Scenariusz zajęć świetlicowych
Temat: Karnawał - czas radości i zabawy
CELE OGÓLNE:
poznanie tradycji organizowania bali karnawałowych dawniej i dziś,
wdrażanie do uważnego słuchania utworu literackiego,
integracja uczniów poprzez stwarzanie warunków do wspólnych przeżyć,
pogłębianie przyjaźni i odpowiedzialności za współuczestników zabawy,
rozwijanie sprawności ruchowej i manualnej,
doskonalenie koordynacji słuchowo - wzrokowo - ruchowej,
rozwijanie inwencji twórczej u dzieci,
rozwijanie poczucia rytmu,
budzenie radości ze wspólnej zabawy.
CELE OPERACYJNE:
Po zajęciach uczeń:
zna tradycje organizowania bali dawniej i dziś;
rozumie pojęcie "karnawał" i wyrazy bliskoznaczne z nim związane;
potrafi:
przystroić salę na zabawę karnawałową,
wykonać czapkę i maskę karnawałową,
wypowiadać się pełnymi zdaniami na określony temat;
kontrolować procesy wyobraźni i podejmować twórcze działanie;
przedstawić środkami plastycznymi, nt. " W karnawale"
zatańczyć taniec integracyjny, taniec Le Bastringlo.
METODY PRACY:
rozmowa kierowana, działania praktyczne, obserwacje, metoda "słoneczka"
METODY PEDAGOGIKI ZABAWY:
ułatwiające nawiązywanie kontaktu;
odprężające i relaksujące, wykorzystujące ruch, taniec, gest;
animacja, opowieści ruchowe;
informacja zwrotna.
FORMY PRACY:
forma pracy zespołowej
forma pracy indywidualnej
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Magnetofon i kasety z nagraniami, dzwonki z napisanymi literami, napisane na kartkach wyrazy: karnawał, kostium, maskarada, kotylion i ich znaczenie, markery, kredki, klej, nożyce, kolorowe kartki, ilustracje przedstawiające karnawał, balony, czapki i maski karnawałowe, serpentyny.
CZYNNOŚCI POPRZEDZAJĄCE ZAJĘCIA:
zebranie informacji do tematu "karnawał";
wykonywanie czapek i masek karnawałowych;
przygotowanie kotylionów;
wystrój sali na zabawę karnawałową.
PRZEBIEG ZAJĘĆ:
WSZYSCY SĄ - ZABAWA POWITALNA
Cel:
Nawiązanie kontaktu, poczucie przynależności do grupy. Każde dziecko otrzymuje wykonany wcześniej kotylion.
Tekst:
Wszyscy są, witam Was.
Zaczynamy już czas.
Jestem ja, jesteś Ty.
Raz, dwa, trzy.
Ustawienie parami (według kotylionów) po obwodzie koła, twarzami do siebie (powstaje koło wewnętrzne i zewnętrzne); klaśnięcie w swoje dłonie, klaśnięcie prawymi dłońmi w dłonie partnera, klaśnięcie w swoje dłonie, klaśnięcie lewymi dłońmi w dłonie partnera, wskazanie oburącz na siebie, wskazanie oburącz na partnera, jeden raz klaśnięcie w dłonie następnego partnera stojącego po prawej stronie (koło zewnętrzne przesuwa się o jedną osobę w prawo, całość wykonujemy z każdym partnerem stojącym w kole).
Dzieci siadają w kole i słuchają fragmentu wiersza M. Terlikowskiej:
RÓZNE BALE W KARNAWALE
W karnawale, w karnawale
przystroimy szkolną salę:
Bo dziś mamy bal maskowy - kolorowy, bibułkowy.
Każdy tańczy tak jak umie,
każdy w innym jest kostiumie (...)
UKŁADANIE DZWONKÓW według wielkości, od największego do najmniejszego (na każdym z nich znajduje się litera: KARNAWAŁ).
PRACA W PARACH:
Każda para otrzymuje na kartce napisane słowo KARNAWAŁ. Na sygnał start należy znaleźć wszystkie słowa, które są w nim zawarte np. wał, kawa, kawka, ława, ławka, kra, kara. Na hasło: stop, każda grupa odczytuje swoje słowa. Grupa, która odgadła najwięcej słów zostaje nagrodzona.
Opowiadanie nauczyciela o dawnych zwyczajach karnawałowych:
W dawnych czasach bogaci ludzie okres karnawału spędzali na balach, maskaradach, kuligach. Karnawał trwał od Nowego Roku, aż do początku Wielkiego Postu (tak jest i obecnie). W większych miastach, takich jak Warszawa, Kraków, w okresie karnawałowym, w każdy wieczór odbywały się wielkie bale. O najważniejszych balach można było przeczytać w gazetach. Pisano, czy bal był udany, kto z zaproszonych gości przybył, kogo nie było, jak były ubrane damy, co jedzono.
Podczas balów organizowano loterie, a dochód ze sprzedaży losów przeznaczano na pomoc dla potrzebujących. Bardzo popularne były bale maskowe, na które trzeba było przyjść w przebraniu. Każdy bal zaczynał się polonezem. Później tańczono różne inne tańce. Tańczono w blasku świec, w pięknych salach, przystrojonych kwiatami. Czas urozmaicano sobie różnymi tanecznymi zabawami.
Bardzo popularny był wówczas kotylion. Żeby tańczyć kotyliona, trzeba było dokładnie obejrzeć swoją odznakę - kotylion i odnaleźć osobę, która miała identyczną. W ten sposób losowano partnerów do tańca. Panowie, aby zatańczyć z wybranymi paniami musieli zapisywać się u nich w malutkich, ozdobnych książeczkach, zwanych, karnetami. Bale trwały do rana. O świcie przed pałace, restauracje, podjeżdżały dorożki, aby zabrać zmęczonych uczestników zabawy.
Wstawano późnym popołudniem, ubierano się elegancko i jechano do teatru, potem na kolację, a z kolacji na kolejny bal.
Swobodne wypowiedzi na temat balów organizowanych obecnie.
Metoda "słoneczka", uczniowie uzupełniają promienie słońca wyrazami, które kojarzą im się ze słowem KARNAWAŁ.
Utrwalenie nowo poznanych pojęć: dobieranie do każdego pojęcia odpowiedniego określenia:
Karnawał - czas zabaw trwający od Nowego Roku do Środy Popielcowej
Kostium - strój na bal przebierańców
Maskarada - zabawa, na którą przybywa się w maskach
Kotylion - bibułkowy order, który przypinano każdemu wchodzącemu na bal
Zabawy i konkursy przy muzyce; dzieci zakładają przygotowane wcześniej czapeczki i maski karnawałowe. Wybrana osoba czyta fragment wiersza M. Terlikowskiej:
Maskarada, maskarada
gra muzyka - rym - cym - cym!
Każdy maskę dziś nakłada,
Nie wiadomo, kto jest kim.
TANIEC "KOTYLIONÓW", dzieci dobierają się parami i tańczą dowolnie w rytm muzyki.
"IMPULSY W RUCHU"
Uczestnicy zabawy poruszają się w takt swobodnej muzyki: W pewnym momencie wyłącza się muzykę i podaje polecenie. Po włączeniu muzyki znowu wszyscy zaczynają się poruszać.
IMPULSY RUCHOWE
wszyscy "lecą" z rozprostowanymi ramionami przez pomieszczenie , nie dotykając się nawzajem,
wszyscy mają za zadanie uścisnąć jak najwięcej rąk,
wszyscy kuleją, podskakują,
podłoga jest bardzo gorąca (piasek na plaży),
podłoga pokryta jest klejącą gliną,
na podłodze są same kałuże itp.
"KARNAWAŁOWA REWIA MODY" - konkurs;
polega na tym, że grupy 3 - osobowe przebierają wybraną osobę w kolorowe gazety i szary papier bez użycia nożyc i kleju (można użyć taśmą klejącą)
TANIEC LE BASTRINGLO
Ustawienie: parami, w rozsypce
Takt: 2/4
Opis skrócony:
Wstęp : 8 uderzeń
Część 1: 5 razy uderzamy dłońmi o uda - 3 razy uderzamy w dłonie partnera
(powtarzamy to wszystko 4 razy)
Część 2: łapiemy partnera pod ramię (haczyk) i podskokami kręcimy się w
kółko. Następnie szybko szukamy nowego partnera.
TANIEC Z BALONIKIEM, PARAMI - konkurs,
Dzieci trzymają balonik między głowami, pary próbują nawzajem wytrącić sobie balonik, zwycięża para, która utrzyma balon najdłużej.
"IDĄCY CIEŃ" -taniec
W rytmie skocznej muzyki jeden z partnerów zaczyna iść do przodu. "Cień" podąża za nim, naśladując jego ruchy. Jeśli nagle nastąpi przerwa w muzyce, partnerzy zmieniają się rolami.
POMNIK - konkurs,
Prowadzący na przemian włącza i wyłącza muzyką. Jeśli muzyka zostaje wyłączona, tańczące dzieci nieruchomieją w ostatniej pozie i stoją jak pomnik. Ten, kto się poruszy, odpada z gry.
RYSUNEK BAŁWANA -konkurs
Uczestnik zabawy z zawiązanymi oczami rysuje na dużej kartce papieru bałwana, a grupa podpowiada kolejne części.
WALCZYK TAŃCZONY PARAMI NA GAZACIE - konkurs, wygrywa ta para, która zatańczy na najmniejszym kawałku gazety;
INFORMACJA ZWROTNA;
Uczestnicy dobierają się w 5 - osobowe grupy i wspólnie wykonują na dużym arkuszu papieru plakat nt. "W karnawale", wykorzystując zdobyte na zajęciach wiadomości i własne przeżycia.
Do wykonania plakatu można wykorzystać przygotowane wcześniej obrazki przedstawiające zabawy karnawałowe.
Omówienie wykonanych plakatów ich wystawa.
Podsumowanie zajęć; zabawa "Termometr uczuć" - określenie tego co się podobało, oznaczenie na skali.
LITERATURA:
Księga pomysłów niesamowitych, Wydawnictwo R. A. F. SCRIBA, Racibórz 1990r.
Tańce i zabawy dla grupy, Klanza, Lublin 2001r.
Kaseta magnetofonowa pt. "Tańce dla grupy".
Materiały metodyczne "Grupa i zabawa" - kwartalnik, Wyd. Klanza, Lublin 2000r.
Encyklopedia tradycji polskich - R. Hryń-Kuśmierek, Z. Śliwa.