokrewieństwa - związane z pojęciem „awunkulat”; aby go zrozumieć trzeba widzieć w nim stosunek należący do pewnego systemu, przy czym trzeba rozpatrywać sam ten system jako całość, aby dostrzec jego strukturę, która to wyraża się w czterech członach: brat, siostra, ojciec, syn. Ta struktura jest najprostszą zdolną do istnienia strukturą pokrewieństwa jaka daje się pomyśleć.

Aby struktura pokrewieństwa mogła istnieć muszą być obecne trzy typy stosunków rodzinnych:

Pokrewieństwo nie jest zjawiskiem statycznym; istnieje ono tylko po to aby się przedłużać i utrwalać. Każdy system pokrewieństwa jest wypracowany na podstawie tej struktury elementarnej, która jest powtarzana lub rozwijana przez włączanie do niej nowych składników.

Atom pokrewieństwa - struktura elementarna wynikająca ze stosunków zachodzących między czterema członami; stanowi on jedyny budulec z którego wznoszone są bardziej złożone systemy (kobieta, jej mąż, jej brat, syn)

Awunkulat - Radcliffe - Brown - nazwa ta nadawana jest dwóm antytetycznym systemom postaw: w jednym przypadku wuj reprezentuje autorytet, budzi lęk u swojego siostrzeńca; w drugim - siostrzeniec ma wobec wuja przywilej reprezentowania rodziny.

Podstawową cechą pokrewieństwa ludzkiego jest to, że ma ono za warunek swego istnienia ustanowienie stosunków między „rodzinami elementarnymi”.

System nazw - system słownictwa

System postaw - ma charakter psychologiczny i społeczny

Wyróżniamy dwa typy postaw:

W dziedzinie stosunków międzyjednostkowych różnorodność możliwych postaw jest nieograniczona; podobnie jest z różnorodnością dźwięków. Ale każdy język zachowuje tylko bardzo małą część zbioru wszystkich możliwych dźwięków; w obliczu tego faktu językoznawstwo zadaje sobie dwa pytania: dlaczego pewne dźwięki zostały wybrane? Jakie stosunki zachodzą między jednym lub wieloma wybranymi dźwiękami a wszystkimi innymi?

Mity - wspólne dla całej ludzkości; wszystko się w nich może zdarzyć; problem - jeśli treść mitu jest zupełnie przypadkowa, to jak można zrozumieć fakt, że na różnych krańcach ziemi mity są tak podobne do siebie; zawsze odnosi się do zdarzeń minionych; mit tworzy strukturę którą można odnieść do przeszłości, teraźniejszości i przyszłości; występuje podwójna struktura dzięki czemu mit może jednocześnie należeć do dziedziny mowy jednostkowej (i być odpowiednio analizowany) oraz do języka (w którym jest formułowany):

Mit to taki rodzaj mowy gdzie wartość formuły zmierza do zera. Substancja mitu nie tkwi ani w stylu ani w sposobie narracji ani w składni lecz w historii którą się tam opowiada. Dlatego łatwo jest tłumaczyć mity na inne języki (w przeciwieństwie do np. poezji). Ponieważ mit składa się ze zbioru wszystkich swych wariantów analiza strukturalna musi je rozpatrywać jednakowo. Z chwilą gdy korzystamy z wielu wariantów tego samego mity z jednej wioski czy plemienia schemat staje się trójwymiarowy. Struktura synchro - diachroniczna pozwala uporządkować elementy mitu w sekwencje diachroniczne (wiersze) które są czytane synchronicznie (kolumny). Każdy mit posiada strukturę warstwową. Jednak poszczególne warstwy nigdy nie są identyczne. Wzrost mitu jest ciągły w opozycji do jego struktury która pozostaje nieciągła.

Kultura a komunikowanie

W życiu codziennym stosuje się werbalne instrukcje (symboliczne). Gdy symbole traktuje się jako znaki wówczas bardzo łatwo mogą być odbierane jako sygnały. To co nas otacza możemy rozpoznawać dzięki nazwom, etykietom jakie nadajemy przedmiotom. Używamy języka dla dzielenia wizualnego continuum na znaczące przedmioty i na osoby pełniące różne role społeczne. Wszystkie znaki oraz większość symboli i sygnałów wiąż się ze sobą w postaci układów np. na przejściu czerwone światło - stój. Lecz jeśli widzimy ten sam przedmiot (czerwoną lampkę) w innym „kontekście” nie oczekuje się że będzie spełniał określoną funkcję. Kiedy używamy symboli (werbalnych lub niewerbalnych) kreujemy sztuczne granice w „naturalnie” ciągłym obszarze. Gdy skupimy uwagę na różnicach to wyznaczniki granic mają specjalną wartość, są „święte”, „tabu”.

Ostatnie zajęcia - postmodernizm

W antropologii społecznej tym co robią praktycy jest etnografia. Etnografia polega na ustanowieniu kontaktu, doborze informatorów, transkrypcji tekstów, prowadzeniu dziennika. Lecz to nie te techniki i powszechnie przyjęte procedury decydują o sukcesie przedsięwzięcia. To co wpływa na to związane jest z intelektualnym wysiłkiem czyli pracochłonne i ryzykowne przedsięwzięcie „opisu gęstego”.

Gest - zachowanie oraz kultura

Prace antropologiczne to nic innego niż nasze konstrukty na temat konstruktów innych ludów na temat tego co oni zamierzają zrobić. Składają się z interpretacji. Są zatem fikcjami ale w znaczeniu że są czymś tworzonym, ukształtowanym.

Opis gęsty - to taki opis, który uwzględnia nie tylko zachowanie, ale także jego kontekst. Termin ten występuje w antropologii i socjologii, odnosi się przede wszystkim do badań z zakresu paradygmatu interpretatywnego. Pojęcie gęstego opisu ukuł Clifford Geertz w znanej książce Interpretacja kultur (The Interpretation of Cultures) z 1973 roku. Jak twierdzi, zapożyczył je od filozofa Gilberta Ryle'a. Ryle wskazywał, że jeżeli ktoś puszcza do nas oko, nie wiemy do końca, co to znaczy: może to być sygnał, że ktoś jest nami zainteresowany, że chce nam przekazać potajemną wiadomość, że nie należy brać go poważnie, itd. Znaczenie mrugnięcia zmienia się wraz z kontekstem. Zdaniem Geertza większość ludzkich zachowań do odczytania wymaga dogłębnego zrozumienia kontekstu, a zatem nie daje się analizować czysto funkcjonalnie.

Kultura społeczeństwa - składa się z tego wszystkiego czymkolwiek by to było co ktoś musi wiedzieć lub w co musi wierzyć, aby działać w sposób akceptowany przez jej członków

Analiza kulturowa - domyślanie się znaczeń, oszacowanie tych domysłów, wyciąganie konkluzji wyjaśniających na podstawie lepszych domysłów

Cechy opisu etnograficznego:

Świat dzieli się na centrum i peryferie. Peryferie z kolei to obszary realnego świata o którym założono iż reprezentuje wszelkie możliwe warianty odmienności. Im bardziej owe peryferie były izolowane tym większą miały wartość dla badań, gdyż były poza oddziaływaniem cywilizacji.

Inność - pojęcie pojemne; zawiera klasyczne rozumienie egzotyki dalekich lądów i narodów

Wiedza antropologiczna tworzyła rodzaj poznawczej superkultury gdyż stosowane przez nią schematy pojęciowe pozwalały opisywać każdą formę kultury. Dzięki ciągle bogacącemu się językowi pojęciowemu nauka antropologiczna zdolna była wytwarzać wiedzę na temat wszelkiej kultury. W przeciwieństwie do przedstawicieli innych kultur.

W kontekście globalizacji każda tożsamość czuje się zagrożona, boi się że zostanie rozrzedzona albo wręcz zniknie więc przerysowuje własną odrębność, nadaje jej charakter wyjątkowości, idola co może prowadzić do przemocy i ofiary krwi.

Tolerancja - współegzystencja wartości na wielokulturowym rynku jakim jest dzisiejszy świat.

Kultury można zrozumieć tylko w ich własnych kategoriach językowo - pojęciowych.

Prawdziwe wyzwanie dla antropologów - jak zrelatywizować tradycyjny relatywizm, który odnosił się do ludów odległych, siedzących u siebie.

Wspólnota poliwalentna - świat który minimalizuje poczucie obcości, nie niszcząc jej, i maksymalizuje tolerancję, świat oparty na przekonaniu, że tylko obcość jest uniwersalna.

Dar - związany jest z nawiązaniem stosunku, a więc branie udziału w innej osobie za pomocą jakiegoś przedmiotu; posiada siłę łączącą; wszelkie kontakty między ludźmi opierają się na schemacie dawania i brania; wymiana stanowi obiektywizację wzajemnego oddziaływania na siebie ludzi;

Postmodernizm - refleksyjność, tożsamość, interpretacja, relatywizm, (subiektywizm), interdyscyplinarność, intertekstualność

Wg Burszty - antropologia jako nauka oswaja inność

1



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Antropologia-kulturowa--wyklady, magisterka, magisterka
antropologia wybor teklstow, magisterka, magisterka
Praktyczna Nauka Języka Rosyjskiego Moje notatki (leksyka)2
Praktyczna Nauka Języka Rosyjskiego Moje notatki (gramatyka)4
Praktyczna Nauka Języka Rosyjskiego Moje notatki (leksyka)35
Praktyczna Nauka Języka Rosyjskiego Moje notatki (gramatyka)8
Antropomotoryka - motoryka, Notatki AWF, Antropomotoryka
Praktyczna Nauka Języka Rosyjskiego Moje notatki (leksyka)1
Opracowanie zagadnien z Mlodej Polski (moje notatki)
SYSTEMY MEDIALNE moje notatki
RADOMSKI – moje notatki 2
Praktyczna Nauka Języka Rosyjskiego Moje notatki (leksyka)32
Diagnostyka w resocjalizacji moje notatki
Edukacja zdrowotna moje notatki
Religia Słowian Szyjewski - wykłady - moje notatki (część wykładów), Religioznawstwo, Religia Słowia
Antropologia kulturowa - notatki, Edukacja integracyjna i wlączająca, Antropologia kulturowa
Rzym- moje notatki, Spadki, 1
ekonomia dobrobytu, EKONOMIA DOBROBYTU-moje notatki, EKONOMIA DOBROBYTU
moje notatki

więcej podobnych podstron