WYKlAD 12(1), Sesja, Rok 2 sem 1, WYKŁAD Psychologia osobowości

Pobierz cały dokument
wyklad.12.1.sesja.rok.2.sem.1.wyklad.psychologia.doc
Rozmiar 54 KB

Fragment dokumentu:

WYKŁAD 12

Mechanizmy kontroli działania

  • Pojęcie woli w różnych teoriach psychologicznych

  • Wola jako zmienna zróżnicowania indywidualnego

  • Siła woli a odraczanie gratyfikacji

  • Strategie kontroli działania wg Kuhla

  • Model Fischbeina i Ajzena

  • Model Gollwitzera

  • Model Wagnera i Vallachera

KONCEPCJE WOLI W PSYCHOLOGII

Wola wg Jamesa

  • wola to wysiłek

  • skłonności i ideały

Koncepcja woli:

  • Introspekcjonizm

  • Zachowanie jest regulowane poprzez:

  1. Potrzeby - jako stany specyficznego napięcia, rozładowane przez czynności konsumacyjne => dynamizują działanie, dostarczają mu energii

  2. intencje, postanowienia, decyzje (quasi - potrzeby) => sterują, kontrolują działanie

Wola - wewnętrzny mechanizm samoregulacji, który pełni funkcje kontrolne nad życiem psychicznym i postępowaniem jednostki

Psychoanaliza

Wola- zdolność do modulowania, pohamowywania, kanalizowania popędów biologicznych. („złudzenie wolności”)

  • kulturowe pochodzenie samokontroli => normy i wartości w ramach superego

  • typ regulacji racjonalnej - zasada realizmu

  • typ regulacji emocjonalnej - zasada rozkoszy

  • wpływ wyższych funkcji intelektualnych - proces wtórny (proces pierwotny)

  • ego jako ośrodek integracji działań - decyduje o zdolności adaptacji do świata

Teorie uczenia

O samokontroli możemy mówić, gdy w zachowaniu człowieka dadzą się wyodrębnić 2 kategorie reakcji:

  1. Reakcja kontrolująca

  2. Reakcja kontrolowana

Reakcja kontrolująca - zmienia (zwiększa lub zmniejsza) prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji kontrolowanej.

Wola - umiejętność kierowania własnym zachowaniem - kontrola działania

Wola = samokontrola = samoregulacja

Samoregulacja- wysiłek ukierunkowany na zmianę własnych reakcji. Dotyczy procesów dzięki, którym ludzie podejmują i wytrwale kontynuują działania ukierunkowane na realizacje celów, planów, spełnianie standardów.

Siła woli jako zmienna zróżnicowania indywidualnego:

- siła woli => jako stabilna, czasowo i sytuacyjnie niezmienną właściwości osobowości

Sumienność (Big Five)

Siła ego i prężność ego (Block, Funder, 1998)

=>

Brak wglądu w procesy, które determinują różnice w zdolności do kontroli działania

Wola - ujęcie procesualne

Za pośrednictwem czego człowiek sprawuje kontrolę nad samym sobą?