Kinematografia - dziedzina obejmująca produkcje, dystrybucje, reklamę i rozpowszechnianie filmów
Pojmowana jest całość społeczno-kulturowa, w której mieszczą się dzieła i obieg jak twórcy, odbiorcy i całokształt stosunków i wpływów miedzy produkcja a konsumpcja. Konieczność odwoływania się do zjawisk szerszych, niż pojedynczy utwór powodowała posługiwanie się terminem kino
Telewizja - przekazywanie na odległość ruchomych obrazów z dźwiękiem za pomocą urządzeń elektronicznych i tzw. torów komunikacyjnych
Wyróżnia się:
- telewizje programowa - dla szerokiej publiczności
- telewizje użytkowa - do obserwacji, np. więzienia
- telewizja satelitarna - (1975)
- telewizja cyfrowa - 90'
Strategie kształtowania narracji telewizyjnej:
- paleotelewizja
- neotelewizja
Wyraźny podział ról vs. relacja bliskości, kontaminacja, synkretyzm gatunkowy. Osiągnięty zostaje w ten sposób efekt nieprzerywalnego strumienia
Film telewizyjny - utwór filmowy wyprodukowany na potrzeby telewizji uwzględniający specyfikę środków stylistycznych właściwych temu mediu.
Serial - utwór fabularny stanowiący podzieloną na odcinki całość dramaturgiczną, w której przedstawione są osy zamkniętej grupy bohaterów. Ich występowanie gwarantuje wrażenie oryginalności naturalnej, w istocie zorganizowanej wobec takiego samego schematu opowiadania. Przyjemność i satysfakcja widza biorą się z:
- powtarzalności konstrukcji
- zdolności przewidywania przebiegu zdarzeń
- z tematyki
Identyfikacja - Termin określający mechanizm psychiczny decydujący w znacznej mierze o postawie widza w trakcie odbioru filmu, a także składnik uczestnictwa uczuciowego odbiorcy w wydarzeniach na ekranie. Wcześniej ten termin pojmowano potocznie bądź, jako utożsamienie się widza z bohaterem filmu lub z pozycja zajmowaną przez kamerę. Na zagadnienie istotne jest przeświadczeniem, iż widzowie z jednej strony rzutują na ekran swoje pragnienia i lęki, z drugiej - wchłaniają siebie w świat przedstawiony osiągając z nim emocjonalne zespolenie. Kino dysponuje środkami intensyfikującymi:
1. Składniki determinujące sytuacje widza w kinie (bierność, ciemność, intensywne wpatrywanie się w świecący ekran)
2. Środki filmowe (ruch, zbliżenie, odpowiedni montaż)
Identyfikacja powoduje wyrzeczenie się siebie na czas spektaklu, by móc przeżyć go intensywniej w skórze `innego'.
27.10.2011
Projekcja i identyfikacja w tv
Tv inicjuje interakcje paraspołeczną w miejsce kinowej identyfikacji. Telewizja oferuje zestaw ról pozwalając na orientację interakcji. W kinie podstawowa jest identyfikacja z sytuacja ekranowa, w tv identyfikacja z samą .. systemową. Rozpoznając role proponowaną przez tv, telewidz pełni nad nią kontrolę. Może ja porzucić, przyjąć inną rolę itd. To jak postąpi, zależy od akceptacji uczestnictwa w spektaklu telewizyjnym. W kinie widz jest ześrodkowany przez ekran kinowy. Ekran telewizyjna natomiast sam tkwi pośród podmiotów mobilnych i maksymalnie rozporoszonych. Sankcjonuje ich rozproszenie a ekran kinowy skupia. W kinie stały jest widz w telewizyjnej sytuacji odbioru, jedynie odbioru. Telewidz w przeciwieństwie do widza kinowego, który niemal przykleja się do ekranu rzuca jedynie spojrzenia. uczestnika spektaklu staje się obserwatorem. Ten permanentny brak widza przed telewizorem kompensowany jest funkcją fatyczną przekazów telewizyjnych. Telewidz wciągany jest jako aktywny odbiorca do powoływania przez medium interakcji paraspołecznej, takiej, która symuluje konwersację, tak jakby istniał między nimi osobisty kontakt (w tym sensie widz jest aktywny). W tym sensie nadawca i odbiorca to dwie funkcje jednej roli. W efekcie telewizja powołuje fikcję relacji interpersonalnych znosząc kinowy mechanizm identyfikacji (telewizja jest reprezentacją odbiorcy). W telewizji montaż poszczególnych segmentów programów (znak rozpoznawczy stacji, czołówka, spiker, reklamy) nie jest zorganizowany ze względu na ciągłość lecz po to, żeby podkreślić odrębność, dać widzowi inny rodzaj przyjemności. Wówczas sens tonie w strumieniu znaków, które pozbawione referencji (odnośnika), utwierdzają swą autonomię. Wraz z sensem, znika autor - sama telewizja staje się autorem.
Funkcja fatyczna - podtrzymywanie rozmowy
Przejście od paleo do neotelewizji
Media monitorowe znoszą kinematograficzny podział na projektor i ekran, pozostają w kręgu zainteresowania odbiorców razem z wytworami tych mediów.
Paleotelewizja - pewna instytucja odwołująca się do jakiejś umowy komunikacyjnej, jest ufundowana na projekcie edukacji kulturalnej i popularyzacji (pedagogiczna umowa komunikacyjna). Telewidzowie stanowią coś w rodzaju ogromnej klasy, gdzie osoby zawodowe związane z telewizją są nauczycielami.
Taki typ komunikacji cechuje:
- zwektorowanie i dyrygowanie odbiorcą
- oparcie na podziale i hierarchizacji ról (są ci, co mają wiedzę, i ci, co trzeba im ją przekazać)
Strumień programów w telewizji to bycie widza do dyspozycji programu, ten strumień dostarcza łatwej identyfikacji ze wspomniana umową pedagogiczną ze względu na wyraźny podział na gatunki (filmy, programy informacyjne, rozrywkowe) ukierunkowane na specyficzną publiczność (dla dzieci, dla osób w trzecim wieku). Dzięki wpisaniu programów w sztywną strukturę czasową można określić dzień filmowy, dzień kanałów sportowych. Programy następujące po sobie w ciągu dnia są wyraźnie podzielone i strumień programów podlega określonej ramówce, która go porządkuje. Przejście z paleotelewizji do neotelewizji to zakwestionowanie tego poziomu funkcjonowania telewizji.
Neotelewizja - zrywa z pedagogicznym modelem komunikacji, najważniejsze jest tu uruchomienie procesu wzajemnej aktywności, co oznacza np. zachęcanie widza do odpowiedzenia na pytanie. Widzowi zostały wyznaczone z grubsza 3 role:
- rola mocodawcy, np. w programach na życzenie
- rola uczestnika
* uczestnika teleturnieju
* zaproszonego do dyskusji gościa
- rola oceniającego sama telewizję (ankieta, sondaż)
W neotelewizji prowadzący program nie jest już ośrodkiem wokół, którego wszystko się kręci. Tę rolę przejmuje widz z podwójną tożsamością: widza siedzącego przed ekranem i zaproszonego gościa programu. Neotelewizja to nie przestrzeń edukująca, lecz wspólnego biesiadowania. Zamiast stwierdzeń, mamy pytania zamiast dyskursów instytucjonalnego, nacisk jest kładziony na indywidualizm. Neotelewizja to przedłużenie codziennej gadaniny, zamiast hierarchii mamy bliskość, najważniejszym punktem odniesienia mamy życie codzienne. Programy neotelewizji poddają się rytmowi dnia codziennego (rano dla dzieci, popołudniu kulinarne, w nocy erotyczne). Treść programów opiera się na codzienności. Tematy, które się pojawiają w neotelewizji - seks i pieniądze.
Programy informacyjne - image prowadzącego zbliża się do bezczelności
Sposób strukturowania strumienia: rozmywa się ramówka, traci swój pierwotny charakter, programy bez względu na temat są porozrzucane, te same programy są pokazywane kilkukrotnie, przekazy zachodzą na siebie (program dla dzieci kontynuują to, co zapowiada reklama lub odwrotnie), zapowiedzi pokazują fragmenty programów, więc często się nie wie, co się ogląda. Programy coraz częściej nie są skierowane do określonej grupy, lecz całej rodziny. Tradycyjne gatunki ulegają krzyżowaniu się, pojawiają się programu omnibusy. Daje to złudzenie całości danego programu rozwijającego się godzinami. Logika neotelewizji to logika braku decyzji. Programy są rozdrobnione i polega to na dążeniu do hiperfregmentacji (królestwo wstawek - mają dynamikę i siłę przyciągania). Powstaje efekt upowszechniania się braku zróżnicowania (jest jak w videoklipie). Wszystko toczy się szybciej.
Przejście od paleotelewizji do neotelewizji to przejście od telewizji jako umowy do telewizji jako kontaktu. Konsekwencje:
- neotelewizji traci wymiar socjalizujący
- telewizyjny przebieg relacji jest zindywizualizowany i samotniczy
Paleotelewizja pociągała za sobą działania kognitywne (rozumiejące) lub afektywne (śmiech, płacz, strach).
Neotelewizja - wibrowanie obrazów i dźwięków
W neotelewizji aktywność widza jest pozorna, telewizja tylko udaje, że się konsultuje z widzem. Kontakt jest pozorny, udawany.
3.11.2011
Serial - w odróżnieniu od serii, watki są kontynuowane przez wiele odcinków, a niezbędna wiedza na temat świata przedstawionego jest zbierana przez widzów od początku trwania serialu, linearna narracja wymusza śledzenie losów postaci w porządku chronologicznym, wymaga się od widza systematyczności. Serial ma strukturę otwartą a główne wątki zostają zawieszone na końcu odcinka, by w kolejnym mogły być wznowione.
Najbardziej popularną odmianą serialu jest telenowela. Nie ma w niej makroproblemu, ekspozycja wprowadza nas w historię, która (jak się okazuje) toczy się od wielu lat, a koniec nie jest zazwyczaj rozwiązaniem intrygi, lecz wynika z kwestii pozamerytorycznych, np. niska oglądalność, odejście aktora.
Seria - widowisko składające się z fabularnych zamkniętych, samowystarczalnych i niezależnych od siebie odcinków, w których co prawda powtarzają się postacie i scenografia, jednak każdy opowiada inną historię, a wątki z jednego nie są zazwyczaj kontynuowane w kolejnych. Bohaterowie nie rozwijają się, nie dojrzewają, a chronologia okazuje się sprawa drugorzędną. Oglądanie serii można rozpocząć i przerwać w dowolnym miejscu.
Spin off - określenie produktu medialnego powstałego w wyniku popularności wybranych postaci lub wątków wybranej produkcji
Cross over - odcinek stykający ze sobą postacie z różnych seriali, np. Obcy kontra Predator
Cliffhanger - zawieszenie akcji w najbardziej ekscytującym momencie, np. na okres wakacji
Narracja w nowych serialach
Doszło do hybrydyzacji gatunku, pojawiły się seriale niesione (z wątkami zamkniętymi jak i ciągnącymi się z odcinka na odcinek). Zmiany biorą się z:
Rozproszenia nadawców
- powstania telewizji kablowych
- wielości nadawców
Nowe technologie pozwoliły wyjść poza ramówkę, przekazały większą władze widzom. Nie jest on skazany na jednorazowe obejrzenie odcinka o wyznaczonej porze, ale mógł dany fragment serialu obejrzeć w wybranym przez siebie momencie a potem skomentować to z innymi w sieci. M.in. dzięki temu seriale mogły być bardziej skomplikowane narracyjnie, można było eksperymentować z chronologią zdarzeń i autoparodią, np.: Miasteczko Twin Peaks
Dłuższa forma oferuje twórcom większą swobodę, stopień pogłębienia psychologii postaci i skomplikowania intrygi jaki nie jest możliwy w tradycyjnym filmie fabularnym. Umożliwia to wprowadzenie większej liczby wątków. Dłuższa forma pozwala na eklektyzm (przekraczanie norm i igranie z gatunku, epizodyczność i polifoniczność). Dużo łatwiej i taniej wyprodukować serial, niż film.
Cechy narracji serialowej:
- określone krótko- i długoterminowe cele, które motywują postacie
- postawione zostaje makropytanie
- zabawy z czasem (natłok retro- i futurospekcji, alternacja czasowa, zwiększanie częstotliwość prezentowanych tych samych zdarzeń), odcinek często rozpoczyna się od punktu kulminacyjnego, po czym cofamy się w czasie, by zobaczyć, jak doszło do tej kulminacji
- wplatanie snów i wizji, które nie są niczym sygnalizowane
- narrator jest często niewiarygodny
- dezorientacja widza
Widz stawia hipotezy, twórcom przyświeca hasło: uczyńmy z aberracji regułę. Protagonista jest często antybohaterem, protagonistów jest wielu a każdy przedstawia swoje wersję wydarzeń.
Większą uwagę przywiązuje się do sposobu opowiadania historii.
Przynależność do pewnej wspólnoty staje się integralna częścią doświadczenia (oglądania ulubionych programów)
Transmedialność - pojawiający się różnych mediach (tv, dvd, kino)
Zaangażowanie społeczne telewizji ma większy wpływ na kształtowanie naszych politycznych i kulturowych poglądów, niż kino, bo obcujemy z nią we własnym domu.
Serial tv ma możliwość tworzenia dłuższych historii o bardziej złożonej i szczegółowej narracji - żyjemy z bohaterami i ich problemami przez dłuższy czas. W tym obcowaniu są ważne też przerwy, którymi musi posługiwać się serial dają nam czas, by spekulować i rozmawiać o tym, co się wydarzyło. Jednak wydaje się, że tv dzięki serialom nie tworzy mostu łączącego różne grupy społeczne. Relacje między nami sią ograniczone i tymczasowe. Więzi społeczne mają charakter tymczasowy. Pozostajemy ze sobą tak długo, jak to jest korzystne dla obu stron. Seriale tv są wciąż dostępne po zakończeniu ich nadawania, mają tzw. drugie życie. Możemy zachować te historie i wrócić do nich z takim samym napięciem, jakie było, gdy oglądaliśmy je za pierwszym razem. Stają się one naszymi zasobami, z których korzystamy całe życie. Dzięki nim możemy rozmawiać z innymi ludźmi, mając ten sam punkt odniesienia i doświadczenia, z tego rodzi się rozmowa.
24.11.2011
Asemantyczność - nie musi prowadzić do oczekiwanego, konkretnego znaczenia
Talk show - by poruszyć widza, czasem na żywo, dyskusje,
Reportaż - relacjonuje wydarzenia, pokazuje skróconą wersję
Happening - dużą rolę pełni przypadek, wciąga publiczność do ego, co chce się zrobić
Reality show jako przekaz dokumentalny, przekazuje wycinek świata kompletnego, znaczenia nominalne pokrywają się ze źródłowymi
Utwór dokumentalny - musi istnieć dystans czasowy między filmowaniem a odbiorem, nieingerencja ekipy w rzeczywistość, pokazują prawdę z zachowań ludzkich
Funkcja autonomiczna nie może zdominować ani przyćmić funkcji przedmiotowej, dajemy sygnały, że jesteśmy zainteresowani formą